Bulutların arasından fırlayan şimşeklere alışığız ama daha az bilinen bir elektrik fırtınası, bulutların üstünde ve uzaya doğru adeta patladı.
Mavi jetler olarak adlandırılan bu devasa elektrik fırtınaları, çok nadiren fotoğraflanıyor. Genellikle sadece aktif fırtınalar üzerindee uçan pilotlar onları görür ve fotoğraflama şansı elde eder. Uydular da bu fenomenleri kaydetmeyi başardılar.
Jeophysical Research Letters'daki Ocak 2017 araştırmasına göre uzaydaki bir astronot, zorlu mavi jetlerin kendi türüne ait renkli videolarını çekti.
Araştırmanın arkasındaki bilim insanları, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) astronotu Andreas Mogensen'den 2015 yılına kadar Norveçli şimşek tanrısı adını verdikleri "Thor deneyi"ni gerçekleştirmelerini istedi. Astronotun misyonu kilit bir öneme sahipti ve ciddi bulgular elde edildi.
Astronot, Mogensen Hindistan'ın Bengal Körfezi üzerinde özellikle aktif bir fırtına hücresini fotoğraflamayı ve çekimlerde bu tuhaflığı yakalamayı başardı. Alaska Fairbanks Üniversitesi Jeofizik Enstitüsüne göre mavi jetler, saatte 360.000 kilometreden daha hızlılar. Bu fenomenler, en azından uzay kenarına kadar 50 kilometre gibi bir yüksekliğe ulaşıncaya kadar uzanırlarken koniler gibi dışarı doğru yayılırlar ve bu noktada da kaybolularlar.
NASA, mavi jetleri ve yüksek rakımlı kuzenleri olan kırmızı spritlerini fotoğraflamak için hala çok aciz kalıyor. Aslında araştırmacılar onları 1990'lı yıllardan beri yakından inceliyor.
Araştırmacılar, "Gözlemciler, alışılmadık derecedeki aktif fırtınaya ait muhteşem görüntüleri, astronot görüntüleme açısı ve kamerasının yüksek çözünürlüğü sayesinde elde ettiler. Bulutlardaki deşarj süreçlerinin yeni yönleri, titreşen mavi bir jet de dahil olmak üzere ortaya koyuluyor."
Mavi jetler merak uyandırıcı bir olgu olmakla yetinmiyor. Kırmızı spritler gibi, farklı atmosferik moleküller türlerini birleştirip parçalayarak nefes aldığımız havayı şekillendirmede hayati bir rol oynuyorlar.
Mogensen isimli astronot, "Atmosfer-Uzay Etkileşim Monitörü adlı bir takip görevinin yakında uzay istasyonuna geçeceğini ve mavi jetlerin ve meteorler dahil diğer yüksek irtifa olaylarının daha yakından inceleyeceğini" belirtti.
