Ülkemizde kaçak elektrik kullanımı oldukça ciddi oranlarda ve coğrafi bölgelere göre bir dağılım yapıldığında en fazla kaçak elektrik kullanılan bölgenin Güneydoğu Anadolu bölgesi olduğu görülmekte.
İşte bu konuda bir süredir çalışmalar yürüten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, sorunu kökten çözebilecek potansiyelde bir projeye imza atmaya hazırlanıyor. Bakan Berat Albayrak tarafından açıklanan proje kapsamında enerji hatlarında yaşanan kayıplar ile yasadışı kullanımlar, kriptolama sistemi ile önlenecek.
Sistem “Enerji hatları üzerinden yapılan teknik olmayan kayıplar ile illegal kullanımları önlemek veya azaltmak amacıyla trafoların çıkışlarında enerjinin şifrelenip son kullanıcının sayacında (sayacın içinde veya öncesinde) şifrenin çözülmesi metodunun incelenerek uygulamasının analiz edilmesi” olarak açıklanmakta.
Söz konusu sistemin çalışması ise genel hatları ile şu şekilde:
- Trafodan iletilecek elektrik, iletim sırasında kripto sistemi ile şifrelenecek
- Enerji abonenin akıllı sayacına ulaştığında kriptolu şifrenin çözülmesi beklenecek
- Trafo tarafında yapılan şifreleme ile sayaçtaki şifre eşleştiğinde abone elektriği kullanabilecek
- Sayaçtaki şifre trafo tarafından tanınmazsa, eşleşme olmazsa abone elektrikten yararlanamayacak
Bu yeni sistem, ilk olarak pilot bölge seçilen ve bu bölgede elektrik dağıtımı yapan Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından uygulanacak. Dicle bölgesinin kapsadığı iller ise Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak.
İki Yeni Proje Daha Yolda
Şifreli elektrik sisteminin dışında ''Akıllı Elektronik Mühür Sistemi Projesi'' de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın projeleri arasında ve bu proje konusunda da çalışmalar devam ediyor. Buna göre elektrik mühür sistemi sayesinde ölçümünde yapılan işlemlerin kim tarafından yapıldığı bilinecek ve bu ölçümler taklit edilemeyecek. Bu proje ilk olarak Akdeniz elektrik dağıtım bölgesinde uygulanacak.
Bir diğer proje ise yine Dicle, Aras ve Vangölü bölgelerinde pilot olarak denenecek “Metodoloji ve Yazılım Geliştirilmesi Projesi”. Bu proje sayesinde enerjide teknik kayıp ile teknik olmayan kayıpların ayrıştırılması ile ilgili olarak gerçek ve anlık verilerin alınabilecek.
