İnsan beyni, potansiyel gücüyle yalnızca çevremizi değil tüm dünyayı yeniden şekillendirebilir. Duyu organlarından gelen bilgileri işleme, yaşanılan anıları saklama gibi birçok görevi bulunan beyin hakkında hala gizemini koruyan bazı noktalar olsa da araştırmalar ve keşifler hız kesmeden devam ediyor. İşte 2018 yılında öğrendiğimiz beyin hakkındaki 10 ilginç bilgi.
Yeni Bir Tür Nöron
"Rosehip Neuron" ismi verilen nöron Türkçe'de "Kuşburnu Nöronu" anlamına geliyor. Beynin evrim açısından en yeni bölümlerinden olan neokorteksin ilk katmanının %10'unu oluşturan bu nöronun görevi henüz bilinmiyor.
U.D. Nörobilim Hastası
Tıp literatüründe "U.D." olarak bilinen bir çocuğun beyninin sağ lobunun 3'te 1'i nöbetlerini azaltmak için 4 yıl önce alınmıştı. U.D.'nin beyninden alınan kısım görme ve işitme ile ilişkili kısımlardı. Şu an 11 yaşında olan U.D.'nin görme ve işitme anlamında sorunu olmadığı açıklandı. U.D. 'nin görme ve işitme verilerini beyninin sol tarafının işlediği anlaşıldı. Bu da beynin ne kadar esnek olduğunu gösteriyor.
Beyin Bakteri İçerebilir
Daha önceki çalışmalarda bilim insanları, beynin bakterisiz bir ortam olabileceğini düşünüyorlardı fakat beynimizde bakterilerin olabileceği keşfedildi. Beyindeki bakterilerin zararsız olduğu düşünülüyor.
Beynin Manyetik Yapısı
Beynimiz manyetik alandan etkilenebilen ve mıknatıslanabilen parçacıklar içeriyor fakat bilim insanları bu parçacıkların kaynağı henüz bilinmiyordu. Ortaya atılan ilk fikir, bu parçacıkların biyolojik bir amaca hizmet ettiği yönündeydi. Bir diğer fikir de çevre kirliliğinin bu parçacıklara neden olmuş olabileceğiydi. Bu yıl yapılan keşifte bu parçacıkların biyolojik bir amaca hizmet ettiği anlaşıldı.
Bilinç İle Virüsler Arasındaki İlişki
Çok eski bir virüsün, uzun zaman önce insanlara bulaşıp DNA'mızda bir genetik kod bıraktığı ve bu DNA'nın üst düzey düşünme için gereken beyin hücreleri arasındaki iletişimde hayati bir rol oynadığı keşfedildi.
Yaşlı Beyinlerde Hücre Yenilenmesi
Vücudumuz eski hücrelerin yerine sürekli yeni hücreler oluşturuyor. Bu yenileme sürecinin yaşlı beyin hücrelerinde olmadığı düşünülüyordu. Farelerde ve insanlarda yapılan çalışmalara göre, yaşlı beyinlerin yeni hücreler ürettiğine dair güçlü kanıtlar bulundu.
Stresin Beyne Etkisi
Eğer stresli bir yaşama sahipseniz, size kötü bir haberimiz var. Ekim ayında yayınlanan bir çalışmaya göre stresin beyni küçülttüğü anlaşıldı. 2.000'den fazla katılımcı ile gerçekleştirilen araştırmalara göre stresi yüksek insanların beyin hacminde küçülme gözlemlendi.
Kendi Ayak Sesinizi Duyabilir Misiniz?
2018'de elde edilen en garip bulgulardan biri de insan beyninin, insanın kendi ayak seslerini duymamasını sağladı. Eğer ayak sesleri konusunda hassas olsaydık, bir yırtıcı gibi etraftaki her ayak sesine karşı duyarlı olabilirdik. Bu da yaşam kalitemizi olumsuz olarak etkileyebilirdi.
Halüsinasyon Etkisine Sahip İlaçlar, Beynin Yapısını Değiştirebilir
Laboratuvar ortamında oluşturulmuş gıdalar ile hayvan beyin hücrelerinde yapılan çalışmaya göre hayal etkisi yaratan psikedelik ilaçlar, beynin fiziksel yapısını değiştirebilir. Bunun nedeni olarak da duyguları kontrol eden prefrontal korteksin nöronlarının büzülme eğiliminde olması gösteriliyor.
Bağırsakta İkinci Bir Beyin Mi Var?
Milyonlarca beyin hücresi kalın bağırsağımızın içinde bulunuyor. Bu hücreler beyinden talimat almadan çalıştıkları için ikinci beyin olarak adlandırılıyor. Farelerde yapılan deneylere göre bu beyin oldukça zeki. Kas çalışmalarını ve boşaltım sisteminin çalışmasını koordine edebilen bu beynin asıl beyinden önce geliştği düşünülüyor.
