Bizi biz yapan bütün özelliklerimizi belirleyen yapı taşımız olan DNA’lar, varlığımızın kodlandığı büyük bir yazılımın parçaları gibi hareket ederler. Aslında dünya üzerindeki hayata ilişkin bildiğimizden de fazla şey DNA’larda gizlidir. Doğan bir bebğin annesine ya da babasına benzemesi, döllenme esnasındaki genetik alışverişe bağlıdır.
ABD’nin Ulusal Bilimler Akademisi tarafından düzenli olarak çıkartılan bir yayında oldukça tartışmalı bir konu gündeme getirildi: DNA’da bulunan fiziksel özelliklerle ilgili kodları okumak ve görselleştirmek. Genetikçi J. Craig Venter'in liderliğindeki bir ekip tarafından yayınlanan çalışmaya göre genetik bilgiler, potansiyel olarak kişileri fiziksel olarak tanımlamak için kullanılabilir.
Venter ve ekibi, çalışmalarını desteklemek amacıyla 1061 kişilik bir gönüllü grubu üzerinde çalıştı. Grubun içinde çeşitli etnik kökenden insanlar olduğu için gen çeşitliliği maksimum seviyede tutuldu. Genetik bilgileri ek olarak gönüllülerin boyları, kiloları, göz renkleri kayıt altına alındı ve yüzlerinin 3B taramaları yapılarak sesleri kaydedildi. Ardından ekip insanların genomlarına dayalı özelliklerini belirlemek için bir yapay zeka algoritması geliştirdi. Algoritma, çoğu deneğin yüzünü bilgisayar ortamında tekrar yaratmayı başardı ve sonuçlar ilk verilerle karşılaştırıldığında başarı teyit edilmiş oldu:
Gen bilimcilere göre bu gelişme oldukça önemli. Çünkü bir kişinin fiziksel özelliklerini genetik bilgileri aracılığıyla elde etmek daha önce mümkün değildi. Başka bir deyişle olay yerinde saçını düşüren bir seri katil, o saçtaki DNA’ları sayesinde çok rahat bir şekile fişlenebilecek.
Çalışmanın başarısı, kişisel gizliliğe meydan okuyabilir:
Elbette bu, yazılımın ve gerekli materyallerin kötü niyetli insanların ellerine geçmesiyle mümkün. Daha ilk etapta deneklerin %80’ini doğru bir şekilde tanımlayan sistem göz önüne alındığında akla kokutucu senaryolar gelmiyor değil. Uzun yıllardan beri insanların fiziksel özelliklerini DNA’lardan okumak için çalışan Venter ve ekibi başardıklarını her fırsatta vurgulanmaktan çekinmiyor, gelecekte yaşanması muhtemel gizlilik sıkıntılarına ilişkin uyarılarda bulunuyor.
