Mandela etkisi; hafızlarımızda kalan, olduğuna emin olduğumuz şeylerin aslında hiç olmaması anlamına geliyor. Adını, Nelson Mandela’nın ölümünden alan olayın sebebi, çoğu insanın Mandela’nın müebbet hapis cezası yemesi ile birlikte, onu, 1980’lerde öldü olarak hatırlıyor olması.
Bununla birlikte gerçek hiç de böyle değil! Mandela’nın 1990 yılında hapisten çıkması medyada pek fazla yankı uyandırmadı ve o 2013 yılında hayata veda etti. İşte bu etki de, Mandela’nın ölümünden sonra ortaya çıktı. Israrcı olan iddialara karşın ise cenaze klipleri TV’lerde yayınlandı.
Paranormal danışman Fiona Broome, bu kolektif yanlış yayılımı açıklamak için "Mandela Etkisi" terimini yarattı ve daha sonra diğer örnekler internetin dört bir yanında konuşulmaya başlandı.
Örneğin, Star Wars’ın en sevilen karakterleri olan C3PO, aklımızda altın sarısı rengiyle kalmıştır hep. Ama gerçek şu ki, C3PO hiçbir sahnede tamamen altın renkte değildi, sağ bacağı her zaman gümüş rengindeydi. Yada şöyle söyleyelim, çoğumuzun hayatında bir kez olsun mutlaka oynadığı bir oyun olan Monopoly’de ki amcanın gözündeki merceği hatırladınız mı? Hatırlıyorsanız yanıldınız; çünkü öyle bir mercek hiç olmadı.
İlgili örnekleri çoğaltmak istersek mesela, severek tükettiğimiz çikolata markası KitKat'ı düşünün. Şu an yazım hatası yaptığımızı düşünmüş olabilirsiniz ama hiçbir zaman 'Kit-Kat' olarak yazılmamıştı. Ancak zihnimizde hep Kit-Kat olarak yer edindi. Ya da çocukluğumuzun çizgi film karakteri Pikachu’nun kuyruğunda hiçbir zaman siyahlık olmamıştı.
Broome, psödo-bilimsel teoriler aracılığıyla Mandela Etkisini açıkladı. Broome, farklılıkların, paralel gerçekler (çoklu evren) arasındaki hareketten kaynaklandığını iddia ediyor. Bu, her evrende olayların ve nesnelerin alternatif versiyonlarının var olduğu teorisine dayanıyordu.
Peki beynimiz neden bize böylesine tatlı bir oyun oynuyor? Kişinin bellek boşluğunda, beyninin istemsiz olarak masal anlatma veya gerçek dışı bilgiler uydurması yaşadığımız durumun muhtemel cevabıdır. Düşününce, insan beyninin böyle bir şey yapabilmesi aslında mükemmel bir şey. Bir şeyleri hızlı hatırlamak için bazı kısımlarının otomatik beyin tarafından tamamlanması gerekiyor. Bu tamamlama ile kelimelerin şekilleri, telaffuz biçimleri, renkleri ve duruşlarına göre değişebilmektedir.
Peki siz ne düşünüyorsunuz? Siz de aynı durumu yaşamış olabilirmisiniz?
