Geçtiğimiz günlerde Çin’de bir bebeği genetik olarak modifiye eden araştırmacı He Jiankui, bilim camiası tarafından adeta yerin dibine sokulmuştu.
Çin İle ABD Arasındaki Biyomedikal Savaş: CRISPR
Eleştirilerin odak noktası ise CRISPR uygulamasının çocukların sağlığına nasıl etki edeceğinin bilinmemesi olarak açıklanmıştı. Cuma günü The Wall Street Journal’de yayımlanan bir makale, CRISPR uygulamasının hayvanlarda görülen istenmeyen etkilerini incelerken insan deneklerin kullanıldığı testlere de hazır olmadığımızı gösterdi.
Makaleye göre istenmeyen pek çok yan etkisi olan CRISPR uygulamasındaki en büyük sorun, değiştirilen genetiğin diğer etkilerini, etkiler ortaya çıkana kadar fark edememek. Tavşanlar ve domuzlarda yapılan genetik müdahalenin amacı daha uzun hayvanlar yetiştirmek idi. Sonuç olarak tavşanların dilleri de uzarken, domuzlarda ekstra bir omurga ortaya çıktı. Daha çok kaşmir yün vermesi istendiği için genetiği değiştirilen keçi, anne rahminde normal doğum için aşırı büyük hale geldi. Daha ince derisi olması için modifiye edilen sığırlar ise daha buzağı iken öldü.
Hayvanlarda pek çok beklenmedik sorunla karşılaşan bilim insanları, bu uygulamaları insanlarda denemeye şu an için hazır değiller.
Kaliforniya Üniversitesi’nden bilim insanları ise CRISPRa adlı bir uygulama geliştirdi. CRISPR uygulamasındaki gibi geni tamamen kesmek ve genetiği değiştirmek gerekmiyor. Onun yerine var olan genin aktivitleri kontrol altına alınıyor. Farelerde yapılan deneyde, obeziteye neden olan gen başarıyla bastırılmış.
CRISPRa uygulaması varolan gen aktivitesini kontrol sağladığı için, beklenmedik etkilerinin olması riski daha az ve kalıcılık riskinden daha uzak.
