Pablo Picasso'nun dediği gibi:
“Diğerleri, neyin olduğunu gördüler ve neden öyle olduğunu sordular. Neyin olduğunu gördüm ve neden olmasın diye sordum”
Bazı insanların diğer insanlara oranla daha fazla ihtimali düşünmeleri ve bunları hayatlarındaki eylemlere yansıtmaları yaratıcılık kavramını oluşturur. Buradaki yaratıcılık dini bir kavram değil, bir şeyleri diğer insanlardan farklı olarak üretme sürecine işaret eden bir kavramdır.
Psikologlar genellikle farklı düşünce biçimleri üzerinde çalışarak yaratıcılığı ölçmeye çalışırlar. Örneğin bir tuğlanın çeşitli kullanım alanlarını gören insanlar -mesela aynı tuğlaların oyuncak bebeklere ev olabileceğini düşünmek gibi- insanlığın önünü her zaman açmışlardır. Yüzyıllardır gelişen mimari, teknoloji ve bilim bu insanların bakış açıları sayesinde bu günlere gelmiştir.
İnsanları ikiye ayırmak gibi durmasın ama bir tuğlayı sadece duvar örmek için kullanmakla onunla gökdelenler inşa etmek arasında fikirsel açıdan dağlar kadar fark var ve psikologlar bu durumu yaratıcılık kavramıyla ilişkilendiriyorlar. Elbette bu noktada eğitim yetersizliği gibi olguların ötesinde düşünmek gerekiyor, zira yaratıcı insanların bu tip eksikliklerle önü kapatılamıyor.
Scott Barry Kaufman ve Carolyn Gregoire adlı bilim insanlarının, Wired to Create adlı kitabında açıkladığı üzere, açık görüşlü insanların yaratıcılığı "birinin iç dünyasını ve dış dünyasını bilişsel araştırmaya yönlendirmek" olarak nitelendiriliyor. Bu noktada ortalamanın üzerindeki insandan değil düz bir çizgiden sıyrılan, hatta o çizginin yönünü değiştirebilen insanlardan söz ediliyor.
Yaratıcı Vizyonun Anatomisi:
Yapılan bir araştırma, açık görüşlü insanların herhangi bir şey için sadece farklı bir bakış açısı getirmediklerini aynı zamanda fikirlerini uygulamaya yönelik hevesli olduklarını ortaya koyuyor.
Açık görüşlülüğün, “binoküler rekabet” olarak adlandırılan ve görsel algılamadaki bir olgu ile bağlantılı olup olmadığını test etmek isteyen bilim insanları, onların dünyayı gerçekten farklı bir şekilde gördüklerine dair önemli sonuçlara ulaştı: Her iki gözün de aynı anda iki olay ya da aynı anda farklı şekillerde değerlendirmek için kullanıldığı ortaya çıktı.
Başka bir deyişle -yukarıdaki görsellere de bakacak olursanız- sol göz yeşil, sağ göz kırmızı yerlere odaklanıyor ve her iki seçenekte çok kısa sürelerde değerlendiriliyor. Bu örnekteki gözlemcinin zihninde, görüntülerin aralıklı olarak birinden diğerine geçtiği görülüyor. Bir an sadece yeşil yama algılanıyor ve hemen ardından sadece kırmızı yama - her uyaran aslında bir diğeriyle yarışıyor gibi görünüyor.
Binoküler rekabet çalışmalarının katılımcıları, dikkat çekici bir şekilde her iki görüntünün kaynaşmış veya karıştırılmış bir birleşimini de görüyorlar (bunu resimin ortasındaki grafikte görmek mümkün). Her iki resim de aynı anda bilinçli olarak erişilebilir hale geldiğinde, iki uyumsuz uyaran tarafından sunulan problemin "yaratıcı" bir çözüme kavuşması söz konusu. Yani renklerin karıştığı imge, olayların yaratıcı çözümünü simgeliyor.
Açık görüşlü kişilerin, kaynaşmış veya karıştırılmış görüntüleri ortalama bir insandan daha uzun süre boyunca gözlemlediği de anlaşıldı. Bulgular, açık görüşlü insanların yaratıcı eğilimlerinin temel algılama seviyelerine kadar uzadığını gösteriyor: Açık görüşlü insanlar, ortalama bir insana göre farklı görsel deneyimler yaşayabiliyorlar.
Zamanında yaşamış ve dünya tarihine yön vermiş yüzlerce dehanın, bugün dünyayı gerçekten de farklı gözlerle gördüğünü artık biliyoruz. Belki de bu sayede gelecekte dehaların daha doğduğu gün açık görüşlü yaratıcı bireyler oldukları anlaşılabilecek.
Melbourne Üniversitesi araştırmacıları Luke Smillie ve Anna Antinori'nin çalışma detaylarına şuradan ulaşabilirsiniz.
