Yeni yapılan bir araştırma, on yıllar boyunca yapılan yaklaşık 30.000 civarında tıbbi araştırma yazılarının bozulmuş hücreler nedeniyle artık geçersiz olduklarını ortaya çıkardı. Bu çalışmaları yürüten bilim insanlarından bazılarının insan hücreleri üzerinde çalıştıklarını zannederken aslında fare hücreleri üzerinde çalışma yaptıkları, bazılarının ise akciğer hücreleri üzerinde çalışma yaparlarken, karaciğer üzerinde çalışma yaptıkları belirlendi.
Bilim adına olumsuz bir gelişme.
Radboud Üniversitesi’nden araştırmacıların yayınladıkları haber, bazı ‘ölümsüz hücrelerin’, diğer hücre serilerini bozmalarına izin verilerek, yanlış kimlik tespitine neden olunduğunu gösteriyor. Onlara göre bu durum, etiketlenmemiş örneklerden, çapraz bozulumlardan ya da yeterli bilgi içermeyen tutanaklardan kaynaklanıyor.
Olay nasıl gerçekleşti?
Özet olarak ifade etmek gerekirse: 1951 yılında kanserden ölen Henrietta Lacks adlı kadına ait rahim hücreleri, sürekli olarak kendini yenileyen ilk hücreler olarak tanımlanmış. Uygun koşullar altında ölümsüz oldukları görülmüş. Bu hücrelere ‘HeLa hücreleri’ adı verilmiş.
Ölümsüz hücrelere sahip olmanın yan etkilerinden biri, bu hücrelerin bozulma durumunda merkezde bulunan diğer hücreleri etkin şekilde kısırlaştırması. 451 hücre serisi, sırf bu nedenle yanlış tanımlanmış.
Üstelik bu 30.000 hatalı çalışmadan beslenen kaynakları da hesaba katacak olursak, yapılan yanlışların katlamalı olarak arttığını ve büyük bir bilgi kirliliğine neden olduğunu da görebiliriz.
Bununla birlikte Haffman ve Horbach’ın yaptığı araştırmaya göre gelecek için bir ümit var. Zira tıp dünyasında bilim insanları, bu hataların azaltılmasına yönelik ortak bir kanaat hakim.
Görüldüğü üzere tıp dünyasında yaşanan bu tip sorunlar, aslında arka planda elde edilen verilerde sorunlar yaşanabildiğini gösteriyor. Bilime olan güvenin sarsılmasına neden olabilecek bu tip gelişmelere engel olmak için yapılması gereken en önemli şey, herkesin üzerine düşeni azami hassasiyetle yerine getirmeye çalışması olsa gerek.
