Uzun yıllardan beri en büyük kavgalardan birisi, eğer maymunlardan geldiysek, maymunlar neden insan olmamış yönünde ilerliyor. Bilimin elbette bunun için açıklaması bulunuyor ancak bunca yıl devam eden kavga, bundan sonra da devam edecektir. İnsanlar Homo Sapiens türünden bu günlere gelmiştir. Yani bugünkü bulgular gösteriyor ki insanlar, bilinen yanlış bilginin aksine maymunlardan değil, tamamıyla kendine ait homo sapiens soyundan türemiştir. Bu türden önce de soyu tükenmiş farklı insan türleri bulunuyor.
Bu tükenen türlerden olan Homo Naledi’nin beyni, normal insanların beyninin yalnızca üçte biriydi. İlk olarak 2.5 milyon yıl önce evrimleştiği düşünülen tür, yeni fosillerin tarihçesine bakarak, 226.000 ile 335.000 yıl önceye kadar yaşadığı düşünülüyordu. Homo Sapienslere geçiş türlerinden olan bu tür dışında akıllı diyebileceğimiz başka türler de yer alıyor.
Örneğin Homo Neandertaller, günümüzden 200 bin ila 28 bin yıl önce yaşadığı düşünülen insan türlerinden birisi olarak kabul ediliyor. Bu türün en büyük özelliği, penisilin ve aspirini keşfeden ilk vejetaryen tür olmasıdır. Bu türün Sapiens’ten sonra en zeki tür olduğu düşünülüyor. Aynı zamanda yaşadıkları mağarada, fiziki yapısını koruyan kireçlerin bulunmasından dolayı hakkında en çok bilgi sahibi olduğumuz alt türdür. Ayrıca, bu türün mağara adamı tabirini ortaya çıkaran tür olduğunu belirtelim. Naledi’nin pek zeki olmadığını düşünen bilim insanları, yeni bulgu ile fikirlerini değiştirmeye başladılar. Bazı kanıtlar, Homo Naledi’nin ne kadar zeki olduğunu gösteriyor. Yapılan araştırmalarda, Güney Afrika’da bulunan bir mağarada Naledi fosilleri bulundu. Bu fosillerden, Homo Naledi’lerin ölülerin bedenlerini önemsediklerini ve güvene aldıkları görüldü. Bu durum, Naledi’lerin kişisel bağlarının bulunduğunu gösteriyor.
İnsanların çok eski ataları olan Naledi’ler, insanların nereden geldiğini öğrenmesi için yeni bir adım oldu. Alt tür olarak adlandırılan bu türler, modern insanların yanında yaşayan ilk türler değiller. Kısa boylarından dolayı “hobbit” diye adlandırılan Homo Floresiensis'lerin, modern insanların bulunduğu m.ö 50.000 yılına kadar hayatta kaldığı düşünülüyor. Naledi’lerin de binlerce yıl boyunca, modern insanlarla birlikte yaşadığı düşünülüyor. Homo Sapiens türü, diğer alt türlerin özelliklerini taşısa bile, ondan daha az gelişmiş olan türlerle beraber yaşayabilmiş.
Bununla ilgili olarak bazı fosil kalıntıları bulundu. Matrix filminin kahramanı Neo’ya ithafen olduğunu düşündüğümüz Neo isimli bir fosil, kusursuz bir şekilde saklanabilmiş. Zürih ve Witwaersrand Üniversiteleri'nden Profesör Peter Schmid, uzun süreler boyunca çalışarak, soğukkanlılıkla Homo Naledi’nin kafatasını yeniden birleştirmiş.
Bilim insanları, Neo’nun iskeletinden edinilen bilgilere göre, Homo Naledi’nin “sağlam bir yürüyüşçü ve tırmanıcı olduğunu” doğruladıklarını belirtti.
