Bugün veri denilince hepimizin aklına dijital veriler geliyor ancak badana yaparken bile boyanacak yere dair ustanın elinde veriler vardır ve bu veriler üzerinden oluşturduğu bir plan dahilinde projeye başlar. Veri ölçüm sistemleri direkt olarak işin yapılışını ilgilendirdiği için son derece önemlidir ancak ölçüm sistemine nasıl güveneceğiz? İşte bu noktada devreye ölçüm sistemi analizi ya da kısaca MSA giriyor.
MSA kontrolü, her şeyin başında gelir. Çünkü eldeki verilerin nasıl ölçüldüğü çoğu durumda kritik bir öneme sahiptir. Eğer ölçüm sisteminiz doğru değilse veriler üzerinde yapılan tüm çalışmalar yanlış sonuç verecektir ve bu yanlış sonuçlar ile hazırlanan projeler her zaman hatalı olacaktır. Gelin MSA nedir, ne işe yarar, nasıl yapılır gibi merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim ve örnekler üzerinden bu analiz yöntemini biraz daha yakından tanıyalım.
MSA nedir, ne işe yarar, nasıl yapılır?
MSA nedir?
Measurement System Analysis, kısaca MSA, Türkçesi ile ölçüm sistemi analizi; verileri ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan ölçüm sistemlerinin en doğru sonucu verip vermediğini kontrol etmek için özel cihazlar ya da insanlar tarafından uygulanan matematiksel bir yöntemdir.
MSA yöntemi ile yapılan kontrol ana başlık olsa da sürekli veriler üzerinde yapılan çalışmalar Gage R&R, ayrık veriler üzerinde yapılan çalışmalar Nitelik Anlaşması Analizi olarak adlandırılır. Tüm bunların ortak noktası, ölçüm sistemlerinin doğru çalışıp çalışmadığını tespit etmeye yönelik olmalarıdır. Karmaşık sistemler cihazlar ile analiz edilirken daha basit sistemler insanlar tarafından analiz edilebilir.
MSA ne işe yarar?
MSA yani ölçüm sistemi analizi, ölçüm sistemlerinin gerçekten doğru sonuçları verip vermediğini göstermeyi hedefler. Çünkü basit bir uzunluk ölçümü bile aslında doğal varyasyonun, ölçüm sistemindeki varyasyon karşılığıdır. Uzunluğu ölçtüğünüz araç yanlış bir ölçüm sistemiyse elde ettiğiniz uzunluk verisi de doğru değildir.
Bazı durumlarda tek bir veri bile birden çok verinin birleşmesi ile oluştuğu için devreye birden çok ölçüm sistemi girmiş demektir. Bu ölçüm sistemlerinden birinin bile hatalı olması demek, elde edilen son verinin yanlış olması demektir. MSA tam olarak burada devreye giriyor ve tartışmasız bir istatiksel analiz yaparak söz konusu ölçüm sisteminin gerçekten doğru sonuç verip vermediğini ortaya çıkarıyor.
MSA örneği:
Ölçüm sistemi analizi hakkında detaylara girmeden önce basit bir MSA örneği verelim. Diyelim 90 kilosunuz ve bir gün tartıda kendinizi 85 kilo olarak gördünüz. Güzel, zaten diyet ve spor yapıyordunuz. Fakat gerçekten kilo mu verdiniz yoksa tartıda bir sorun mu var? İşte MSA yöntemi bu noktada devreye giriyor ve pek çok farklı değişken kullanarak tartının doğru bir ölçüm yapıp yapmadığını ortaya koyuyor. Doğruluğu ispatlanırsa siz yeni kilo veriniz üzerinden dilediğiniz değerlendirmeyi yapabilirsiniz.
MSA nasıl yapılır?
Ölçüm sistemi analizi dijital cihazlar yardımıyla ya da bir insan tarafından bizzat yapılabilir. Bu nedenle pek çok farklı uygulama yöntemi vardır. Ancak hepsinin bazı temel ortak noktaları vardır ve yapılan tüm analizler, bu gözlemler üzerinden değerlendirilir.
- Aynı kişinin, aynı nesneyi, aynı cihaz ile ölçerek aynı sonucu alması ile kanıtlanan tekrarlanabilirlik.
- Birden fazla kişinin, aynı nesneyi, aynı cihaz ile ölçerek aynı sonucu alması ile kanıtlanan tekrarlanabilirlik.
- Değişkenliğin zaman içinde aynı kalması ile kanıtlanan kararlılık.
- Ölçüm sisteminin artı ya da eksi olarak tek yöne eğilimli olup olmadığını gösteren önyargı.
- Ölçüm sisteminin yapılan tüm ölçümlerde sabit kalma eğilimini gösteren süreklilik.
- Ölçüm sisteminin anlamlı veriler ortaya çıkarma durumunu gösteren ayrımcılık ve çözümleme.
MSA hangi alanlarda kullanılır?
Ölçüm sistemi analizi kısaca MSA, verilerin bir ölçüm sistemi kullanılarak elde edildiği aklınıza gelen tüm alanlarda kullanılabilir. Endüstriyel bir örnek verelim. Bir boya üreticisi, 50 kilogramlık çuvallarda toz hammade alıyordu ve diğer hammaddeleri bu değere göre ekleyerek boya üretiyordu. Ancak zaman içinde üretilen boyalar sorunlu olmaya başladı ve hammaddeler incelendi.
İncelemeler sonucu söz konusu toz maddenin ağırlığında bir sorun olduğu tespit edildi ve tedarikçi ile iletişime geçildi. Her iki şirketin birlikte yaptığı MSA kontrolleri sonucu tedarikçinin terazilerinin doğru ölçüm yapmadığı ve 50 kilogramlık çuvalların her seferinde farklı bir ölçümle doldurulduğu ortaya çıktı. Sonuç olarak tedarikçi bir milyon dolardan fazla tazminat ödemeye mahkum edildi.
MSA yapmanın yararları nelerdir?
Neredeyse tüm sektörler veriye dayalı işler yaparlar. Bu nedenle ölçüm sistemleri ile elde edilen verilerin doğruluğu son derece önemlidir. Elde edilen veriler ne kadar doğruysa bu veriler üzerinden yapılan değerlendirmeler de o kadar doğru olacaktır. Bunu geniş bir süreç olarak ele alırsak tedarikçi, üretici ve kullanıcı arasındaki ilişkinin sağlığı MSA sonuçları ile doğru orantılıdır demek mümkün.
Üretim son derece karmaşıktır ve her departman, bir önceki departmandan aldığı verilerin doğruluğuna göre hareket edecektir. Bu süreçte yaşanan yanlış bir veri aktarımı küçük bir değişiklik olsa bile sonuçları çok kötü olabilir. Ölçüm sistemi analiz yapmak, bu karmaşık süreçteki en ufak değişikliklerin ve hataların bile kolayca tespit edilmesini sağlar.
Ölçüm sistemi analizleri nasıl bir yöntem ile uygulanırsa uygulansın her zaman bilimsel temellidir ve bu nedenle tartışılmaz sonuçlar verir. MSA sonuçlarının bilimsel temelli tartışılmaz performans değerlendirmeleri sayesinde ölçüm sistemleri üzerinde yapılacak içi boş tartışmaların önü kesilir ve doğru sonuca çok daha hızlı bir şekilde ulaşılır.
Sonuç: MSA neden bu kadar önemli?
Ölçüm sistemi analizi yani MSA önemli, çünkü kilosu 50 lira olan bir peynirin yanlış ölçülmüş 900 gramlık bir haline kimse 1 kilo zannederek 50 lira vermek istemez. Bu ufak örneği tonlarca ağırlık ve milyarlarca dolar üzerinden düşünün. Ölçüm sisteminde yaşanan ufak bir sorun nedeniyle neden koca koca projeler çöpe atılsın? İşte MSA bu tür yanlışları ortadan kaldıran bilimsel bir yöntemdir ve her alanda mutlaka uygulanmalıdır.
Ölçüm sistemlerinin doğru sonuç verip vermediğini kontrol etmek için uygulanan ölçüm sistemi analizi MSA nedir, ne işe yarar, nasıl yapılır gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu analiz yöntemi hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Konu hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
