Geçtiğimiz ay içinde oluşan döviz değer artışına yönelik TCMB faizleri arttırma kararı almıştı. Para Politikası Kurulu politika faizini %17,75’den tek seferde 625 baz puan artışla birlikte %24’e çıkarmıştı. Bankaların da son dönemlerde vadeli mevduat faizi oranları bu duruma göre güncellendi. Şimdi hep birlikte bankaların faiz oranlarına bakmadan önce, size öncelikle bir kaç bilgi verelim.
Faiz oranının artması bizlere neyi ifade ediyor?
Faiz oranlarını belirlemek her ülkenin Merkez Bankası’na ait bir karar ve yetki olayıdır. Faiz arttırımı ile ülkeye yabancı para girişi sağlanabilir, bununla birlikte kur düşebilir. Kurun düşmesi ile maliyete bağlı enflasyon ile talebe bağlı enflasyonun düşmesi beklenir. Tüketiciler için tasarrufa bağlı bir geçiş öngürülür.
Peki, sahiden bu kadar masum mudur?
Tabii, faiz arttırımı bu iyi şeylere sebep olsa dahi her zaman başarılı olması beklenmez. Bunun dışında bir şeyler getirirken, bir şeyler de götürmektedir. Faizler artınca yatırım maliyeti haliyle artmaktadır, maliyet arttığı için yatırımlar engellenir. Döviz kurlarına karşı değer kazanan para birimi artık daha değerli olduğu için ihracatta azalmalar ve istihdamda düşüşler görülebilir. Bunun sonucu büyüme de düşer.
Bugün paramı vadeli mevduat hesabına yatırırsam ne kadar getirisi olur?
Türkiye’de faaliyet gösteren popüler bankalardan 12 tanesinin faiz oranlarının ortalamasını aldık. Hesaplamalarımızı da bu oran üzerinden yapacağız.
10.000 Türk Lirası
Mesela mevduat hesabınıza 32 gün vadeli 10.000 Türk Lirası yatırma kararı aldınız. 32 gün vade ile yatırdığınız bu paranın size getirisi ortalama 175 Türk Lirası olacaktır. Bu da paranın kendisini 57 ay gibi bir sürede amorti edeceğini gösteriyor.
100.000 Türk Lirası
Bu sefer ise bir adet sıfır attırıp 32 gün vadeli mevduat hesabınıza 100.000 Türk Lirası yatırma kararı aldığınızı varsayalım. 32 günün sonunda hesabınızda göreceğiniz fazladan miktar yaklaşık 1749 Türk Lirası olacak. Faiz oranı olarak son zamanlarda meblağ arası oynamalar çok değil. Bu yüzden bu parada kendisini yaklaşık 57 ay gibi bir sürede amorti edecektir.
250.000 Türk Lirası
250.000 Türk Lirası paranız var, artık ev alsanız pek mümkün değil araba alsanız mantıklı değil. Vadeli mevduata yatırayım dediniz ve 32 gün vade ile hesabınıza bu parayı koyma kararı aldınız. 32 günün sonunda bu paranın size getirisi 4.610 Türk Lirası olacak. Bu para kendisini 54 ay gibi bir sürede amorti ediyor. Sanıyorum ki 250.000 Türk Lirasına alacağınız bir ev yerine bu parayla daha iyi bir evde de kirada oturabilirsiniz.
1.000.000 Türk Lirası
Bu sefer meblağı bayağı arttırdık. Bununla birlikte vade süresini de arttıralım. 181 gün vade ile tam 1.000.000 Türk Lirası gibi bir parayı vadeli hesabınıza koyma kararı aldınız diyelim. Bu paranın size 181 gün sonra yapacağı getiriyi aylık olarak hesaplayınca 18.438 Türk Lirası gibi bir rakam çıkmakta. Bu da bu paranın kendisini 54 ay gibi bir sürede amorti edeceğini gösteriyor.
Verdiğimiz ve yaptığımız bu hesaplar ortalama değerler alınarak ortaya çıktı. Elbet bundan daha fazla veya daha az veren bankalar da bulunmakta. Ancak göz ucuyla baktığımızda bu faiz oranlarının çok yüksek olduğunu düşünmeden kendimizi alamıyoruz. Bu noktada ortaya çıkan şey, parası olanın daha çok kazandığı, olmayanın ise daha çok kaybettiği bir düzende yaşadığımız oluyor.
