Matematikte bazı ölçüler çok da alışıldık rakamlara sahip değildir. Örneğin derece, hesaplaması kolay olan şekilde 10’un kuvvetleri ile ölçümlenmemiştir. Bu durumun sebebine yönelik farklı teoriler var.
Teori 1: Matematiksel Nedenler
360, 7 dışında 1 ila 10 arasındaki her sayıya tam olarak bölünebiliyor. 360’ın tam 24 farklı böleni var. (1,2,3,4,5,6,8,9,10,12,15,18,20,24,30,36,40,45,60,72,90,120,180, 360) 360’a kadar, bu kadar çok böleni olan başka sayı yok. 100’ün ise bölen sayısı 9. Asal olmayan sayılar içerisinde en çok bölünene sahip olanlardan biri olan 360, bu anlamda iyi bir temel sayı olarak kabul ediliyor.
Teori 2: Yılın Uzunluğu
Bir yılda neden 365 gün var? Niye 300 ya da 400 değil? Bunun sebebi matematiksel değil tabii ki ancak bu durumu gözlemlemek, atalarımızı matematiksel anlamda etkilemiş olabilir. Antik dönemlerde Persler ve Kapadokya’da yaşayan halklar, gökyüzünü izledi ve Güneş’in bir çemberi 365 günde tamamladığını keşfetti. İşlemi kolaylaştırmak için takvimi 360 güne böldü ve 6 yılda bir takvimi eşitlemek için Artık ay uygulaması yaptılar. Ayrıca ay yılında da 355 gün var (Ramazan ayının başlangıç tarihi o yüzden değişir.) İkisi arasındaki ideal sayı da 360.
Teori 3: Tarihi Nedenler
Bir diğer teoriye göre bir çemberin 360 derece olmasının sebebi Babillilerin öyle istemesidir. Babilliler, sayı saymada 60’lık sistemi kullanıyordu. Karşılaştırma açısından biz, 10’luk sistem kullanıyoruz ve 10 tane rakamımız var. Yani ilk 10 rakamın aynı olduğunu varsayarsak, Babil sisteminde yazılan 10, bizim sistemimizde 60’a tekabül ediyor.
Babil’de parmakla sayma alışkanlığı da vardı. Sağ el parmaklarının boğumlarını, başparmak hariç olarak saydığınızda 12 çıkıyordu. Sol eldeki parmakların sayısı 5. İkisinin çarpımı ise 60. (Babilli çocuklar muhtemelen matematiğe çok yatkındı.)
“İyi de o zaman niye 60 değil de 360 yapmışlar?” sorusunun cevabı da üçgenlerde yatıyor. Eşkenar üçgenin bütün açıları 60 derecedir ve Babillilere göre bu şekil bir temeldir. Merkezden kenara değecek şekilde 6 tane eşkenar üçgen sığdırılabilir. 6x60 da 360 eder.
Şairane Matematik Bonusu
Ayrıca Hindistan’da antik bir eser olan Rigveda,’da bir çemberin 360’a bölünmesiyle ilgili de bir parça vardır.
"On iki konuşmacı bir tekerde, üç merkezde
Bunu kim anlayabilir?
Üzerinde dizilmişler 360’ı birden mandal gibi
En azından sallanmıyorlar"
Yani çemberin niye 360 derece olduğuna dair bir cevabımız yok ama birden fazla teorimiz var. Kişisel olarak en yakın olduğum görüş ise matematiksel görüş zira sistemler, baskın kültüre göre değişebiliyor.
