Bazen aşırı sigara ya da alkol kullanımı, devamlı bağırmak, bağırarak konuşmak bazen de farkında olmadığımız hastalıklar sesimizin kısılmasına sebep oluyor. Eğer ses kısılması bir hastalıktan kaynaklanıyorsa hiç beklemeden bir doktora başvurmak en sağlıklı yöntem. Ancak günlük rutinlerimizi değiştirerek de kısılmanın önüne geçebiliriz.
Evde sesimiz kısılmış bir şekilde uyandığımızda, annelerimizin başvurduğu ve hepimizin aşina olduğu bazı yöntemler vardır. Nane limon kaynatmak, ballı papatya çayı, zencefilli ılık su gibi boğazımızı yumuşatmak için bir takım yöntemler denenebilir. Bunlarla beraber evdeki boğaz pastillerini tüketmek ya da bir soğuk algınlığı ilacı almak aklımıza ilk gelen çözümler olabilir. Yine de tıbben neler yapılması gerektiğini öğrenmek, ses kısılmasına nelerin iyi geleceğini işin ehli doktorlarımızdan duymak daha çok işimize yarayabilir. Tıbbi kaynakların ses kısılmasıyla ilgili önerilerini gelin hep beraber inceleyelim.
Ses kısılmasına ne iyi gelir?
Ses istirahati:
Sesini çok yoğun kullanan insanlar için ses kısılması diğerlerine göre nispeten daha sık karşılaşılan bir durumdur. Öğretmenler, ses sanatçıları, oyuncular, haber spikerleri gibi meslek grupları devamlı olarak seslerini kullandıkları için ses kısılmasına daha fazla maruz kalabilmektedir. Bununla beraber bizler de günlük rutinimizden biraz daha fazla sesimizi yorduğumuzda, bağırmak ya da çok konuşmak zorunda kaldığımızda sesimiz kısılabilir.
Tıbbi kaynaklar bu tarz durumlar için ses istirahatini önermektedir. Birkaç gün sesimizi dinlendirmenin, konuşmak ve özellikle bağırmaktan kaçınmanın ses kısılmasına iyi geldiği söylenmektedir. Burada önemli olan nokta ses istirahati sırasında fısıltı ile konuşulmaması gerektiğidir. Çünkü fısıldamak aksine ses tellerinin daha fazla yorulmasına ve sesimizin daha fazla kısılmasına yol açacaktır.
Havanın nemlendirilmesi:
Evimiz, iş yerimiz gibi uzun süre vakit geçirdiğimiz alanlarda bulunan havanın durumu, ses kısılması için çok önemlidir. Bu tarz ortamlarda uzun süreli kuru hava solumak ses kısılmasına sebebiyet verebilir. Bulunduğunuz ortamlardaki havanın nemlendirilmesi, ses kısılmalarının önüne geçebilmek için önemlidir.
Özellikle buhar makineleri aracılığıyla ortamın havasını nemlendirmek hem kısa hem de uzun vadede boğazımızdaki tahriş hissini azaltacak ve ses kısılmalarının önüne geçecektir. Buhar makineleri hava yolunun açılmasına da yardım ettiği için çok etkili bir yöntemdir. Buhar makinesine bir alternatif olarak da daha basit bir yöntemle kaloriferlere asabileceğiniz ıslak havlularla ortamdaki havanın nemlendirilmesi sağlanabilir.
Bol su içmek çok önemli:
Ses kısılması yaşanan durumlarda bol su içmek belirtilerin daha hafif yaşanmasına yardımcı olacaktır. Ses kısılmasının boğazdaki kuruluk ve tahrişle beraber ortaya çıkabileceğini söylemiştik. Bu nedenle boğazın nemlendirilmesi ses kısılmasının tedavisinde önemli bir rol oynar. Sıvı tüketiminin, özellikle su tüketiminin artırılması boğazın nemlendirilmesini sağlayacağı için ses kısılmasına etki edecektir. Uzun vadede bol sıvı tüketmeyi günlük rutinimize eklediğimiz zaman da gelecekte yaşanabilecek ses problemlerinin önüne geçecektir.
Sigara dumanından uzak kalmak:
Tıbbi kaynakların ses kısılmasına dair altını çizdiği konulardan bir tanesi de sigara kullanımıyla ilgilidir. Sigara dumanı boğazın kurumasına sebep olduğu için ses kısılmasının da önünü açmaktadır. Uzun süreli kullanımda tüm vücuda olduğu gibi boğazlara ve ses tellerine çok büyük zararları olan sigara, dumanına maruz kalınması durumunda bile bizlere zarar verebilir.
Uzun süre sigara kullanılan bir ortamda dumana maruz kalmak ses kısılmasına sebep olabilir. Bu nedenle özellikle ses kısılması yaşanan durumlarda sigara dumanından kaçınılması gerekmektedir. Sigara dumanından uzak durmak ses kısılması tedavisi için gözle görülür bir fark yaratacaktır.
Alerjilere dikkat:
Ses kısılması yaşayan birinin alerjilerine çok dikkat etmesi gerekir. Hatta bazen alerjiler direkt olarak ses kısılmasına sebep olabilir. Böyle durumlarda alerjiye sebep olan alerjenlerin, yaşanan ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Örneğin, kedi tüyüne alerjisi olan bir insan ses kısılması yaşarken yakın çevresinde kesinlikle kedi bulunmaması çok önemlidir. Bu noktada kişinin alerjilerini iyi tanıması gerekir. Farkında olmadığımız alerjilerimiz bazen uzun süreli ses kısılmalarına yol açabilir.
Evde gargara yapılmalı:
Tıbbi kaynaklar ses kısılmasında boğazı rahatlatmak için evde yapılacak gargaraların işe yarayabileceğini belirtmektedir. Ilık bir tuzlu suyla gargara yapmak boğazın nemlenmesini ve rahatlamasını sağlayacağı için ses kısılmasına iyi gelecektir. Doktorların ses kısılmasını tedavi ederken kullandığı bazı boğaz spreylerinin içerisinde de tuzlu suya benzer bir bileşim bulunduğu için evde de ılık bir suya tuz eklenerek yapılacak gargaraların tedaviye yardımcı olacağı bilinmektedir.
Pastil kullanımı:
Ses kısıldığında pastil kullanımı, tıbbi kaynakların da önerdiği ve doktorların ilaçların yanında kullanılması için hastalara yazdığı ek bir üründür. Farklı tatlarda olan boğaz pastilleri, boğazın nemlendirilmesine ve yumuşatılmasına yardımcı olur. Boğazdaki tahrişin azalmasına olanak sağlayarak ses kısılmasının tedavisinde rol oynar. Aynı zamanda pastiller yutulmadığı için çocuklar da kullanabilir. Ballı, limonlu, yeşil çay ya da ekinezya içeren pastiller, farklı tat seçenekleriyle kullanılabilir.
Peki evde hangi doğal yöntemlere, nasıl başvurabiliriz?
Ses kısılması tedavisinde kullanılan bazı doğal yöntemler doktorlar tarafından da önerilmektedir. Evde rahatça kullanabileceğimiz bu yöntemler tıbbi açıdan da incelenmiş ve ses tellerinin, boğazın iyileşebilmesi için fayda sağladığı ortaya konmuştur. Bu konuda ilk olarak zencefil kullanımını artırmanın ses kısılmasına iyi geldiğini söyleyebiliriz.
Salataya eklenerek ya da sade olarak tüketilebilecek zencefil boğazın yumuşamasına yardımcı olacaktır. Öte yandan balla beraber karıştırılarak tüketilecek karabiber, miktarı ayarlandığı sürece ses kısılmasına iyi gelecektir. Boğazın nemlendirilmesi için bol sıvı tüketiminin önemine daha önce değinmiştik.
Bir bardak suya bir tatlı kaşığı elma sirkesi eklenerek tüketilmesi de hem sıvı tüketimini sağlayacak hem de ses tellerinin iyileşmesine yardımcı olacaktır. Ses kısılmasının tedavi sürecinde çok sıcak ya da çok soğuk sıvılardan kaçınılması tavsiye edilir. Bu nedenle ılık bir suyun içerisine eklenecek papatya, kekik ya da lavanta yağı hem boğazın daha fazla tahriş olmasını engelleyecek hem de var olan tahrişe iyi gelecektir.
Evde denenebilecek başka bir yöntem ise sinüslerin yumuşamasına yardımcı olarak ses kısılmasına iyi gelen buhar soluma yöntemidir. Sıcak suyu açarak ya da kaynamış bir çaydanlığa eğilerek başını bir havlu yardımıyla kapatabilir ve buharın boğazınıza etki etmesini sağlayabilirsiniz.
Son çare ses terapisi:
Ses kısılmasının uzun süre devam ettiği durumlarda, bir Kulak Burun Boğaz uzmanına danışmak gerekir. Uzman doktor yaptığı muayeneler sonucu hastalığın tanısını koyar ve buna göre bir tedavi süreci izler. İlaçların ya da cerrahi yöntemlerin dışında, uzun süreli ses kısıklığına yardımcı olmak için bazı durumlarda ses terapisine başvurulur.
Ses terapisinde ilk olarak hastaya ses tellerini korumak için neler yapması gerektiği açıklanır. Bununla beraber ses hijyeni hakkında da bilgi verilir. Burada en önemli nokta hastaların öğrendiklerini günlük rutinine ekleyebilmesidir. Daha sonra hastaya sesine zarar veren davranışlar anlatılır ve bu davranışlardan kendini koruma yöntemleri gösterilir.
Son olarak nefesin doğru kullanımı, nefes egzersizleri, ses egzersizleri ile hastanın farkında olmadan ses tellerine verdiği zarar en aza indirilmeye çalışılır. Öğrenilen tüm her şey günlük hayatta da uygulanmaya başlandığı zaman hasta ses kısılması şikayetinden uzun vadede kurtulabilir. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Konu hakkında en doğru ve size özel bilgiyi en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekimden öğrenebilirsiniz.