Black Mirror dizisinin 3. sezonunun 1. bölümünü hatırlıyor musunuz? İnsanlar, günümüzde kullandığımız mobil uygulamaları puanlamamız gibi etkileşimde bulundukları insanları puanlıyorlardı ve insanlar, maddi durumları ne olursa olsun sosyal statülerini sahip oldukları puanlara göre belirliyorlardı.
Diziyi izleyen pek çok kişi, orta ya da uzak vadeli bir gelecekte böyle bir şeyin mümkün olabileceğini düşünmüştü. Fakat gerçek şu ki Çin, 2020 yılından itibaren ‘sosyal skor’ sistemini yürürlüğe sunacak ve insanlar sahip oldukları puanlara göre sınıflandırılıp, sosyal haklara sahip olacaklar.
Sistem son dönemde Çin’in Jiangu bölgesinde pilot proje olarak test aşamasındaydı. Fakat Çin Komünist Partisi, sistemi iki yıl içinde hayata geçirmeyi planlıyor. Sistem hayata geçtiğinde tüm Çin vatandaşları kendilerini A, B, C ve D olmak üzere dört farklı kategorinin bulunduğu bir sistemin içerisinde bulacaklar.
Puanı 1050 ve üzeri olan vatandaşlar A kategorisinde yer alacak ve bu kişiler dürüst, güvenilir, örnek vatandaş olarak muamele görecekler. Puanı 599’un altında olan vatandaşlar ise D kategorisinde yer alacaklar ve güvenilmez, alt seviye vatandaş olarak muamele görecekler. Maddi durumları bu çerçevede bir anlam ifade etmeyecek. Belki…
Söz konusu sistem Çin vatandaşlarının hem fiziksel hem de sanal varlıklarını takip edecek. Sanal ortamda yalan söylemek, uygunsuz açıklamalarda bulunmak ya da uygunsuz bir fotoğraf paylaşmak, vatandaşların 50 puan kaybetmesine neden olacak. Vatandaşların kaybettikleri her puan ise sosyal haklarını sınırlayacak.
Doğru… Sosyal skor sisteminde vatandaşlar, ayrıcalıklı muameleye maruz kalacak. A kategorisinde yer alan vatandaşlara geniş yelpazede haklar tanınırken; D kategorisinde yer alan vatandaşlar kredi alamayacak, restoran ya da otellere kabul edilmeyecekler. 1.4 milyar nüfuslu bir ülkede böyle bir sistemin başarıyla uygulanıp uygulanamayacağı ise büyük bir merak konusu.
