Türkiye’de evlerimize 1993’te giriş yapmaya başlayan “.tr” uzantılı alan adları, 5 Mayıs 2019’a kadar Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından kaydediliyor ve yönetiliyordu. Fakat bu tarihte İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu (ICANN) nezdindeki redelegasyon süreciyle bu alan adlarının yönetimi ve tahsisi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na devredildi.
Aynı tarihte “.tr” alan adlarına yönelik yeni bir dönemin açılması için de çalışmalar başlatıldı. İşte o çalışmalar en sonunda sona erdi ve Türkiye’de internette yeni bir sayfa açacak olan TRABİS sistemi hazır hale getirildi. Sistem, bugün itibarıyla (14 Eylül) devreye giriyor. Peki, yeni sistemle birlikte neler değişecek? Gelin, TRABİS’in detaylarına bakalım.
Bazı “.tr” uzantılı alan adlarının tahsisinde belge gereksinimi ortadan kalkıyor!
TRABİS’in hayata geçişiyle birlikte 20 yılı aşkın süredir belge ibraz edilerek edinilebilen bazı alan adları, artık belgesiz bir şekilde, “ilk gelen ilk alır” kuralına göre tahsis edilebilecek. Söz konusu alan adları, şu şekilde olacak:
Artık belge olmadan alınabilecek alan adları:
- com.tr
- org.tr
- net.tr
Daha önce belgesiz alınabilen ve bu durumun devam edeceği alan adları:
- web.tr
- gen.tr
- tel.tr
- name.tr
- biz.tr
- tv.tr
- info.tr
- bbs.tr
Sadece belge ibraz edilerek alınmaya devam edecek olan alan adları:
- av.tr
- bel.tr
- dr.tr
- edu.tr*
- gov.tr*
- k12.tr*
- kep.tr
- pol.tr*
- tsk.tr*
*Sadece kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan başvurularla alınabilecek alan adları.
Dünya standardı Türkiye’de de uygulanacak:
TRABİS sistemi ile birlikte tüm dünyada uygulanan Kayıt Otoritesi (Registry) – Kayıt Kuruluşu (Registrar) modeli, artık tam anlamıyla uygulanacak. Alan adı almak isteyen kişiler ya da kuruluşlar, TRABİS tarafından kabul edilen Kayıt Kuruluşları’ndan hizmet alabilecekler. Bu kuruluşlar şunlardan oluşuyor:
- Aerotek Bilişim Sanayi ve Ticaret AŞ. (Turhost.com)
- Alan Adı Kayıt Bilişim Ltd. Şti.
- Alastyr Telekomünikasyon A.Ş.
- Atak Domain Bilgi Teknolojileri A.Ş.
- Çizgi Telekomünikasyon A.Ş. (Natro.com)
- Doruk Bilişim Teknolojiler Ltd. Şti. (DORUKNET)
- Gri İnternet Teknolojileri A.Ş. (gri.net - reg.com.tr)
- İHS Kurumsal Teknoloji Hizmetleri A.Ş.
- İsim Kayıt Bilişim A.Ş. (isimkayit.com)
- İsimtescil Bilişim A.Ş. (isimtescil.net)
- Netdirekt Bilişim Danışmanlık İletişim Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş.
- Niobe Telekomünikasyon Bilişim Teknolojileri Yazılım Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti. (niobehosting.com)
- ODTÜ Geliştirme Vakfı Bilgi Teknolojileri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (METUnic)
- Teknotel Telekomünikasyon San. ve Tic. A.Ş.
- Türkticaret.Net Yazılım Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (turkticaret.net)
- Yöncü Bilişim Çözümleri Ltd. Şti.
- Webhosting Bilişim Teknolojileri A.Ş. (hosting.com.tr)
