Teknoloji, insani deneyimin temel bileşenidir. Türümüzün ilk günlerinden bu yana fiziksel dünyayı değiştirmemize yardımcı olacak araçlar yaratıyoruz. Bu bağlamda elbette ki, bir çok girişim oldu ancak bazıları vardı ki, hiç eskimedi. İşte tarih boyunca bizler için yapılmış en iyi 10 buluş.
Pusula
Pusula, yön gösteren, kerteriz alıp mevki bulmaya yardım eden mıknatıslı veya cayro ile çalışan seyir aletidir. Gemi yolculuklarında, uçuşlarda, madenlerde, siste yürürken, gece olduğunda, ulaşılması zor arazilerde; kısacası yönümüzü bulmamızı sağlayacak ipuçlarının olmadığı veya eksik olduğu yerlerde bize yönümüzü gösterir ve bu nedenle en çok kullanılan yön araçlarından biridir. İtalyanca "Bussola" kelimesinden Türkçeye girmiştir. Pusula, temel olarak yeryüzünün manyetik alanına göre hareket eden manyetize bir iğneden oluşur. İğnenin ucu her zaman dünyanın manyetik kuzeyini gösterir. Çinl,iler tarafından keşfedilen bu icat geliştirilerek kullanılmasının yanı sıra, sade hali ile de kullanılıyor.
Takvim
Takvim kayıtlarının ilk olarak tespiti, ayın günlük devrelerinin kaydı ile başlamıştı. Tam bir dolunay şeklinde görülen ayın, gün geçtikçe, incelerek hilal şeklini alması, gözden kaybolması, sonra tekrar hilal şeklinde doğması ve büyüyerek dolunay haline gelmesi takvimin esasını teşkil etmişti. Modern takvim 1600'lere kadar pek kullanılmıyordu, bu yüzden birleşik bir sistemi doldurmak için kullanılan birçok takvim formu oluşmuştu. Bu gün kullandığımız takvim ise 1583 yılında Papa Gregory XIII tarafından insanlığa tanıtılmıştı.
Uçak
Uçmak, insanoğlunun belki de her zaman arzuladığı en önemli isteklerinden biri olmuştu. Yerçekimine meydan okuyan uçaklar, günümüzün en önemli ulaşım araçlarının başında gelmektedir. Tarihin en ünlü isimlerinden biri olan Leonardo da Vinci, kolların hareketine bağlı kanatların çalışması, başın hareketine bağlı olarak da kuyruğun hareket etmesi metoduna dayanıyordu. Aslında hiçbir uygulama imkanı olmayan bu araç, birçok meraklının yüzyıllar boyu uçma hayallerine ilham kaynağı olmuştu.
Uçak ilk olarak 1890 yılında Celement Ader ve Otto Lilienthal tarafından icatedildi. Celement Ader, pervaneli bir uçakla yerden birkaç santim yüksekliğe çıkarak 50 metre mesafeyle havada kalarak ilk uçuşu gerçekleştiren kişi olmuştur. Lilienthal da doğal hava akımlarından faydalanarak motorsuz, yani planör uçuşu yaparak tarihe geçmiştir.
Ampul
50 yıldır üstünde çalışılan bir fikirdi ampül. Edisonbu fikri geliştirerek, ve vakumu arttırarak daha uzun süreli yanan ampülü geliştirmiştir. İngiliz Joseph Swan ve Amerikalı Thomas Edison şaşırtıcı bir şekilde birbirlerinden habersiz olarak, 1878–1879 yıllarında, o zaman göre uzun dayanan (yaklaşık 12–13 saat) ampulleri yapmışlardı. Ampullerinde kullandıkları tel ise kömürleşmiş pamuk lifiydi yani karbon elementiydi.
Daha sonra 1880 yılında Edison kömürleşmiş bambu lifinden 40 saate kadar dayanan ampulünü yaptı. Edison'un ampullerindeki sorun filaman telinin ömrünün kısa olmasıydı. Kullandığı karbon lifleri 2675 C 'de ışık saçıyordu. Bu karbon lifleri kısa sürede buharlaşarak inceliyor ve kopuyordu. Çözüm düşük sıcaklıktı, fakat buda az ve loş ışık demekti. Diğer mucitlerde çalışmalarını sürdürdüler. 1898 'de Karl Auer filaman olarak erime derecesi 2700 C olan osmiyumu kullandı. 1903 'de Siemens ve Halske tantalumu kullandı. Erime noktası 2996 C idi. Fakat hiçbirisi bugün kullandığımız ampul değildi. Nihayet 1906-10 yıllarında General Electric Firması ve William Coolidge bugünkü modern ampullerde kullanılan tungsten filamanlı ampulü geliştirdiler. İşte o gün bu gündür bu ampulleri kullanıyoruz.
Telgraf
1793 yılına kadar dünyada iletişim ilkel şekillerde yapılmaktaydı. İletişim aracı olarak ayna, posta güvercini, ateş yakmak, mektup gibi birçok ilkel yöntem kullanılıyordu. Günümüze kıyasla kendimizi o zamanın şartlarında düşünürsek, karşımıza pek de iç açıcı bir sonuç çıkmayacaktır. Telgraf günümüzde pek değerli görülmese de o zamanın şartlarında mükemmel bir icat niteliğindeydi.
Elektriğin ilk kez kullanıldığı bu cihaz, Fransız “Claude Chappe” tarafından icat edilmiş ve daha sonra geliştirilmişti. Kulelerin tepelerine yerleştirilen hareketli kollar sayesinde işaret ve harfler istenilen yere ulaştırılarak telgrafın ilk adımları atılmış ve tarihte ilk iletişim teknolojisi olan telgraf daha da geliştirilmişti.
Bilgisayar
Hiç şüphesiz bilgisayarlar insanlığın faydasına sunulmuş en önemli icatlardan biridir. Bilgisayar, aritmetik ve mantıksal tüm işlemleri yapabilen, bu işlemleri saklayıp istenildiğinde size sunabilir. Günümüzde ise ev, işyerleri, resmi kuruluşlar kısacası hemen her yerde, bilgisayarlar insanların kullandığı zaruri bir araç haline gelmiştir.
Çeşitli kaynaklarda basit bir hesap aracı olan abaküs, ilk bilgisayar olarak isimlendirilir. Bilgisayarların geçmişi bu durumda 2000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. 1642 yılında Blaise Pascal tarafından tasarlanan hesap makinesine o dönemler sayısal denmiştir ama günümüzdeki sayısal kavramından çok uzak bir araçtır. Aslında sadece toplama ve çıkarma işlemi yapabiliyordu.
1671 yılına gelindiğinde Leibniz tarafından bulunan gelişmiş hesap makinesi, 1694 yılında hayata geçirilmiştir. Bu makine dört işlemi yapabilecek kapasitededir ama hem Pascal’ın hem Leibniz’in keşfettiği cihazlar pek üne kavuşmamıştır. Ticari alanlarda kullanılan ilk hesap makinesinin, 1820 yılında Thomas tarafından yapılmış olduğu bilinir. Babbage ise yaptığı uzun araştırmalar sonucunda otomatik çalışan hesap makinesini 1823 yılında keşfetmiştir. Bilgisayar alanındaki ilk büyük gelişme, 1890 yılında Hollerith tarafından tasarlanan bilgisayar oldu. Bu keşifte, cihazın hızının artmış olması, hataların azalma göstermesi ciddi ilerleme kabul edilmiştir.
Gerçek ciddi ilerleme, Aiken tarafından 1937 yılında Mark 1 isimli bilgisayar üretildiğinde yaşanmıştır. Bu cihazda yarı elektronik devreler kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı boyunca ordunun hızlı bir bilgisayara geçme gereksinimi meydana gelmiş ve bilgisayar tarihinde devrim olacak ENIAC tasarlanmıştır. İki resim arasındaki farka baktığınızda, bu teknoloji hala geliştirilmeye devam ettiğini görebilirsiniz.
Saat
Eskiden zaman kavramı çok basitti. Güneş doğar ve batardı. Yıldızların gökyüzünde belirip kaybolmasıyla ölçülürdü ve sadece bundan ibaretti zaman. Ancak insanlar yavaş yavaş yerleşik hayata geçmeye başladığında, toprağı kullanmayı öğrendiler. Bununla birlikte yeni ihtiyaçlar doğmaya başladı. Örneğin belirli bir saatte kalkmak gerekiyordu.
Saat İlk kez M.Ö. 4000 yıllarında Mısır’da kullanılmaya başlandı. Güneş’in her gün düzenli olarak doğup battığını keşfeden Mısırlılar, bundan yararlanmış ve Güneş saatini icat etmişlerdir. Bu saatlerde, dik duran herhangi bir cismin güneşin geldiği açıya göre oluşturduğu gölgenin boyuna bakılarak zaman hesaplanıyordu. Buna rağmen güneş saatinin eksik bir yanı vardı; geceleri güneş olmadığı için çalışması mümkün değildi. Bu durum üzerine Antik Mısırlılar tarafından su saati ve kum saati icat edilmiştir. Mısırlılar ve Çinliler zamanın kaydını tutmak için su saatlerini kullandılar ancak ilk mekanik saat 725 yılında Çin'in Yi Xing tarafından yapıldı.
Aşılar
Aşı, hastalıklara karşı bağışıklık sağlama amacı ile insan veya hayvan vücuduna verilen, zayıflatılmış hastalık virüsü, hastalık etkeninin parçaları veya salgıları ile oluşturulan çözeltidir. Tarihte aşı konusunda ilk uygulamanın M.Ö. 590 yılında Çin’de Sung Hanedanı döneminde çiçek hastalığından korunmak için ciltteki iltihaplı maddenin sağlıklı kişilerin burnunun içine verilmesi olduğu bilinmektedir.
Günümüzde insanlar çocukluk yıllarından itibaren birçok hastalığa karşı koruma sağlamak için aşı oluyor ve tarih boyunca milyonlarca insanın ölümüne neden salgın hastalıkların adı dahi anılmıyor. İngiliz bir bilim adamı olan Edward Jenner 1775 yılında o dönemin en çok korkulan salgını olan çiçek hastalığına çare bularak ilk aşıyı geliştirmiştir.
Beton
Beton çakıl, kum gibi maddelerin genellikle çimento ve asfalt gibi bir bağlayıcı madde ile birleştirilmesinden meydana gelen inşaat malzemesidir ve baraj, kanal gibi su yapıları yanında yol, bina, köprü ve diğer yapıların inşaatında kullanılır.
Tam olarak betonu kimin bulduğu bilinmese de beton yaklaşık olarak değişik şekillerde ve genel manada 5000 yıldan beri kullanılmaktadır. Eski Mısırlılar kil harcını piramitlerin yapımında kulanmışlardır. Harç kireç taşının ısıtılması ve karbondioksit gazının çıkarılması ile elde edilmekteydi. Elde edilen kireç, kum veya çakıl ile karıştırılarak harç olarak kullanılmaktaydı. Su ile sertleşen hidrolik çimentonun bulunuşu, Romalılara kadar uzanır. Romalılar kireç hamurunu, pozolanik volkanik küle karıştırmaktaydılar. Bu amorf silisten oluşan pozolan, suyun mevcudiyetinde alkali ile kimyasal olarak reaksiyona girerek silis jeli olarak sertleşir.
Elektrikli Batarya
Günümüzde kullanılan en önemli araçlardan biri olan pil, 1800 yılında tesadüf sonucu bulunmuştur.Elektriğe ilişkin bilgiler, M.Ö. 6. yüzyıl yıllarına kadar gitmekle birlikte bilimsel olarak ilk defa 17. yüzyılda ele alınmıştır. Ancak 19. yüzyıla kadar bilinen elektrik türü, bir kumaşa sürterek elde edilen ya da yıldırım elektriği olarak bilinen statik elektriktir. 19. yüzyılda buna elektrik akımı eklenmiş ve sürekli elektrik akımını mümkün kılan pil icat edilmiştir. Elektriğin bu dalındaki çalışmaları başlatan kişi, ünlü kurbağa deneyi ile tanınan Luigi Galvani (1737–1798)’dir.
İcatları çok öncelere dayanan bu icatlar hala hayatımız için önemli bir yer taşımaktadır. Örnekleri çoğaltılabilir olsa da, derlediğimiz bu 10 icat hepimiz için büyük önem taşıyor. Peki sizce herşey icat edildi mi? Yoksa daha icat edilebilecek bir dolu şey var mı?
