Paylaş
4
The Economist dergisinin 1986 yılından beri yayınladığı, birçok ülkenin fiyat düzeyini ve satın alma gücünü gösteren Big Mac Endeksi’ne dair son veriler yayınlandı. Adını fast-food zinciri McDonald’s restoranlarında satılan bir hamburger çeşidi olan Big Mac’ten alan Big Mac Endeksi’nde geçtiğimiz yıl sondan 10. olan Türkiye, bu yıl 54 ülke arasında sondan 3. sıraya geriledi.
Farklı ülkelerin ekonomik verilerini karşılaştırmada kullanılan bu yöntemle esasında ülkeler arası ekonomik farklılıkları karşılaştırmak için kullanılıyor. Bu noktada Big Mac hamburgerleri dünyanın her yerinde aynı standartta üretildiği için normal koşullarda fiyatının her yerde aynı olması beklense de ülkeden ülkeye değişen üretim maliyeti ve diğer çevresel faktörler, hamburgerin fiyatının farklılık göstermesine yol açıyor.
Bir Amerikan, ABD’de 1 Big Mac parasına Türkiye’de 2,8 adet Big Mac yiyebiliyor:
The Economist’te yer alan verilere göre Türkiye’de bir adet Big Mac, ortalama 13,99 TL’den satılıyor. Bu noktada ülkemizde yemek satın alabileceğiniz bir e-ticaret sitesinden aldığımız verilere göre Big Mac’in fiyatının 21,99 TL olduğunu da belirtmekte fayda var.
Yine de araştırmanın verilerine göre devam edecek olursak Temmuz 2020 itibarıyla ABD’de ortalama Big Mac fiyatı 5,71 dolar, Türkiye’de ise 13,99 TL. Bu veriler karşılaştırıldığında dolar / TL kurunun 2,45 seviyesinde olması bekleniyor ancak dolar kuru şu an 6,88 TL seviyesinde. Yani, bu endekse kıyasla TL’nin dolar karşısındaki değeri, olması gerekenden %64,3 daha az.
Veriler üzerinden konuşacak olursak ABD’de bir Big Mac 5,71 dolar, Türkiye’de ise 2,04 dolar karşılığında satın alınabiliyor. Bir başka deyişle bir Amerikalı, ABD’de bir Big Mac yiyebileceği paraya Türkiye’de 2,8 adet Big Mac yiyebiliyor. Bu açıdan Türkiye, ABD dışında 54 ülke ve euro bölgesinin yer aldığı listede sondan üçüncü sırada yer alırken Türkiye’nin altındaysa Güney Afrika ve Rusya yer alıyor.
Geçtiğimiz yılın aynı döneminde Big Mac fiyatı ABD’de 5,74 dolar, Türkiye’de ise yine 13,99 TL seviyesindeydi. Bu verilere göre geçen yıl dolar / TL kurunun 2,44 olması gerekirken kur, 5,72 TL seviyesindeydi. Bir başka deyişle TL, dolar karşısında olması gerekenden %57,4 daha az değerliydi.
