COVID-19 pandemisiyle birlikte başlayıp pek çok üreticiyi büyük sıkıntılara sokan çip kıtlığı; bir süredir büyük otomobil şirketleri de dahil olmak üzere birçok şirketi etkisi altına almıştı. Mercedes-Benz, araç teslimatlarının bir yıl gecikebileceğini söylerken Renault da Bursa’daki fabrikasında bir hafta üretim yapıp bir hafta yapmayacağını duyurmuştu. General Motors (GM) da çip krizinin vurduğu şirketlerden birisi.
ABD’nin en büyük otomobil üreticisi konumundaki GM, bayi partilerindeki arzın azalmasına ve yeni araç fiyatlarını arşa çıkarmasına sebep olan yarı iletken çip kıtlığı sebebiyle geçen yılın sonlarından beri tesislerindeki üretimi ara sıra durdurmaktaydı. Ancak cuma günü yaptığı açıklamada şirket; Kasım’ın 1’i itibariyle sekiz ayın ardından ilk defa, hiçbir fabrikasının küresel çip krizi sebebiyle kapanmak zorunda kalmayacağını duyurdu.
Çip krizi hala daha ciddi bir tehdit
Ancak bu elbette ki üretimin normale döndüğü anlamına da gelmiyor. Bazı fabrikalar günde sadece bir vardiya çalışacak. Bunun GM için olumlu bir haber olduğunu; ancak çip sıkıtsının hala daha büyük bir tehdit oluşturduğunu belirten IHS Markit’in çip piyasasını incelemekle sorumlu kıdemli baş analisti Phil Amsurd, General Motos'u kast ederek "Bu, hastanın tüm zorlu noktalardan geçtiğinin bir işareti değil ve hastaneden taburcu edilmeden önce birkaç hafta gerekli" şeklinde konuştu. Amsurd’a göre GM’nin tesislerinin kapanmayacak olması, şirketin bazı isteğe bağlı özelliklerden kurtulduğunun ve bu çipleri başka kullanımlara yönlendirerek eksikliklerle başa çıkmakta daha iyi hale geldiğinin bir işareti.
Çip tedarik sıkıntısının biraz olsun hafiflediğini belirten Amsurd; hala daha büyük silikon devre levhalarını ayrı çiplere bölen ve bunları test edip dağıtım için paketleyen Asya'daki arka plan şirketlerde tıkanıkların olduğunun altını çizdi. Amsrud ayrıca, otomobil üreticilerinin büyük çip üreticilerinden daha fazla silikon devre levhası almasına rağmen, şirketlerin kişisel elektronik ve diğer sektörlerden gelen ezici bir taleple başa çıkmak için sınırlı kapasiteye sahip olduğunu da kaydetti. Malezya'daki ve Asya'nın başka yerlerindeki şirketlerin, çalışanların yeni koronavirüse yakalanması nedeniyle fabrikaları açık tutmakta sorun yaşadığını; ancak bu durumun bazı yerlerde nispeten azaldığını aktaran Amsrud, "COVID tamamen sahneden çekilinceye kadar COVID'i listeden çıkarmazdım." ifadelerini kullandı.
Üreticiler, çiplere 52 hafta sonra ulaşabiliyor
Şu anda bir otomobil üreticisinin, sipariş verdikten ancak 52 hafta yani 1 yıl sonra bitmiş çiplere ulaşabildiğini belirten Amsrud, uzamaya devam eden teslim sürelerine dikkat çekerek “Bu, piyasada hala belirsizlik olduğu anlamına geliyor. “ dedi. Çip kıtlığının gelecek yıl tamamında olmasa da çoğunda devam etmesi bekleniyor; ancak Amsrud’ göre yıl boyunca iyileştirmeler olacak.
Yeni bir aracın ortalama satış fiyatı; geçen ay 42.802 dolara ulaşarak Ağustos ayında belirlenen 41.528 dolarlık eski rekoru kırmıştı. Bu da ortalamanın, ilk kez 36.000 doları kırdığı bir yıl öncesine göre yaklaşık olarak %19 artmış olduğu anlamına geliyor.
