Gökbilimciler, uzun zamandır Dünya'dan yaklaşık 800 milyon ışık yılı uzaklıktaki X galaksilerinin sırrını çözmeye çalışıyordu. X şeklindeki bu galaksilerin genel olarak zıt yönlere radyo dalgaları yayan dört jeti bulunuyor. Güney Afrika'daki MeerKAT teleskobu, araştırmacıların bu tuhaf kozmik oluşumlardan birine, daha yakından bakmasını sağladı.
Radyo jetleri, milyonlarca ışık yılı boyunca uzanıyor ve gerçekten muhteşem bir manzara ortaya koyuyor. Bilim insanlarının gözlemlediği, Samanyolu'ndan çok daha aktif olan bir galaksi, muazzam boyutta uzanan ikiz radyo dalgalarına sahip ve Güney Afrika'daki MeerKAT teleskobu, bu X jetlerinin oluşumuna detaylı bir bakış sunuyor.
X galaksilerin oluşumu büyük gizemlere sahipti
MeerKat'ın X galaksisi PKS 2014-55'in radyo dalgaları üzerinde yaptığı gözlemler, Galaksiye geri çekilen bumerang benzeri materyal yapısının X'in diğer iki kolunu oluşturan farklı yönlere saptığını ortaya koydu. MeerKAT'ın yönetiminde bulunan Güney Afrika Radyo Astronomi Gözlemevi'nden (SARAO) bilim insanları, bulgularını Royal Astronomical Society dergisinde yayınlayacak.
SARAO, ilk olarak jetlerin desenini ortaya koyan aşağıdaki görseli yayınladı. Gökbilimciler ilk olarak, X galaksilerinin bir kara deliğin dönüş yönündeki değişiklikler veya birlikte çalışan iki kara delik tarafından oluşturulabileceğini düşünmüşlerdi. Ancak MeerKAT'ın PKS 2014-55 hakkındaki yeni bulguları çift bumerang modelini destekliyor.
Radyo dalgalarının jetleri, milyonlarca ışık yılı boyunca uzaya yayılıyor. Sonunda ise galaksiler arası gaz döngüsünün baskısıyla geri çevriliyorlar. Radyo jetleri galaksi merkezine doğru geri yayıldıkça, yüksek gaz basıncıyla bumerangın daha kısa, yatay kollarını oluşturmak üzere saptırılıyorlar.
MeerKAT teleskobu ilk olarak 2018'de kullanılmaya başlandı. Çalışmanın ortak yazarı Bernie Fanaroff, "MeerKAT, türünün en iyisi olacak şekilde tasarlandı. Eşsiz gözlem yeteneklerinin, galaksilerin evrimi ile ilgili uzun süredir devam eden soruları çözmeye nasıl katkıda bulunduğunu görmek harika." dedi.
