Aralık 2004’te dünya tarihinin en büyük doğal afetlerinden birisi yaşandı. Kayıtlara Hint Okyanusu Depremi ve Tsunamisi olarak geçen bu doğal afet, 15 farklı ülkede 200.000’den fazla insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. Deprem o kadar büyüktü ki beraberinde bir dizi büyük tsunami felaketlerini tetikledi. Bu tsunamiler ise depremin şokunu atlatmaya çalışan 15 farklı ülkeye adeta ölüm getirdi.
Bilim insanları böyle bir günü bir daha yaşamamak için yıllardan beri çalışmalar yürütüyor. Münih Teknik Üniversitesi ve Ludwig Maximillian Üniversitesi’nde görevli araştırmacılar, son zamanlarda benzeri bir olayı yeniden simüle etmek için uğraşıyorlar.
SuperMUC süper bilgisayarını kullanarak simüle edilen bu deprem simülasyonu, bir depremin ve tsunaminin yarattığı tüm etkileri yansıtmaya çalıştı. Böyle bir işlem, süper bilgisayar için bile çok kolay bir şey değil. Haliyle, bunun öncesinde 5 yıl süren özel optimizasyon çalışmaları yatıyor.
Bu simülasyonu yaratmak gerçekten zor, çünkü işin içinde çoklu fizik var. Yani, fiziğin her türlüsü bu simülasyonda yer alıyor ve bazı noktalarda birbirlerine etki ediyorlar.
LMU ekibinin baş araştırmacısı Dr. Alice-Agnes Gabriel, Digital Trends’e yaptığı açıklamada, “Simülasyon gerçekten çok karmaşık. Depremler çok boyutlu bir fizik problemidir” dedi. “Depremin jeofizik süreçleri hakkında bilgi edinmek için birkaç fay segmentinin karmaşık kırılmasını ve sismik dalgaların yeraltı yayılımını aynı anda hesaplamak için yüzlerce kilometreyi kapsayan modelleme oluşturulması gerekiyor” diyen Gabriel, simülasyonun zorluğunu bu şekilde dile getirdi.
Simülasyon, saniyede yaklaşık 50 trilyon işlem yapabilme kapasiteli 86,016 çekirdekli SuperMUC bilgisayarda gerçekleştirdi. Bu kadar yüksek bir işlem gücüne sahip bir bilgisayar bile gerçekliği karşımıza koymak için 14 saat boyunca işlem yapmaya devam etti. İki yıl önce yapılan aynı simülasyon aynı işlemden 15 kat daha uzun sürmüştü.
Ne Gerek Var?
Bu simülasyonları yapmaya ne gerek var diyenleriniz olacaktır. Hemen söyleyelim, ne yazık ki depremleri önceden fark edemiyoruz. Teknolojik gelişmeler daha uzun yıllar boyunca bunları öngöremeyeceğimizi kanıtlıyor. Haliyle, bu depremler olduğunda en az zararla nasıl kurtulacağımızı çözmemiz gerekli. Olası bir deprem durumunda yanımızda neler bulundurmalıyız, nasıl bir güvenlik önlemi almalıyız, bu simülasyonlar bizlere bu gibi konularda yardımcı oluyorlar.
