Türkiye'de aylardır ekonomiden başka hiçbir şeyi konuşmuyoruz desek yeridir. Türk lirası döviz karşısında değer kaybederken TÜİK tarafından açıklanan enflasyon verileri pek keyif vermiyor diyebiliriz. Şimdiyse konuyla ilgili çok dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Dünyaca ünlü ekonomist Steve Hanke tarafından yapılan bir hesaplama, Türkiye'deki enflasyonun açıklanandan çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor.
Geçtiğimiz haftalarda bir açıklama yapan TÜİK, ekim ayı enflasyonun yıllık bazda yüzde 19,89 olduğunu duyurmuştu. Yani Ekim 2020'de 100 liraya satın alınabilen bir ürün, Ekim 2021'de 120 liraya satın alınabiliyordu. Steve Hanke ise Türkiye'deki gerçek enflasyonun yıllık bazda yüzde 58,75 olduğunu söylüyor. Yani bu ekonomiste göre Ekim 2020'de 100 liraya satın alınabilen bir ürün, Ekim 2021'de 158 lira 75 kuruşa satın alınabilir hale geldi.
Ekonomistin hesaplarıyla TÜİK arasında neredeyse 3 kat var
Steve Hanke tarafından yapılan açıklamalarda, söz konusu enflasyon verisinin açıklanabilmesi için yüksek frekanslı verilerden* ve satın alma gücü paritesinden (PPP) yararlanıldığı ifade edildi. İşte yapılan bu hesaba göre enflasyon, aslında yüzde 58,75'ti. Ekonomist, yaptığı hesabın detaylarına girmediğinden, biz de sizlere daha kapsamlı bir detay ne yazık ki sunamıyoruz.
Ekmeğe Tarihi Zam Geliyor: "3-4 TL'ye Satılacak"
Dünyaca ünlü ekonomistin paylaştığı grafik, genel olarak TÜİK'le pek uymuyor. Temmuz 2016'da başlayan ve Ekim 2021'e kadar devam eden grafik, Türkiye'deki enflasyonun aslında çok oynak olduğunu gözler önüne seriyor. Örneğin Hanke'in hesabına göre Haziran 2018'de (O dönemlerde Rahip Brunson meselesini konuşuyorduk.) fırlama yapan enflasyon, 2019 yılının sonlarına kadar istikrarlı bir şekilde düşmüş durumda. Ancak pandemi etkisi ve döviz kurunun son yıllardaki oynaklığı, enflasyonu yeniden yükseliş trendine sokmuş ve bu durum bir süre daha devam edecekmiş gibi duruyor...
Yüksek Frekanslı Veri: Gelişen hesaplama yetenekleri sayesinde çok ince ölçeklerde bir araya getirilebilen sonuçlar.
