Paylaş
6
Gezegenimizin karşı karşıya olduğu en büyük felaket, şüphesiz küresel ısınma. Dünya üzerindeki tüm canlı yaşamını geri dönüşü olmayacak şekilde etkileyen bu felaket, her geçen gün dönüşün daha da imkansızlaştığı bir hal alıyor ve ne yazık ki artık 'önlem almak' küresel ısınmanın önüne geçemez hale geldi diyebiliriz.
Hal böyle olunca da bilim insanlarının üzerinde en çok kafa yorduğu konulardan biri küresel ısınma olmuş durumda. Dünyanın her yerinden bilim insanları küresel ısınmayı nasıl engelleyebileceklerine, gidişatı nasıl değiştirebileceklerine odaklanmış durumdalar ve ortaya çıkan bazı enteresan projeler de var. Bu projelerden biri de Bill Gates'in desteği ile Harvard Üniversitesi'nde görevli bilim insanları tarafından geliştirilen Stratosferik Kontrollü Pertürbasyon Deneyi (SCoPEx). Son dönemde Bill Gates'in 'Güneş'i karartma projesi' olarak anılan bu proje, aslında bir jeomühendislik çalışması ve amacı da Güneş'i karartmak değil.
Proje, jeomühendislik araştırmalarının potansiyel risklerini gözlemlemek için geliştirildi:
Projenin amacı temelde jeomühendislik çalışmalarının potansiyel risklerini araştırmak ve olası risklere karşı önlem alarak bir yandan da çalışmaları güçlendirmek. Jeomühendislik, genel olarak küresel ısınmanın ve doğal afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla pek çok bilim dalının ve mühendislik disiplinlerinin bir araya geldiği bir çalışma alanı ve doğrudan dışarıdan bir müdahale ile bunları yapabilmenin bir yolunu arıyor.
Ancak tabii ki oldukça tartışmalı bir alan çünkü jeomühendislik çalışmalarının doğaya etkilerinin ne olacağı noktasında pek çok soru işareti var. Olası başarısız bir jeomühendislik projesinin büyük felaketlere yol açabileceğini savunanlar olduğu için bu çalışmalara halen oldukça temkinli yaklaşılıyor.
Harvard Üniversitesi tarafından geliştirilen proje, Güneş ışınlarının gezegenimize ulaşarak küreyi ısıtmasının önüne geçmek için atılabilecek adımlar üzerinde duruyor. Bunlardan biri de atmosferde az miktarda kalsiyum karbonat serbest bırakarak etkilerini, ışığın yaşadığı kırılmaları, dağılımını inceleyerek gelecekte benzer çalışmalarda nasıl bir yol izlenebileceğini anlamak. Bir yandan da bu türden bir aerosol salınımı ile Güneş'in etkisini azaltıp gezegenimizin ısınmasının önüne geçilip geçilemeyeceğini gözlemleyebilmek.
Haziran ayında gerçekleştirilmesi planlanan test ertelendi:
Bu bağlamda bilim insanları haziran ayında bir yüksek irtifa balonu ile 20 km'lik bir yüksekliğe çıkarak burada başlangıçta kalsiyum karbonat açığa çıkaracaklardı. İsveç'te gerçekleştirilmesi planlanan ilk test, Harvard'lı bilim insanlarından oluşan bir komitenin kararıyla ertelendi. Ertelenme gerekçesi ise testin olası etkileri üzerine daha fazla çalışma yapılmasının istenmesi. Komite, özellikle bölgede yaşayan halkın bundan nasıl etkilenebileceğine yönelik olarak daha fazla araştırma yapılması gerektiğini savunuyor.
