Gezegenimizin uydusu Ay’da yapılan ilk bitki yetiştirme çalışması başarısız oldu ve Ay, yeniden soğuk ve cansız bir gök cismi haline geldi.
Ay’ın uzak tarafında (karanlık yüzü) çalışmalarını sürdüren Çin’in Chang-e-4 uzay aracı, yanında götürdüğü bazı bitkileri yetiştirmeyi deniyordu. Bitkiler geçtiğimiz günlerde ilk filizlerini vermişti. Ne yazık ki bu taze filizler, uzun ve soğuk Ay gecesini atlatmayı başaramadı.
Bitkisel uzay kaşifleri, Çin’in Chang’e-4 uzay görevinin bir parçası olarak, biyolojik deney için Ay’a gönderilmişti. 2,5 kilogramdan biraz daha ağır bir kabın içinde yer alan bitkiler arasında patates, pamuk, hardalgillerden bir bitki, meyve sineği yumurtası ve maya bulunuyordu. Yutu-2 uyduyu keşfe çıkarken Chang’e-4 ise bitkileri yetiştirmenin de aralarında bulunduğu görevlerine odaklanmıştı.
Deneyin amacı, Ay yüzeyinde bitki ve hayvan gelişimini incelemekti. Ay’da sıcaklık farkları oldukça yüksek, yerçekimi ise oldukça düşük. Bunlara ek olarak, uydunun atmosferi olmamasından dolayı radyasyon seviyesi de oldukça yukarıda.
Bu zorlu koşullara rağmen filizlenmeyi başaran pamuk, başka bir gök cisminde yetiştirilen ilk bitki olmuştu.
Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönüşü ile Dünya etrafındaki dönüşü aynı sürede tamamlanıyor. Bu 27 günlük süreç nedeniyle Dünya’dan Ay’ın hep aynı yüzü görünüyor. Ay’ın kendi ekseni etrafında bir tur dönmesi 28 gün sürüyor demek, ayrıca gece gündüz süresinin yaklaşık 2 haftaya tekabül etmesi demek. Haliyle pamuk tohumları bu kadar uzun süre soğuğa karşı koyamadı.
Chongqing Üniversitesi’nden deneyin başındaki isim olan Liu Hanlong, salı gecesi deney kabının içindeki sıcaklığın -52 dereceye düştüğünü ve deneyin, 212,75 saatin ardından bitirildiğini açıkladı.
Çinli yetkililere göre ölen bitki, bu ayın sonlarında çürüyecek. Deney kabı kapalı bir sistem olduğu için çürüyen bitkiden Ay yüzeyine hiçbir şey geçmeyecek.
Çin’in bu yılın ilerleyen zamanlarında Ay’dan örnek toplama amacıyla Chang’e-5 uzay görevini başlatması bekleniyor.
