Yeni bir bilgisayar alırken ya da toplarken karar verilecek en önemli parça, işlemcidir. Fakat özellikle çekirdeklerle ilgili çok fazla söylem biçimi vardır. Dual-core’a mı ihtiyacınız var, yoksa quad-core'a mı? hexa-core mu, octo-core mu? İsterseniz terimlerin ne anlama geldiğini öğrenelim.
Not : Bu makale bilgisayarlarda kullanılan dual-core / quad –core karşılaştırması içindir. Mobil telefonlar için değildir.
Olabildiğince açık şekilde ifade etmek gerekirse:
- Bir çeşit işlemci chipi mevcuttur. Bu chipin, tekil, ikili, dörtlü, altılı ya da sekizli çekirdekleri olabilir.
- Şu an itibariyle tüketici bilgisayarlarında edinebileceğiniz en iyi işlemci, 18-core (çekirdek) işlemcidir.
- Her bir ‘core’, chipin işlem işini yapan bölümüdür. Bu nedenle de her bir core, central processing unit (CPU), yani merkezi işlemci ünitesidir.
Hız
Şimdi, basit bir mantık yürütecek olursak genel itibariyle daha çok çekirdek, işlemi hızının o oranda artışını da beraberinde getirecektir. Fakat her zaman için böyle olmayabilir. Mesele biraz daha karmaşıktır.
Daha fazla çekirdek, ancak bir program yapacağı işleri çekirdekler arasında bölümlendirebilirse daha hızlı işlem yapar. Bu konuya daha sonra döneceğiz.
Her bir çekirdeğin saat hızı, mimari gibi hız konusunda önemli bir faktördür. Saat hızı yüksek, yeni bir CPU, düşük saat hızlı eski bir quad-core’dan daha iyi performans gösterir.
Güç sarfiyatı
Çekirdek sayısı arttıkça, elektrik sarfiyatı da artar. İşlemci devreye girdiğinde sadece birine değil, hepsine elektrik sağlar.
Genel bir ifadeyle söylemek gerekirse quad-core bir işlemci, daha fazla güç harcayacaktır.
Isınma
İşlemcinin açığa çıkardığı ısıyı etkileyen birden fazla faktör vardır. Fakat genel bir kaide olarak açığa çıkan ısının, çekirdek sayısıyla doğru orantılı olarak arttığını söyleyebiliriz.
Fiyat
Çekirdek sayısının fazla oluşu, daha yüksek bir fiyatı beraberinde getireceği anlamına gelmez. Daha önce söylediğimiz gibi saat hızı, mimari versiyonları ve diğer faktörler de rol oynarlar. Fakat diğer tüm faktörler benzer değerlerde iseler, o zaman fiyat da daha yüksek olacaktır.
Yazılım her şeydir
Chip üreticilerinin bilmenizi istemedikleri küçük bir sır vereceğiz: Kaç çekirdek kullandığınızın değil, hangi yazılımı kullandığınızın önemi vardır.
Programların çoklu işlemcilerden fayda görmeleri için özel olarak geliştirilmeleri gerekir. Gelin görün ki çoklu iş yüküne uygun yazılım tipinin pek rastlanır olmayacağı hepimizin aşikarı.
Şurası önemli: çoklu iş yüküne uygun bir program olsa bile, ne için kullanıldığı da önemlidir. Örneğin; Google Chrome web tarayıcısı çoklu işlemleri destekler. Aynı zamanda video düzenleme yazılımı Adobe Premier Pro’ da öyle.
Google Chrome farklı sekmelerde, farklı çekirdeklerin çalıştığını söylüyor. Fakat sorun da burada. Bir sekmede yeni bir web tarayıcısı açtığınız zaman genellikle orada statik olarak durur. Yani, sayfalar üzerinde aynı anda gezinmiyorsunuzdur. Açılan yeni sayfanın RAM’de tutulması kafidir. Her ne kadar çekirdeğin, arka plan sekmesi için kullanılabileceği söylense de, aslında buna grek yoktur.
Bu Google Chrome örneği, çoklu iş parçacığı destekli bir yazılımın dahi gerçek düzlemde bir karşılığının olmayabileceğini gösteriyor.
Çekirdekleri ikiye katlamak, hızı da ikiye katlamaz
Şimdi; farz edelim ki olması gereken yazılıma sahipsiniz ve diğer tüm donanımınız da aynı şekilde. Peki bu durumda quad-core bir işlemci, dual-core’dan tam olarak iki kat hızlı olabilir mi? Hayır.
Çekirdek sayısını arttırmak, yazılımın ölçeklenmesi sorununu çözmez.
Gerçekte iş görevleri bölüm bölüm (ki bir çok çoklu iş yükü yazılımı böyle davranır) ya da gelişigüzel ayrılırlar. Örneğin; farz edelim ki bir işi bitirmek için üç görevi tamamlamanız gerekiyor ve bunun gibi beş tane işiniz var diyelim. Yazılım 1. Core’a 1 numaralı işin çözülmesini söylerken 2 numaralı Core ikinciye, üç numaralı üçüncüye… Bu esnada boşta durmakta olan 4 numaralı core’a da, ikinci işin birinci görevini çözmesi söylenir.
Eğer üçüncü görev, en zor ve uzun olanıysa, normalde yazılımın üçüncü görevi 3 ve 4 numaralı çekirdekler arasında bölüştürmesi mantıklı olurdu. Ama böyle davranmak yerine, 1 ve 2 numaralı çekirdekler görevi daha hızlı bitirecek olmalarına rağmen, 3 numaralı çekirdeği beklemek zorunda kalacak ve daha sonra 1, 2 ve 3 numaralı çekirdeklerin sonuçları hesaplanacaktır.
Tüm bunlar şu anlama geliyor: Günümüzde yazılımlar, çoklu çekirdeklerden tam anlamıyla faydalanmak için optimize edilmemişlerdir. Bu nedenle çekirdek sayısını iki katına çıkarmak, hızı da iki katına çıkarmaz.
Peki core sayısının artışı nerede işe yarar?
Artık çekirdeklerle ilgili bir nebze bilgiye sahipsiniz. Şimdi kendinize daha fazla çekirdeğe ihtiyacım var mı diye soruyor olabilirsiniz. Aslında bu daha çok ne yapmayı düşündüğünüze bağlı.
Oyun oynarken
Eğer oyun bağımlısı iseniz, PC’nize olabildiğince çok çekirdek alın. Yeni AAA title oyunlar kahir ekseriyetle çoklu iş yükü mimarisini desteklerler. Video oyunları hala büyük oranda ekran kartlarıyla ilişkilidirler fakat çok çekirdek de işe yarar.
Video ya da ses düzenleme
Video ya da ses programları ile çalışma yapan her profesyonel için çok çekirdek faydalı olacaktır. Çoklu iş yükü işlemciler bir çok popüler ses ve video düzenleme araçlarının işine yararlar.
Fotoğraf ve tasarım
Eğer tasarımcıysanız, yüksek saat hızı ve fazla işlemci ön belleği hızınızı, çekirdeklere oranla daha çok arttıracaktır. Adobe Photshop gibi en popüler tasarım yazılımı dahi tekil iş yüklü ya da hafif iş yüklü işlemleri büyük oranda destekler. Çoklu çekirdekler bu noktada hız arttırma konusunda pek işe yaramazlar.
Daha hızlı web tarayıcısı
Her zaman söylediğimiz gibi çekirdek sayısının artması, webde gezinme hızını arttırmaz. Her ne kadar tüm yeni tarayıcılar çoklu işlem mimarisini destekliyor olsalar da, çekirdekler sadece arka plandaki sekmelerde çalıştırılan siteler çok işlem görme gücü gerektiriyorlarsa işe yarar.
Office uygulamaları
Temel Office uygulamalarının hepsi tekil iş yüküne dayalıdırlar. Dolayısı ile quad-core bir işlemci, hızı arttırmayacaktır.
Sonuç
Özetle, quad-core işlemci, genel anlamda işlemler için dual-core işlemciden daha hızlı işlev görecektir. Açtığınız her bir program kendi çekirdeği üzerinde çalışacağı için eğer işler paylaşılırlarsa, hızlar da daha iyi olacaktır. Çok sayıda programı aynı anda kullanacak olursanız, programlar arasında sıklıkla geçiş yaparak her birine kendi görevini atarsanız, daha fazla çekirdekten fayda sağlarsınız.
Bilmeniz gereken şey şudur: Genel sistem performansı, çok sayıda faktörün rol oynadığı bir alandır. Sadece işlemciyi değiştirerek, sihirli bir performans artışı sağlayabileceğinizi düşünmeyin.
Evet, gördüğünüz üzere çekirdek sayısının artışı her zaman için fayda sağlamaz. Fakat fayda sağladığı bir alan kesin ki o da oyuncular için. Bir bilgisayarın performansını etkileyen temel faktörler işlemci, ekran kartı ve RAM üçlüsünden ibarettir. Ve tabii ana kart mimarisi.
