Geçtiğimiz hafta sonu Togg Team Türkiye hesabından yapılan bir [paylaşım]https://x.com/TOGG_Team/status/1989794312851255646?s=20), sosyal medyada büyük ilgi gördü. Bu paylaşımda kazaya karışan bir Togg T10X'e müdahale eden itfaiye ekipleri, aracın şarj soketine bir parça takmışlardı. Peki bu parça neydi?
Benzinli bir araçta kaza sonrası yapılacaklar bellidir: kontağı kapat, belki akü kutup başını sök. Peki ya 400V, hatta 800V gibi devasa bir voltajla dolu bataryaya sahip bir elektrikli otomobil kaza yaparsa ne olur? Tam bu noktada, adını muhtemelen daha önce hiç duymadığınız ama itfaiyecilerin en önemli ekipmanlarından biri hâline gelen Emergency Plug (acil durum fişi) devreye giriyor. İşte Togg T10X'e müdahale eden ekiplerin kullandığı parça tam olarak buydu.
Acil durum fişi tam olarak nedir ve neden bu kadar kritik?

Basitçe söylemek gerekirse Emergency Plug, bir kaza sonrası elektrikli aracın yüksek voltajlı (HV) batarya sistemini anında ve güvenli bir şekilde devre dışı bırakan bir acil durum aparatıdır. Bu, sizin aracı şarj ettiğiniz fişten tamamen farklı, sadece eğitimli ilk müdahale personelinin kullanımı için tasarlanmış özel bir cihazdır.
Bir elektrikli otomobil kaza yaptığında, araç pert olsa bile batarya sistemi enerjili kalabilir. Hasar gören kablolar, kurtarma ekiplerinin metal kesicileri veya kazazedeye dokunan herhangi biri için ölümcül bir elektrik çarpması riski yaratır. İşte acil durum fişi, doğrudan aracın şarj portuna takılarak, aracın beynine "tüm enerjiyi kes" komutu gönderir ve batarya ile aracın geri kalanı arasındaki tüm elektriksel bağlantıyı saniyeler içinde keser.

Bu cihazların çalışma prensibi, aracın kendi güvenlik sistemlerini "kandırmaya" dayanır. Cihaz, araca bağlandığında aracın şarj olduğunu değil, bir arıza veya servis modu komutu aldığını simüle eder. Bu komut, bataryanın ana kontaktörlerini açmaya zorlar. Böylece batarya fiziksel olarak yerinde olsa da enerjinin aracın diğer sistemlerine akması engellenir. Bu, "sistemi sıfırlamak" değil, "ana şalteri indirmek" gibidir.
Peki ya uyumluluk? Başlangıçta bu bir sorundu. Ancak sektör bu konuda hızla standartlaşıyor. Günümüzde üretilen Emergency Plug cihazlarının çoğu, Avrupa ve Türkiye'de standart olan Type 2 veya CCS gibi yaygın şarj soketleriyle uyumlu çalışıyor. Bu sayede kurtarma ekipleri, aracın markası ne olursa olsun müdahale edebiliyor.
Peki sizce, bu tür acil durum ekipmanları elektrikli araçlara olan güvensizliği kırmak için yeterli mi? Yorumlarınızı bekliyoruz...

