Paylaş
0
Bugün online alışveriş yapmak için tek ihtiyacımız olan bir akıllı telefon veya bilgisayar. Saniyeler içinde binlerce ürüne bakıyor, karşılaştırıyor ve tek tıkla kapımıza getirtebiliyoruz. Peki, size 1980 yılında daha bunların hiçbiri yokken insanların evlerinden çevrim içi olarak tren bileti aldığını, banka hesaplarını kontrol ettiğini ve hatta alışveriş yaptığını söylesek?
Kulağa bilim kurgu gibi gelse de bu, gerçekten de Fransa’da yaşandı. İnternet devriminden yıllar önce Fransa, “Minitel” adı verilen bir sistemle adeta kendi dijital çağını yaşıyordu. France Telecom’un yönettiği bu kapalı ağ, Fransızların o zamanlarda online işlemler gerçekleştirmesine olanak tanıdı.
Minitel tam olarak neydi?
Minitel'i günümüzün kişisel bilgisayarları veya akıllı telefonları gibi düşünmemek gerek. Küçük, monokrom bir ekrana sahip, açılır klavyeli ve bir telefon hattına bağlanmasını sağlayan modemi olan bir cihazdı. 1980'lerin başında France Telecom, telefon rehberlerinin maliyetinden kurtulmak dahiyane bir plan yaparak evlere bu terminallerden dağıtma gibi bir yaklaşıma yöneldi.
Kullanıcılar Minitel'i telefon prizine takıyor, bir numara çeviriyor ve Teletel adı verilen ulusal bir ağa bağlanıyorlardı. Bağlantı kurulduğunda, kullanıcılar metin tabanlı bir menüden istedikleri hizmeti seçebiliyordu. Bu sistemin güzelliği basitliğindeydi; bir bilgisayar dehası olmanıza gerek yoktu, sadece klavyeyi kullanmayı bilmeniz yeterliydi.
Farklı hizmetler sunuluyordu
Minitel'in kalbi, "Kiosk" adı verilen bir faturalandırma sistemiydi. Kullanııcılar çeşitli hizmetlere erişmek için özel kodlar çeviriyordu. 3615 gibi kodlar yoluyla hizmetlere bağlanıyorlardı. Her bir hizmet için farklı ücretler alınıyor, bu ücretler telefon faturalarına yansıtılıyordu. Bir nevi bu sistem, günümüzdeki daha fazla özellik için daha yüksek paralar aldığınız premium gibi hizmetlere benzetilebilir. Haber, sohbet odaları, oyunlar, bankacılık gibi birçok hizmete erişilebiliyordu.
E-ticaret benzeri sistemi
Minitel’in en öne çıkan kısımlarından biri şüphesiz daha ortalıkta internet kavramı doğru düzgün yokken kullanıcılarına e-ticaret hizmeti sunabilmesiydi. Buradaki başarısını anahtarı, ülkedeki başarılı posta yoluyla satış geleneğiydi. Mintel, şirketlerin alışveriş kataloglarını dijitalleştirmeyi başardı.
Kullanıcılar, gereken kodu çevirdiklerinde dijital kataloglara ulaşabiliyorlardı. Tabii ki günümüzdeki gibi fotoğraf dolu kataloglar değil. Sadece metin tabanlı ürünleri görebiliyorlardı. Beğenilen ürünlerin referans numarası Minitel ekranına giriliyor, bedeninizi seçiyordunuz. Siparişi tamamladıktan sonra da **adresinize gönderiliyordu. **Ödemeler ise kapıda ödeme gibi yöntemlerle gerçekleştiriliyordu.
Sadece alışveriş değil, farklı hizmetlere de erişim mümkündü. Örneğin Minitel üzerinden tren bileti alabiliyordunuz, bankacılık işlemleri gerçekleştirebiliyordunuz ve başkalarıyla konuşmayı sağlayan sohbet odalarına erişebiliyordunuz.
Sonuç olarak Minitel cihazı, Fransızların internetin sunacağı avantajlara herkesten yıllar önce erişmesine olanak tanıyan bir sistem olarak tarihe geçmeyi başardı. Tabii ki 90’lı ve 2000’li yıllarda internetin yaygınlaşmasıyla Minitel yavaş yavaş ortadan kayboldu. Teknoloji efsanesi hâline gelen cihazın fişi tamamen 2012 yılında çekildi.
