Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nde (IPCC) yapılan bir değerlendirmeye göre sera gazları, Dünya’nın ‘ekstrem’ iklimlere doğru gidişatını gözardı edilemez şekilde hızlandırıyor. Özellikle fosil yakıtların yaygın olarak kullanılması, Dünya’nın her geçen sene daha da ısınmasına yol açıyor.
İklim krizine yeteri kadar önem verilmemesi, sorunun gittikçe büyümesine neden oldu. Her sene artan orman yangınlarının, kuraklığın ve sellerin nedeni de bu. Dünya, 125 bin yıldır ilk kez bu kadar sıcak ve uzmanlar sürekli uyarılarına uyarı ekliyor. Maalesef harekete geçmekte en büyük rol, büyük değişimler yaratabilme gücüne sahip hükümetlere düşüyor. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli de bu yüzden çalışmalarını sürdürüyor.
Dünya rekor değişimler yaşıyor
Modern toplumun önünü alamadığımız fosil yakıt ihtiyacı, Dünya’nın ısınmasına 2 bin yıldır görülmemiş bir hız kazandırdı. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, sera gazı salınımı aynı hızda devam ettiği sürece durumun hep daha kötüye gideceğini söylüyor ve gezegenin geleceğinin günümüz insanlarının seçimlerine bağlı olduğunu vurguluyor.
Dünya’nın yüzey sıcaklığı, 1850-1900 yılları arasında yapılan ölçümlere göre 1,1 °C arttı. Böyle bir artış, yapılan hesaplamalara göre Buzul Çağı’ndan beri görülmemişti. IPCC’nin çıkardığı rapor, eğer sera gazı salınımı aynı oranda devam ederse sıcaklık artışının ne kadar hızlanabileceği konusuna da yer verdi. Rapora göre böyle devam edersek 21. yüzyıl sonunda 3 °C’lik bir artış meydana gelecek. Bu sayı uzmanlar tarafından en tutarlı görülen tahmin. Tahminlerin tamamı 2,5-4 °C arasında. 2013 yılında yayınlanan raporda ise bu tahminler 1,5-4,5 °C arasındaydı.
Dünyanın hızla artan sıcaklığı, gezegendeki yaşamı birçok farklı açıdan etkiledi. Tabii ki kutuplar da buna dahil oldu. Son 10 yılda denizleri kaplayan buzulların miktarı, bin yıldır olmadığı kadar azdı. Buzulların azalma hızı 2 bin yıldır olmadığı kadar arttı. Okyanusların sıcaklığı da 11 bin yıldır hiç bu kadar artmamıştı.
Raporun 195 ülkenin katılacağı iklim zirvesine yön vermesi umuluyor
200’den fazla bilim insanı tarafından derlenen ve geçtiğimiz hafta çevrimiçi bir toplantıyla 195 hükümet tarafından onaylanan bir rapor iklim değişikliğine dair hesaplamalar yapmayı, onu yatıştırmayı ve ona uyumlu bir yaşam tarzı oluşturmayı amaçlıyor. İskoçya’da düzenlenecek iklim zirvesinden yaklaşık 3 ay önce çıkarılan rapor, bu zirveye yön verecek. Zirvede yer alacak ülkeler, sera gazı salınımını azaltmaya yönelik sözler verecek ve umuyoruz ki verdikleri sözlerde durarak kapsamlı çalışmalar yürütecek.
Gezegenin bu denli ısınması insan kaynaklı olsa da belli bir miktarda ısınması oldukça doğal. Bu yüzden insan kaynaklı iklim değişikliğinin önüne geçilse bile ısınmaya bağlı bazı etkileri görmeye devam edeceğiz. Bunlardan biri deniz seviyesi. Sıcaklık artışı panelde hedef olarak belirlendiği gibi 1,5 °C’de sabitlense bile ısınma belli bir oranda devam edecek. Dolayısıyla buzullar eriyecek ve deniz seviyesi önümüzdeki 2 bin yıl boyunca 3 metre kadar yükselecek. Artış 2 °C’de sabitlenirse de bu ölçü 6 metreyi bulacak. Rapora göre önemli olan, buzulların hızla çökmemesi ve ani deniz seviyesi artışları yaşanmaması.
IPCC’ye göre bu tip geri döndürülemez değişimler dışındaki ciddi iklim değişikliği sonuçlarını tersine çevirmek, hâlâ bizim elimizde. Bunun için ise hükümetlerin en yakın zamanda bu konuda ani ve ortak kararlar almaları gerekiyor.
