Akıllı telefon ve internet gibi teknolojilerin yaygınlaşması, hayatımızı büyük oranda kolaylaştırdı. Ancak bununla birlikte, bazı riskli durumlar da ortaya çıktı. Örneğin bilgiye ulaşmak her zamankinden çok daha kolay olsa da doğru bilgiye ulaşmak, ansiklopedi devrinden çok daha zor bir hale geldi. Ayrıca yanlış bir bilgi, internet sayesinde saniyeler içerisinde milyonlarca kullanıcıya ulaşıyor ki bu durumun önüne geçilmesi artık şart.
Dünya genelinde yanlış bilginin yayılmasını engellemeye çalışan bazı platformlar mevcut. Türkiye'de hizmet veren Teyit.org, bunun en net örneklerinden bir tanesi. Öte yandan; yerel teyitçilerin bir araya gelip uluslararası çapta işler yapmasını sağlayan bir oluşum da var. Teyit.org'un da aralarında olduğu bu oluşum, Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı (International Fact-Checking Network) olarak biliniyor. Şimdi bu ekip, dünyanın en popüler çevrimiçi video platformu YouTube'a bir açık mektup yayınladı. Bu mektupta, yanlış bilginin YouTube'da yayılmaya devam ettiği ve buna çözüm üretilmesi gerektiği ifade ediliyor.
"YouTube'daki yanlış bilgiler endişe verici boyutlara ulaştı"
Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı tarafından yazılan ve muhatabı YouTube CEO'su Susan Wojcicki olan açık mektupta, YouTube'da yer alan yanlış bilgilerin sayısının endişe verici boyutlara ulaştığı ifade ediliyor. Üstelik YouTube'da yer alan yanlış bilgiler, hemen her alana yayılmış durumda. Sahte tedavi yöntemlerinden iklim değişikliğine kadar hemen her konuyla ilgili yanlış bilginin YouTube'da yer aldığını ifade eden teyitçiler, YouTube'un bugüne kadarki uygulamalarının yetersiz olduğunu, bundan sonrası için çok daha fazla çalışma yürütülmesi gerektiğini ancak YouTube'un bu konuda pek de bir şey yapmadığını belirtiyorlar. Peki çözüm ne?
Mektupta, YouTube'un yanlış bilgiyle mücadele için neler yapması gerektiğine de değiniliyor. 4 madde üzerinde duran teyitçilere göre YouTube, yanlış bilgiyle mücadele için şu şekilde davranmalı:
- Platformdaki dezenformasyon hakkında anlamlı şeffaflık taahhüdü: YouTube, farklı mezenformasyon kampanyalarının kökenleri, erişim alanları ve etkileri ile yanlış bilgileri çürütmenin en etkili yolları konusundaki bağımsız araştırmaları desteklemelidir. Ayrıca, yapay zeka kullanımı ve yapay zekanın hangi verilerle desteklendiği de dahil olmak üzere dezenformasyon ve mezenformasyon ile ilgili bütünlüklü bir moderasyon politikasını yayınlamalıdır.
- YouTube, yasalara uygunluk için içeriği kaldırmanın ötesinde videonun üzerinde açıkça görülebilecek şekilde ya da ayrı bir video içerik şeklinde bağlam vermeye ve çürütme sunmaya odaklanmalıdır. Bu ancak, sorumluluğu üstlenerek ve bu sorunları çözmek için çalışan dünya çapındaki bağımsız teyitçilik çabalarına sistematik olarak yatırım yaparak, anlamlı ve yapılandırılmış bir iş birliğiyle mümkün olabilir.
- Platform, sürekli olarak yanlış bilgi içerdiği nedeniyle işaretlenen içerikler üreten mükerrer suçlulara, özellikle de platform içinde veya dışında bu içerikten para kazananlara karşı harekete geçmeli ve öneri algoritmalarının bu yanlış bilgi kaynaklarının içeriklerini öne çıkarmasının engellemelidir.
- Dezenformasyona ve mezenformasyona karşı mevcut ve gelecekteki çalışmaların kapsamı İngilizce dışındaki dillere de genişletilmeli ve herhangi bir dilde işlev gösteren transkripsiyon hizmetlerinin yanı sıra ülkeye ve dile özgü veriler sağlanmalıdır.
Eğer siz de Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı'nın YouTube CEO'su Susan Wojcicki'ye yazdığı açık mektubun tamamını Türkçe olarak okumak isterseniz, buradaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.
