Fotoğrafçı Jack Schroeder ve model Britni Sumida, geçtiğimiz yılın nisan ayında bir araya gelerek kişisel bir katalog çekimi için Volvo S60 ile birtakım fotoğraf çekimleri gerçekleştirdi. Bir fotoğrafçı ve model için son derece sıradan olan bu eylem, Volvo’nun fotoğraflar üzerinde hak iddia etmesiyle olağan dışı bir hale büründü.
Schroeder, fotoğraf çekimini tamamladıktan sonra birkaç örneği Instagram hesabından paylaştı. Söz konusu fotoğrafları gören Volvo, fotoğrafları telif ücreti ödemeden tanıtımlarda kullanabilmek için birkaç kez Schroeder’e ulaştı ancak olumsuz yanıt aldı. Schroeder, fotoğrafları lisanslamak isteyip istemediğini sormak için Volvo’ya e-posta ile ulaştığında ise hiçbir yanıt alamadı.
Lisans hakkı davasına neden olan fotoğraflardan bazıları
Kasım ayına geldiğimizde ise Schroeder büyük bir şok yaşadı. Volvo, Schroeder’in lisans ücreti ödemeyi reddettiği S60 fotoğraflarını Instagram ve Pinterest tanıtımlarında kullandı. Schroeder ve o sırada başka bir otomobil üreticisinin lisanslı modelliğini yapan Sumida, sorunu doğrudan Volvo ile çözüme kavuşturmak için birkaç girişimde bulunsa da herhangi bir sonuç alamadılar.
Schroeder ve Sumida, Volvo’nun açıkça hak ihlali yaptığı gerekçesiyle konuyu mahkemeye taşımaya karar verdiler. Volvo ise mahkemeye sunduğu savunma ile herkesi şaşkınlığa uğrattı. Volvo’ya göre Instagram, İsveçli otomobil üreticisine herkese açık herhangi bir fotoğrafı yeniden paylaşabilmek için bir alt lisans verdi. (Instagram, şirketlere alt lisans verdiği ile ilgili iddiaları resmi olarak reddediyor.)
Hepsi bu kadar da değil; Volvo, Instagram’ın Hizmet Şartları’ndaki “başkaları tarafından yeniden paylaşma” bölümüne atıfta bulunarak Schroeder’ın fotoğrafı herkese açık olarak paylaştığında kendisine (Volvo’ya) kullanmak lisansı verdiğini belirtiyor. Ayrıca Volvo’ya göre Schroeder, söz konusu fotoğraflara Volvo’yu etiketleyerek de şirkete fotoğrafları paylaşması için lisans hakkı tanımış oldu.
Schroeder ve Sumida, lisans hakkı ihlali ile mahkemede haklarını aramaya çalışırken Volvo da fotoğrafçı ve modelin markanın itibarını ve imajını olumsuz etkilediği gerekçesiyle ikiliden davacı oldu. Mahkemenin nasıl sonuçlanacağını şimdiden kestirmek zor ancak mahkemenin lisans davası için Volvo lehine bir karar çıkarması, lisans ücretleriyle gelir elde eden fotoğrafçıların yeni bir iş modeline geçiş yapmasını zorunlu kılabilir.
