Mark Zuckerberg'in kurmuş olduğu Facebook, bundan 13-14 yıl kadar önce yalnızca üniversitelere bağlı mail adresleri ile kullanılabilen bir platform olarak başladığı yolculuğunda artık herkesin kullandığı tek sosyal mecra olma yolunda ilerliyor. "İlkokul arkadaşlarımızı bulalım" diye başladığımız yolda ortaya çıkan skandalların sayısı oldukça çok.
Haliyle aradan geçen yıllar Mark Zuckerberg'i de oldukça yıprattı. Genç girişimcilere örnek gösterilen bir isim iken bir anda herkesin gözünde bir çizgi roman kötüsüne, karikatürize bir tip haline dönüştü. Bunlar olurken Facebook ise büyüdükçe büyüdü.
"Kanka okulda bir kızlar var"
Aslında Facebook'un çıkışı öyle ilkokul arkadaşlarımızı bulalım falan değildi. Zuckerberg, okuldan arkadaşları ile birlikte platformun ilk halini oluşturduklarında okuldaki kızlara "ne kadar ateşli olduklarına göre" puan vermeyi amaçlıyordu. Daha sonraları platform bir sosyal ağ haline gelmişti.
O dönemde popüler olan uygulama MSN'in kendi kendini bitirmesiyle birlikte büyük bir boşluğu tek başına doldurmaya başlayan Facebook, Agustus Sezar'ın izinden gitmeye başladı ve 33 yaşında kendi imparatorluğunu dijital olarak da olsa kurdu.
Aslında Sezar göndermesi Zuckerberg'in oldukça sevdiği bir gönderme. Sezar'ın 200 yıllık dünya barışını sağlamak için yapması gerekeni yaptığını düşünen Zuckerberg, sosyal medyada da kontrolü sağlamak için "yapması gereken" olduğunu düşündüğü şeyleri yaptı. Peş peşe yaşanan skandallar ise Roma'nın çöküşünden daha büyük bir çöküşün habercisi olabilir.
"Madem saklayamayacaksın niye bilgi topluyorsun?"
Facebook'un topladığı kişisel verileri saklaması bir dert, saklamaması ise bir başka dert. Verileri sakladıkları zaman profilcilik gibi tehlikelere neden olan Facebook'un bu özelliği, özellikle Cambridge Analytica skandalı gibi skandallar ile iyice ayyuka çıkmıştı.
Öte yandan platformun topladığı verileri başarıyla sakladığını söylemek ise güç. Özellikle pandemi öncesinde ve pandeminin ilk başladığı dönemlerde sosyal medya devi sık sık verileri kaptırmasıyla haberlerimize konu oluyordu.
Facebook ise bütün bu süreçte büyümeye devam ediyordu. Platform, sahip olduğu muazzam gücü kullanarak rakip platformların özelliklerini kopyalıyor, başa çıkamadığı durumlarda da rakiplerini satın alma yoluna gidiyordu.
Son çöküş felaketi oldu
Instagram ve WhatsApp'ı da kendi bünyesine katma yoluna giden Facebook, bütün uygulamaları birbirine bağlamak için çalışmaya devam ediyor. Platformun son yaşadığı kesinti ise bu projeye büyük bir ket vurdu. Zaten WhatsApp kullanım koşulları güncellemesi yüzünden büyük darbe yiyen platform daha da zora düşmüş oldu.
Daha önce mIRC, MSN, Yahoo! Messenger, ICQ gibi mesajlaşma platformlarının ve sosyal medyanın atalarının yükseliş ve çöküşlerini görmüştük. Son yıllarda özellikle gençlerin ilgisini kaybetmeye başlayan Facebook ve Zuckerberg için yolun sonuna gelmiş olabilir miyiz? Bilinmez ama iki farklı Time kapağı bakış açısındaki değişimi çok net şekilde ortaya koyuyor.
Time'ın 11 yıl önceki ve günümüzdeki kapağı;
