Bilim insanları, ormanlık alanda yapılan incelemeler sırasındaki bir şanslı gözlem sayesinde ağaçların birbirlerini su ve diğer kaynakları paylaşarak hayatta tutabileceklerini keşfetti. Bireyleri hayatta tutmak için birlikte çalışan bir tür “süpermezizm” oluşturdular. Bunu bir tür “süper organizma” oluşturarak yapıyorlar.
Bu şekilde, bir ağaç kütüğü kendi yapraklarına ve yeşilliğine sahip olmamasına rağmen su döngüsü yapmış ve hayatta kalmış.
Ekolojist Sebastian Leuzinger ve Martin Bader, ölü gibi görünen kauri çam ağacının (Agathis australis) kütüğüne Yeni Zelanda'nın Kuzey Adası ormanlarında rastladı. Ancak kütükte ilginç olan bir şey vardı, içinde akan özsu.
Araştırmacılar, kütük ve çevresindeki ağaçlardaki su akışını ölçtüler. Bunun sonucunda çevredeki ağaçların kütüğe hayat desteği vermeye devam ettiğini gözlemlediler. Bu olay Leunzinger’in kafasında bir soru uyandırıyor:
“Kütüğün kaderi belli, kendi yapraklarına sahip olmadığı için ölecek. Ancak etraftaki yeşil ağaçlar neden hiçbir katkı sağlamayan bir ağacın hayatta kalmasını sağlıyorlar?”
Leuzinger ve meslektaşları, ağaç kütüğünün köklerinin, diğer ağaçların kökleriyle birlikte birleştiğini (İngilizce’de “root grafting” olarak geçiyor”) varsayıyor. Bu birleşme olayı, ağaçların birbirleriyle kaynak paylaşımı yapabileceklerini hissettikleri zaman gerçekleşiyor. Bu birleşme ağaçların, ormanda bir tür “süper organizma” yaratmalarını sağlıyor. Bu süper organizma ağaçların kolektifliğini de geliştiriyor.
Ancak, ölmekte olan kütüklerde bu olayın yaşandığını görmek oldukça nadir. Hatta bilim insanları bu olayın yaşanmaya devam ettiğinden şüphe duyuyorlardı. Ayrıca böyle bir olay daha önce hiçbir kauri ağacında görülmemiş.
Su genelde ağaçlar tarafından yukarı doğru çekilir, yapraklarında buharlaşır. Bu döngü bir kütükte yaşanamaz. Ancak bahsettiğimiz kütükte diğer ağaçlardan daha yavaş bir şekilde olsa da su döngüsü yaşanıyor. Leuzinger, olayı şöyle anlatıyor:
“Bu, normal ağaçların işleyişinden farklı. Normalde su akışı, atmosferin su potansiyeli tarafından yönlendirilir. Ancak karşılaştığımız durumda kütük, diğer ağaçlara bağlı durumda ya da su akışını yönlendirmek için ozmotik basınç kullanmak durumunda. Çünkü ağaç terleyen yapraklarından yoksun.”
Çevredeki ağaçların böyle bir alışverişten ne kazandığı henüz belli değil. Araştırmacılar, kütüğün hala sağlıklı bir ağaç olduğu zaman diğer ağaçlarla bağlantısını kurduğunu ve şuan koparmadığını varsayıyorlar. Ya da belki de etraftaki ağaçlar, kök ağlarını genişleterek daha fazla su ve besin toplamayı amaçlıyorlar.
Nedenini kesin olarak bulmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Bu arada çalışma, ağaçların bizim düşündüğümüzden daha fazla birbirine bağlı olduğunu kanıtlıyor. Hatta ağaç topluluklarının, eski ağaçların bakımını üstlendiklerini de ortaya çıkarabilir. Hızla değişen bir iklim döneminde, bunun gibi araştırmalar ormanlık alanların önümüzdeki yıllarda nasıl uyum sağlayacağını bulmakta çok önemli.
Son olarak Leuzinger araştırma hakkında şöyle konuştu:
“Bunun, bizim ağaç algımız için çok kapsamlı sonuçları var. Muhtemelen bireysel ağaçlarla değil, bir süper organizma olan ormanla karşı karşıyayız.”
