COVID - 19 pandemisi ile birlikte temiz havanın ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anlamış olduk. Ancak temiz hava demek yalnızca camı açıp da odayı havalandırmak demek değildir. Soluduğumuz havanın gerçek anlamda temiz olması için HEPA filtre gibi bazı özel sistemler gerekir. Eğer son zamanlarda klima ya da hava temizleyici modellerini incelediyseniz HEPA filtre ile mutlaka tanışmışsınızdır.
Bilinenin aksine HEPA filtre ortamdaki hiçbir şeyi yok etmiyor, yalnızca gözle görülmeyen ama insan sağlığına zararlı partikülleri engelliyor. Bu tür bir filtre kullanmadan alınan her nefes aslında akciğerlerimizde geri dönüşü olmayan hasarlar bırakıyor. Yani mesele yalnızca ortamın havasını değiştirmekten çok daha fazlası. Gelin HEPA filtre nedir, ne işe yarar biraz daha yakından inceleyelim ve bu sistem hakkında bilmeniz gerekenleri görelim.
HEPA filtre nedir?
HEPA filtre, hava temizleyicilerde ve klimalarda kullanılan filtre sisteminin standardını ifade eder. Bu standarda göre üretilen bir HEPA filtre, havada bulunan 0.3 mikron ve üzeri tüm partikülleri yüzde 99.97 oranında filtreleyerek ortamın havasını temizler. HEPA filtre; karbon filtre, iyonlaştırıcı, filtresiz gibi hava temizleyici türlerinden biridir ve binlerce ince mat fiberden oluşur.
HEPA filtre ne işe yarar?
HEPA filtrenin ne işe yaradığını anlamak için biraz rakamlardan bahsetmek gerekiyor. 0,3 mikronluk partiküller HEPA filtre tarafından engelleniyor. Santimetrede 10 bin mikron olduğunu düşünürsek bu filtre standardının ne kadar başarılı çalıştığı açıkça görülüyor.
10 mikron çapındaki partiküller nefes alırken kolaylıkla boğazımızdan ve burnumuzdan içeri girerek akciğerimize ulaşırlar. 2,5 mikron çapındaki partiküller akciğerimizdeki alveollere rahatça inerek ciddi nefes sorunlarına yol açarlar. 2005 yılında yapılan bir araştırma; fosil yakıtlardan, trafikten ve kimyasallardan kaynaklanan bu partiküllerin Avrupa’da 370 bin kişinin erken ölümüne neden olduğunu gösteriyor.
İşte HEPA filtre ne işe yarar sorusunun yanıtı tam burada karşımıza çıkıyor. Astım, KOAH ve alerji gibi rahatsızlıklar zaten devamlı temiz hava ihtiyacına neden olurlar. Ancak herhangi bir rahatsızlığınız olmasa bile temizlenmemiş ortam havası yüzünden ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. HEPA filtre 0,3 mikrona kadar olan tüm partikülleri yüzde 99.97 oranında yok ederek neredeyse tertemiz bir hava solumanızı sağlıyor.
HEPA filtre kullanmanın yararları:
- Yenidoğan bebeklerin hassas akciğerlerini korur.
- Sigara içilen ortamdaki dumanı, gazları ve kokuları temizler.
- Evcil hayvanlarda kepeğe neden olan partikülleri temizler.
- Evcil hayvan kaynaklı alerjiye neden olan tüy ve benzeri partikülleri temizler.
- Astım hastalarının korkulu rüyası olan küf sporlarını, ev tozu akarlarını ve ev tozu parçacıklarını temizler.
- Tahriş edici ve kirletici partikülleri temizler.
0,3 mikron ve üzeri aklınıza gelen gelmeyen; insana, hayvana ve eşyalara zarar veren tüm partiküller HEPA filtresi tarafından engellenerek ortamın havası temizlenir. Ancak tekrar edelim; HEPA filtre bu partikülleri yok etmiyor, yalnızca filtreliyor. Filtre kirlendiği zaman değiştirilmesi ya da özel yöntemlerle temizlenmesi gerekiyor.
HEPA filtrenin kullanım alanları:
- Elektrikli süpürgeler
- Robot süpürgeler
- Havacılık sanayi
- İlaç sanayi
- Nükleer enerji santralleri
- Çip üretim merkezleri
Mikronluk partiküller insan sağlığını olduğu gibi hassas teknolojik cihazları da olumsuz etkiliyor. Havadaki mikronluk bir partikülün bile zarar vereceği üretim merkezlerinde HEPA filtre sistemi kullanılır. Hatta bu tür merkezlerde HEPA filtrenin bir üst türü olan ve partikülleri yakarak yüzde 99.99 oranında yok eden filtresiz hava temizleyiciler de kullanılmaktadır.
HEPA filtre kullanmak gerçekten gerekli mi?
HEPA filtre teknolojisi görece yeni olmasına rağmen sağladığı başarı nedeniyle yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu nedenle HEPA filtre kullanmalı mıyım sorusunu sormanıza bile çoğu zaman gerek kalmaz çünkü yeni model bir klima ya da hava temizleyici alacaksanız büyük ihtimalle üründe HEPA filtre kullanıldığını görürsünüz.
Evcil hayvanınız yok, bebeğiniz yok, herhangi bir hastalığınız yok, evde çip üretmiyorsunuz ve biraz daha uygun fiyatlı olduğu için HEPA filtresiz bir hava temizleyici kullanmak istiyorsunuz diyelim; kullanabilirsiniz. Sonuçta tüm klimalarda ve hava temizleyicilerde bir filtre mutlaka vardır. Bu filtreler temel anlamda da olsa ortamın havasını temizleyeceklerdir.
Yine de ufak bir parantez açmakta yarar var; böyle bir teknoloji varken göz göre göre zehirlenmeye değer mi? Zaten sokağa çıktığımız zaman egzoz dumanına ve sanayi artığına boğuluyoruz. En azından evimizdeki havayı temizleyecek cihazın biraz daha hassas çalışması hiç fena olmaz.
Ortamdaki gözle görülmeyen partikülleri bile engelleyerek havayı temizleyen HEPA filtre nedir, ne işe yarar gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu filtrenin kullanım alanlarıyla sağladığı yararlardan bahsettik. HEPA filtreye sahip bir klima ya da hava temizleyici kullanıyorsanız deneyimlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
