Manometre’yi isim olarak bilmesek bile, yaşantımızda mutlaka bir kez kullanmış olabiliriz. Çünkü, sıvı geçen herhangi bir boru hattının başında mutlaka bir adet manometre bulunur. Eğer bilmiyorsanız, bu içeriğimizde sizler için manometre nedir, ne işe yarar sorusunu yanıtlayacağız. Hayatımızın mutlaka belli bir anında kullanacağımız manometre, kimi zaman tehlikelerin önüne geçiyor ve hayatımızı kurtarıyor.
Eğer tesisat veya boru hatları ile yoğunluk olarak ilgileniyorsanız, manometrenin ne olduğunu biliyor olmalısınız. Basınç ölçmemizde büyük bir rol oynayan manometre neyi ölçer, manometre çeşitleri ve daha birçok bu içeriğimizde inceleyeceğiz. Dilerseniz lafı hiç uzatmadan manometre nedir, neyi ölçer ve nerelerde kullanılır sorularını yanıtlayalım.
İlk olarak, manometre nedir?
Anlatmaya en temelden, manometre nedir sorusu ile başlayalım. Manometre, özellikle boru hatlarındaki basıncı ölçmemizde büyük bir rol oynayan cihazdır. Gaz, su, sıvı fark etmeksizin tüm boru basıncını ölçemizi sağlayan bu cihaz, basınçlı çizgiler halinde bir göstergeye sahip. Manometre, boru hatlarında sıvı veya gaz fark etmeksizin meydana gelebilecek herhangi bir fazla basıncı erkenden fark etmenize ve hızlı bir şekilde önüne geçebilmenizde büyük rol oynuyor.
Bununla birlikte, manometreler laboratuvarlarda da sıklıkla kullanılır. Sıvı bir kolon içinde bulunan hava basıncını ortaya çıkarabilmek için ise, deneyinizde manometreye yer verebilirsiniz.
Manometre ne işe yarar?
Manometre, genellikle oldukça büyük boru hatlarının ana kazanına bağlıdır. Bu sayede, hat üzerindeki basınç oranını ayarlayabilir, anlık olarak kontrol edebilirsiniz. Bununla birlikte, iş güvenliği tarafında da manometre oldukça büyük bir rol oynuyor. Yani, meydana gelebilecek aşırı basınç durumunda personelin bunu erkenden fark etmesini sağlayan manometre, meydana gelebilecek herhangi bir mal ve can kaybının önüne geçmenizi sağlıyor.
Manometre, aslında Pascal ilkelerine dayanan bir çalışma stiline sahip. Manometrede bulunan U şekline sahip boru, basınca göre kısalabiliyor ve aynı zamanda uzayabiliyor. Bu da basınç oranını ölçmenizde büyük bir rol oynuyor. Borunun bağlandığı alanda, bir mafsal sistemi yer alıyor. Bu mafsal sistemi sayesinde basınç ölçülüyor ve manometreye yansıyor.
Manometre neyi ölçer?
Manometre, ölçüm yaptığı kap veya hat içindeki sıvı veya gaz fark etmeksizin, basınç oranını ölçer. Örneğin, büyük bir su boru hattının başında olduğunuzu düşünün. Bu boru hattına takılı olan manometre sayesinde, boruların arasında gezen suyun ne kadar basınca sahip olduğunu görebilirsiniz. Bununla birlikte, boru hattında yaşanabilecek anlık basınç yükselmelerini de yine manometre üzerinden kontrol edebilirsiniz.
Manometre nerelerde kullanılır?
Manometre aslında günümüzde oldukça fazla alanda kullanılıyor olabilir. Mesela, şu an oturduğunuz evinizin kazan dairesinde bulunan hatların başında bir manometre bulabilirsiniz. Bununla birlikte, eğer hastanede görev alıyorsanız hava tüplerinin üzerinde bir manometre bulabilirsiniz. Hatta, kan basıncı ölçen cihazların üzerinde de birer manometre ile karşılaşabilirsiniz. Bununla birlikte, manometre endüstri ve sanayi sektörlerinde de oldukça yaygın bir şekilde kullanılıyor. Mesela, eğer sanayideyseniz herhangi bir işletmede bulunan kompresörlerin üzerinde basıncı ölçmek için bir manometre ile karşılaşmanız mümkün.
Merkezi sistem kazanları
Manometrenin kullanıldığı alanlardan en önemlisi, merkezi sistem kazanları. Oturduğumuz apartmanlarda, iş yerlerinde ve daha birçok yerde bulunan merkezi sistem kazanları, her ne kadar hissetmesek bile büyük bir görevi üstleniyor. Manometre ise, merkezi sistem kazanlarındaki basnıcı ölçmek, meydana gelebilecek kazaların önüne geçmek için kullanılıyor.
Kazan daireleri
Evlerimizde veya iş yerlerimizde, ısınmamızı sağlayan kazan dairelerinde de mutlaka manometre bulunuyor. Biliyorsunuz ki, kazan daireleri yüksek sıcaklıkta çalışan birçok sisteme sahip ve bu sıcaklığa sahip bir sistemin basıncını ölçebilmek için mutlaka manometre yardımı gerekiyor. Aksi takdirde, ortaya çıkabilecek aşırı basınç durumunda kazan dairesindeki sıcak su, patlama sonucu can ve mal tehlikesine yol açabilir.
Tıp sektörü
Gelelim sağlık sektöründe manometrenin önemine. Manometre, hastanelerde sıklıkla görebildiğimiz ve kendimizin de temin edebildiği hava tüplerinin en üst kısmında bulunuyor. Bu sayede, tedavi olması gereken hastaya verilen hava basıncı, gerekli personeller tarafından ayarlanarak veriliyor. Basınç kontrol etmeden verilen fazla hava basıncı, o basınca maruz kalan hastada geri dönülemez kötü sonuçlar meydana gelmesine neden olabilir. Bir diğer kullanım alanı ise, kan tüplerinde de manometre bulunur.
Sanayi
Belki de manometre kullanımının en yaygın olduğu alanlardan bir tanesi de sanayiler. Eğer daha önce sanayi ortamında bulunduysanız, hayatınızın mutlaka bir köşesinde manometre bulunuyor olması gerek. Kompresör cihazları, yüksek basınçlı press cihazları ve daha aklımıza gelmeyecek birçok makinede manometreler bulunuyor. Bu manometreler, basınç kaynaklı meydana gelebilecek bütün iş kazalarını önlüyor. Hatta sanayi bölgesinde aşırı basınca maruz kalmış cihazların, hiçbir insani yardıma ihtiyaç duymadan otomatik olarak içlerindeki basıncı da boşalttıklarını görebilirsiniz.
Otomobil lastikleri
Eğer bir otomobil sahibiyseniz, lastiğinizi şişirirken dijital veya analog bir ekran üzerinden manometre ile basıncınızı mutlaka ölçmüşsünüzdür. Otomobilinizin lastiğini şişirirken sürekli denk getirmeye çalıştığınız “32” değeri, aslında manometre sayesinde ölçülüyor. Daha önce de söylediğimiz gibi, manometre neredeyse hayatımızın her alanında bulunuyor.
Manometre ile barometre farkı:
Her ne kadar çalışma prensipleri birbirine benzese bile, manometre ve barometre birbirlerinden ayrı şeyleri ölçümlerler. Manometre, yukarıda da söylediğimiz gibi kapalı bir kapta veya boru hattından geçen maddenin basıncını ölçmenizde oldukça büyük bir rol oynuyor. Ama barometre ise öyle değil. Barometre ise, atmosfer basıncını ölçmenizde büyük rol oynuyor. Barometre, manometreye göre daha yüksek basınç seviyelerini ölçebilir.
Sizler için manometre nedir, neyi ölçer, nerelerde kullanılır sorularını en ince detaylarıyla birlikte yanıtladık. Manometre, lastiklerimizi şişirirken, hastanede hava tedavisi uygulanırken ve daha birçok alanda sıklıkla görebileceğimiz bir basınç göstergesi. Manometreyi yalnızca analog bir gösterge olarak görmeyin. Bazı teknolojik aletlerde dijital olarakta basıncı ölçebileceğiniz manometre sistemleri bulunuyor. Sizler daha önce barometre kullandınız mı? Yorumlarda bizlerle paylaşmayı unutmayın.
