Savaş uçakları Su-57 ve F35’in birbirlerine karşı olan artıları ve eksileri son derece tartışmalı bir konu. Bu iki hava canavarı, 60'lı yıllardaki Soğuk Savaş döneminde karşı karşıya gelen ve uzay savaşı yapan ABD ve Rusya'yı temsil ediyor.
Su-57 ve F35’in vuruş güçlerini, radar özelliklerini, manevra kabiliyetlerini, performanslarını, fiyatlarını ve daha birçok şeyini değerlendirdik. Bu yazımızın ardından, Amerikan yapımı F35 ve Rus yapımı Su-57’yi tüm özellikleriyle değerlendirebileceksiniz.
Rusya’nın 5. nesil savaş uçağı: Su-57:
- Mürettebat sayısı: 1
- Azami hız: 2.600 km/saat
- Havada kalma süresi: 5,8 saat
- Azami savaş yükü: 10.000 kg
- Azami kalkış ağırlığı: 37.000 kg
- İç yakıt rezervi: 11.100 kg
Rus Hava Kuvvetleri'nin vazgeçilmezi Sukhoi tarafından geliştirilen Su-30, Su-57, ve Su-34 tipi uçaklar, aslında eski Su-27’nin bir çeşididir. Ancak Su-57 tamamen kendine özgü, yeni bir tasarımdır. İlk prototipinin Ocak 2010’da uçtuğu Su-57, azami havada kalma süresi, savaş yükü, kalkış ağırlığı gibi özelliklerinin yanı sıra; hayalet radar sistemi, farklı özelliklerdeki sensörler, ileri manevra kabiliyeti ve performansıyla Rus envanterindeki yerini alıyor.
Sovyetler Birliği ekolüyle harmanlanmış Su-57 uçakları ya da diğer adıyla T-57, aktif faz dizili radar ve sensör füzyonu gibi gelişmiş aviyoniklere sahip. Takviyesiz süpersonik uçuş özelliği olan gelişmiş bir çift motorlu hayalet savaş uçağıdır. Su-57’lerin NATO savunma sistemlerine entegre olamayacağı söylense de Rusya bu konuda fazla iddialı görünüyor.
Su-57’nin hayalet uçak özelliği:
Hayalet radar sistemi dediğimiz şey; uçakların radara yakalanmadan geçiş özelliğidir. Bu özellik her ne kadar Su-57 tipi uçakların özellikleri arasında yer alsa bile otoritelerce yetersiz görülmektedir. Bunun nedeni gövde altındaki motor hava girişlerinin tasarımı olduğu söylenmektedir. Ancak, hangi koşullar altında olduğu da bu savaş uçağının radardaki görünmezliğini etkileyen önemli unsurlar arasındadır.
Süper manevra kabiliyetiyle Su-57:
Su-57 uçaklarının ön plana çıkan bir diğer özelliği de ileri derecede manevra yapabilme kabiliyetidir. Savaş pilotlarının, aşırı düşük irtifa uçuşları ve it dalaşında aranabilecek yüksek G manevrası da dahil olmak üzere bir dizi senaryo için kullanabileceği Su-57, savaş pilotları ve ülkeler için manevra konusunda belirli seviyelerde imkanlar sunuyor.
F35 uçaklarda yer almayan süper manevra kabiliyeti, Su-57’nin öne çıkan bir dizi özelliği arasında yer alıyor ve zor anlarda ya da müdahale anlarında savaş uçağını kullanan pilota kolaylık sağlıyor ve avantaj elde ettiriyor.
Takviyesiz süpersonik uçuş:
Havacılık bağlamındaki süpersonik, ses hızının (Mach 1) üzerinde olan hızları belirtmek amacıyla kullanılan terimdir. Rus uçağı Su-57’de kullanılan ve F35’lerde olmayan bir özellik olan takviyesiz süpersonik uçuş özelliği, Su-57’nin tanıttığı ve ön plana çıkan özellikleri arasında yer almaktadır.
ABD’nin beşinci nesil jet avcı uçağı: F35:
- Mürettebat sayısı: 1
- Azami hız: 1.932 km/saat
- Havada kalma süresi: 2 saat 36 dakika
- Azami savaş yükü: 8.160 kg
- Azami kalkış ağırlığı: 31.800 kg
- İç yakıt rezervi: 8.391 kg
Gelişmiş aviyonik özelliklere sahip jet avcı uçağı olan ABD ordusunun kullanımında olan F35 uçakları, dördüncü nesil jet avcı uçaklarının üzerine sayısız teknolojik özellik eklenerek üretilmiştir. Özellikleri arasında; düşük radar iz düşümü, tüm silahların gizlenebilir olması, yüksek performans, yüksek manevra kabiliyeti gibi özellikler ön plana çıkmaktadır.
Dikey kalkış ve iniş yapabilen F35 uçağı, 25 mm'lik GAU-22/A uçak topu ve “havadan havaya” ve “havadan karaya” sınıfı füzelerle ve GBU-31 JDAM, GBU32 JDAM güdümlü bombalarla donatılmış durumda. ABD, bu yüksek teknolojili uçağı NATO’daki müttefiki olan devletlere de satmayı planlıyor.
Dikey kalkış ve iniş özelliği:
ABD yapım savaş uçağı F35’in ön plana çıkan özelliklerinden olan dikey kalkış ve iniş özelliği SU-57 uçaklarında bulunmadığını söylemeliyiz. Dikey kalkış ve iniş özelliği, inilmesi zor alanlardaki arazilere, gemilere, alçak çatılara bile inilebilmesi açısından stratejik bir özelliği ifade ediyor.
Zorlu şartlar altında iniş ve kalkış özelliği, havacılık konusunda önemli bir kriter demektir. Bu özellik sayesinde savaş uçakları kendisine karşısındaki donanma ya da kişiler karşısında ciddi avantajlar yaratabilecek ve dikey şekilde iniş, kalkış özelliğinden yararlanabilecektir.
F35’in mihenk taşlarından biri olan hayalet uçak teknolojisi:
Radara yakalanmama özelliğine sahip uçaklara "stealth" yani hayalet uçak adı verilir. F35’lerin ön plana çıkan özellikleri arasında yer alan hayalet uçak teknolojisi, uçağın radara girme ihtimalini çok ciddi miktarlarda azaltıyor. Böylelikle hava operasyonlarında savaş uçağını kullanan taraf ciddi bir avantaj elde etmiş oluyor.
F35’in tespit kabiliyeti özelliği:
Jet avcı uçağı olan F35, 1.300 kilometreye kadar toplu balistik füze fırlatılışını tespit etme kabiliyetine sahip. F35’ler böylelikle tespit ettikleri kara hedefini etkisiz hale getirmeyi amaç edinmektedir. Bu özelliğiyle de hava harekatları için de önemli bir özelliği içinde bulunduruyor.
Hanesine bir artı yazdıran F35’in, nükleer silahlarla donatılması için de ayrı bir çalışma söz konusu. Eğer bahsedilen özellik de eklenirse F35, özelliklerine çok önemli bir özellik daha eklemiş olacak. Nükleer özelliği eklendiği takdirde F35 birçok konuda savaş teknolojilerine yön verebilir.
Su-57 mi F35 mi?
İki uçağın da üstün teknolojilerle donatılıp, çeşitli özellikleri olsa da aslında her ikisi de birbirine doğrudan rakip olmayan uçaklardır. Her iki uçak da farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Su-57’nin Suriye’de birkaç kez denenmesinin dışında Rusya tarafından fazla kullanılmadığı, F35’lerinse ABD donanmasında aktif olarak sahada kullanıldığını belirtmekte fayda var.
F35 daha çok karadaki hedeflerin vurulmasına yönelik geliştirilmiş bir uçaktır. Su-57 ise yukarıda özellikleri arasında saydığımız yüksek manevra kabiliyetiyle birlikte öncelikli olarak düşman uçaklarla mücadele edebilmek için tasarlanmıştır. F35’lerin ileri düzeyde manevra kabiliyeti bulunmuyor. Bu bağlamda, Su-57’nin asıl rakibinin F-22 Raptor olduğunu söylemeliyiz.
Su-57 ve F35’in birim fiyatları ne kadar?
Bu iki uçak, üstün savaş teknolojileriyle donatılmış, birçok ayrıntılı güç ve özellik yüklenmiş, hava operasyonlarında karşıdakini zor duruma bırakabilecek cinsten uçaklar. Hal böyle olunca, üretim kapasitesinden bağımsız olarak birim fiyatları oldukça pahalı görünüyor. Ancak, bu fiyatlar bazı ülkeler için çok da ciddi rakamlar olmasa gerek diye düşünüyoruz.
Jet avcı uçağı olan F35’in programında; Türkiye, İngiltere, İtalya, Avustralya, Kanada, Danimarka, Hollanda ve Norveç resmi ortak olarak görünüyordu. Amerika ile Türkiye arasındaki gerginlik nedeniyle Türkiye bu programdan çıkarılmıştı. F35’lerin fiyatı ise uçak başına yaklaşık 83 milyon dolardan biraz daha fazla gibi görünüyor.
Rusya tarafından geliştirilen, 5. nesil savaş uçağı olan Su-57’lerin birim fiyatı ise 40 milyon dolardan başladığı görülüyor. Aradaki bu fiyat farkının nedeniyse, ikisi arasında tercih yapmak zorunda olan bazı ülkelerin olaya yaklaşımını değiştirebilecek kadar büyük boyutta olduğunu söyleyebiliriz.
