2020, uluslararası gerginliklerin zirveye çıktığı bir yıl olarak başladı. Ekonomik nedenler, enerji kaynakları, uluslararası çıkarlar nedeniyle Orta Doğu’da kartlar belki de yüz bininci defa yeniden dağıtılıyor. Özetlemek gerekirse ABD ve İran, Irak’ta savaşmaya başladı.
Aralık 2019’da İran destekli grupların Irak’taki ABD Büyükelçiliği’ne düzenledikleri saldırılarla başlayan süreç, ABD’nin misillemesiyle devam etmişti. ABD, İran’ın en önemli ikinci ismi olarak karşılanan Kasım Süleymani’yi Irak’taki olayları desteklediği gerekçesiyle öldürdü. İran sert bir yanıt vereceğini açıkladıktan sonra 8 Ocak sabahında ABD’nin Irak’taki iki askeri üssünü balistik füzeler ile vurdu.
Anlaşılan o ki bu gelişmelerin ardı arkası kesilmeyecek. Şu anda gündem o kadar kalabalık ki İran’da 8 Ocak’ta yaşanan depremlerin bile ABD’ye bağlandığı komplo teorileri görmek mümkün. Gelin bu gündemden sıyrılarak, önümüzdeki günlerde epey konuşulması beklenen şu balistik füze meselesine yakından bakalım.
Balistik füze nedir?
Balistik füze, kendinden güdümlü roket. Önceden belirlenmiş hedefe giden rotayı, fırlatma noktasından ateşlendikten sonra kendi kendine bulur. Adındaki “balistik” kelimesi ise bilimsel bir terimdir. Mermi, roket ya da kurşun gibi nesnelerin uçuş hareketleri ve etkileri balistik alanı altında araştırılır. Balistik füzeler ise bu araştırmaların sonucu olarak üretilmiştir.
Balistik füzeler, standart patlayıcılar dışında kimyasal, biyolojik ya da nükleer mühimmatlar da taşıyabilirler. Ayrıca yere kurulan rampalardan, özel olarak tasarlanan hareketli kara araçlarından, bombardıman uçaklarından ya da denizaltı ve gemilerden ateşlenebilirler. Yükleri, taşıma kapasiteleri değiştiği ve her ortamda kullanılabildiği için balistik füzeler stratejik bir öneme sahiptir.
Menziline göre 3 çeşit balistik füze bulunur:
- Kısa menzilli balistik füze (SBRM - Short-range ballistic missile): 150-1000 km
- Orta menzilli balistik füze (MRBM - Medium-range ballistic missile): 1000-3000 km
- Kıtalararası balistik füze (ICBM - Intercontinental ballistic missile): 5000 km ve üzeri
Balistik füzeler nasıl ortaya çıktı?
İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası, geliştirdiği üstün teknolojiler ile işgal hızını artırmıştı. 1942’nin sonlarına doğru Adolf Hitler’in talebiyle üretilen V-1 ve V-2 füzeleri ilk balistik füze örnekleridir. Hitler bu füzeler için “intikam silahı” adını vermekteydi. Bugün gelişen bilgisayar ve yazılım teknolojileri, balistik alanında yapılan yeni keşifler füze sistemlerini günümüz ülkeleri için önemli bir savunma aracı haline getirdi
Balistik füzeleri şu an hangi ülkeler üretiyor?
Güncel bilgilere ve kamuoyuna açıklanan bilgilere göre şu an için 31 ülkenin elinde balistik füze bulunuyor. Bu füzelerin menzilleri ve uyumluluk teknolojileri ise değişim gösteriyor. Türkiye’nin ise elinde çok sayıda kısa ve orta menzilli balistik füzeleri var ve bu füzeler; kara, hava ve deniz araçları ile uyumlu olarak kullanılabiliyor.
Hangi ülkelerde kıtalararası balistik füze (ICBM) var?
ABD, Rusya, Çin, Britanya ve Fransa'nın elinde kıtalararası balistik füze bulunuyor. Bu füzeler, ateşlendikleri noktadan bir başka kıtadaki hedefi nokta atışıyla vurabiliyor. Kıtalar arası balistik füzeler ise daha önce hiç kullanılmadı.
Bazı ülkelerin maksimum balistik füze menzilleri:
Balistik füze sahibi olan ülkelerin askeri güçleri de önemli ölçüde artış gösteriyor. Zira balistik füzeler sadece bir saldırı avantajı değil, aynı zamanda askeri açıdan önemli bir savunma avantajını da beraberinde getiriyor.
