Bolşevik Devrimi yapılmadan önce Rusya’da köklü bir monarşi vardı. Hem kadınlar hem de erkekler lider olabiliyorlardı. Adını tarihe yazdırmayı başarmış pek çok çariçe vardır ancak şüphesiz II. Katerina, bunlardan arasında en sıradışı olanlardan biridir. Rus bile olmayan II. Katerina, pek çok gayri meşru çocuğa sahipti ve sonunda kocasına darbe yaptırarak tahta geçecek kadar göz karaydı.
Sansasyonlu hayatının yanı sıra yaptığı yenilikler dolayısıyla II. Katerina için pek çok uzman aydın bir lider tanımlamasını yapıyor. Yine de bir değil, bin değil; Katerina hayatı boyunca öz oğluna bile ne kumpaslar yapmış... Gelin tarihte bir yolculuğuna çıkalım ve tarihin gördüğü en sıradışı liderlerden biri olan Çariçe II. Katerina’nın hayatına yakından bakarak şaşkınlıkla okuyacağınız detayları görelim.
Tarihin gördüğü en sıra dışı liderlerden birisi II. Katerina, aslında fakir bir prensin kızıydı:
Daha sonra Katerina adını alacak olacak Sophie Augusta Frederike, 2 Mayıs 1729 tarihinde doğdu. Prusya'nın Stettin şehrinde dünyaya gelen Sophie’nin babası, Prusya’ya bağlı Anhalt-Zerbst bölgesinin prensiydi. Sophie 15 yaşına geldiği zaman o dönemin Rus Çariçesi Elizaveta tarafından saraya davet edildi.
Elizaveta, tahtta geçmişti ancak evli değildi ve çocuğu da yoktu. Veliaht olarak yeğeni Peter’i seçmiş ve onunla evlenecek kişi olarak da fakir Prusya presinin dünya güzeli kızı Sophie’yi gözüne kesmişti. Davet sonra Sophie ile Peter’in evlenmesine karar verilir ve nikah kısa süre içinde gerçekleşir.
Prusyalı olan Sophie, Augusta Frederike’nin nikah için Ortodoks olması gerekir. Ortodoks olduğu zaman adı Katerina olur. Katerina ve Peter’in evliliğinin tek bir amacı vardır; taht için yeni varisler doğurmak.
Peter’in çocuğu olmaz ama Katerina da boş durmaz:
- III. Peter ve II. Katerina
Herkesin gözü Peter ve Katerina’dadır ancak 8 yıl geçmiş ve bir türlü çocukları olmamıştır. Kimine göre Peter kısırdır, kimisi ile asla karı koca ilişkisi yaşamadıklarını söyler. O sırada Katerina’nın Rus askeri subayı Sergei Saltykov ile bir ilişkisi olduğu bilinmektedir. Bir çocuğu olur ama herkese bu çocuğun Peter’dan olduğu söylenir.
Katerina’nın anılarına baktığımız zaman Çariçe Elizaveta’nın onu bu yasak ilişkisi için desteklediğini söyler. Katerina’nın üç çocuğu daha vardır ancak onlarının babasının kim olduğuna dair tahmin yürütmek bile zor. Çariçe Elizaveta ölüp de Peter tahta çıkınca işler daha da kızışır.
Kocasına darbe yapan kadın:
Çariçe Elizaveta’nın ölümü sonrası Peter, Çar III. Peter unvanıyla tahta çıktı. İlk icraat olarak Rusya ile Prusya arasındaki savaşı durdurdu. Liberal bir iç reform programı hazırladı ve soyluları uzaklaştırdı. Halkın büyük bir kesimi bu durumdan rahatsızdı ve böylece Katerina’ya gün doğdu. Katerina’nın desteklediği darbe ile Peter tahttan indirildi.
Darbe ile Peter yalnızca altı aylık iktidarını kaybetmedi, Çar II. Peter öldürüldü. Peter’i öldüren ise tam olarak bilinmemekle beraber o dönem Katerina’nın sevgililerinden biri olan Gregory'nin kardeşi Alexei Orlov’dur. Peter’i boğarak öldürdüğü söylenen Alexei Orlov da Katerina’nın sevgilisi olabilir ama hanımefendinin kırdığı cevizlerin hesabını tutmak pek kolay değil.
İsyanlar arasında II. Katerina tahta çıkıyor:
Kocasına bir güzel komplo kurduktan sonra Katerina, Çariçe II. Katerina unvanı ile tahta çıktı. Katerina’nın çevirdiği dolaplar ve gönül ilişkileri herkes tarafından biliniyordu. Halk onun için taçlı fahişe diyordu. Her sevilmeyen liderin iktidarında olduğu gibi Katerina tahta çıktıktan sonra da pek çok isyan oldu. Hatta bir askeri subay ‘Peter ölmedi, Peter benim!’ diyerek epey destekçi bile topladı.
Çariçe II. Katerina pek iyi bir insan olmasa da başarıları olan bir lider olduğunu söyleyebiliriz. Kırım, onun zamanında Rusya’ya katılmıştır. Eğitim konusunda pek çok aydınlıkçı adım atmış ve dönemin aydınlarıyla iletişime geçerek önemli sanat çalışmalarına öncü olmuştur. Ancak öz oğluna yaptıkları yenilir yutulur cinsten değil.
Bir anne, oğluna bunları yapar mı?
- I. Pavel
Çariçe II. Katerina’nın gözü iktidar hırsız ve cinsel dürtülerle kör olmuştu. Kendinden sonra tahta çıkacak oğlunu bile gözü görmüyordu. Ona devamlı kötü davranıyor, saraydan uzaklaştırmaya çalışıyordu. Kesin olmamakla birlikte onu öldürmek isteyenlere el altından yardım ettiği bile söylenir.
Oğlunun beceriksiz bir lider olacağını düşündüğü için onu devamlı dışlıyordu. Ancak kader, Çariçe II. Katerina 17 Kasım 1796 tarihinde hayatını kaybetti ve oğlu Çar I. Pavel unvanıyla tahta geçti. Beş yıllık kısa bir iktidarın sonunda Çar I. Pavel, belki de annesinin eski destekçileri tarafından yapılan, bir suikast sonucu hayatını kaybetti. Yerine oğlu Çar I. Aleksandr unvanıyla tahta geçti.
II. Katerina’nın sevgililerine karşı bonkörlüğü ve garip ölüm iddiaları:
II. Katerina’nın sayısı yüzlerce olarak tahmin edilen sevgilerine ve eski sevgililerine son derece cömert davrandığı biliniyor. Onları altına, paraya, lükse boğuyor hatta bazılarına içinde insanlarıyla beraber köyler, köşkler hediye ediyordu. Hal böyle olunca ülkenin tüm soyluları ve generalleri çariçenin sevgilisi olmak için kuyruk oluyordu.
II. Katerina’nın böyle bir cinsel hayatı olduğu için onun bir atla ilişkiye girerken öldüğü iddiaları vardır ancak bu doğru değildir. Katerina felç geçirdi ve ertesi gün hayatını kaybetti. Yani son derece garip bir hayat sürmesine rağmen sonu, biz faniler gibi sıradan bir şekilde noktalandı. Keşke geride daha iyi anılar bırakabilseydi.
Yüzlerce sevgilisi olan ve kocasını tahttan indirerek çariçe olan II Katerina’nın sıradışı yaşam öyküsünü anlattık ve genel olarak bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. II. Katerina’nın yaptıkları ve tüm bu garip hikaye hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
