Yıllar boyunca insanların eğlence aracı olan televizyon, bugünlerde yerini yavaş yavaş Netflix ve benzeri platformlara bırakmaya başlamış olsa da halen milyonlarca kişi tarafından izleniyor. Peki televizyon programlarının ne kadar izlendiğini belirleyen şirketler, bunu nasıl yapıyorlar? Gelin bu sorunun cevabını hep birlikte arayalım.
Temelden başlayalım: Reyting nedir?
Reyting, bir televizyon programının ortalama izlenme oranını gösterir. Reklam verenler için bir kriter olarak geliştirilen reyting, tamamen ekonomik amaçlarla ölçülmeye başlanmıştır. Yani bir televizyon programı yapıyorsanız, o programın ne kadar kaliteli olduğundan çok, ne kadar izlendiği sizin o programa devam edip edemeyeceğinizi belirler.
Peki reyting nasıl ölçülüyor?
Reyting ölçümü için öncelikle ölçümü gerçekleştirmekle görevlendirilen şirket, illerdeki sosyal yapıları inceleyerek denek olarak kullanılacak ailelerin seçimini yapıyor. Araştırmalar sonucu denek olarak belirlenen ailelerin televizyonlarına, "peoplemeter" adlı izleyici ölçüm cihazları yerleştiriliyor. Bu cihazlar, her gece belirlenen saatlerde verileri merkeze gönderiyor.
İzleyicilerin evine kurulan bu sistem, hiçbir ailede uzun süreli kalmıyor. Peoplemeter'ı kullanmaya başlayan izleyicilerin her yıl yaklaşık %20'si değişiyor. Bunun dışında, düzenli olarak televizyon izlemeyen aileler de sistemden çıkarılıyor. Ayrıca evin sosyoekonomik yapısı da değişiklik gösterdiğinde, örneğin evin çocuğu evlenip evden ayrıldığında da kurulan düzenek geri alınıyor.
Reyting ölçümü yapan peoplemeter hakkında detaylar:
Peoplemeter adlı bu cihazlar, evdeki her aile bireyi için ayrı bir butonu olan bir kumandayla geliyor. Evde kim televizyon izliyorsa o kişi, kendine ayrılan butona basıyor. Buna ek olarak, televizyonun içerisine monte edilen frekans tespit cihazı, kanal geçişlerini takip ediyor ve raporluyor ve "zaman ölçer" adlı cihaz da televizyonun hangi saatlerde açılıp kapatıldığını tespit ediyor.
Yani frekans tespit cihazı, kumanda ve zaman ölçer olmak üzere üç farklı kısımdan oluşan peoplemeter, bu şekilde çalışıyor.
Peoplemeter cihazlarını evlere kuran şirketler, ailelerin kendilerini deşifre etmemesi konusunda ciddi anlaşmalar imzalatıyor ve öyle bir durum olduğunda cihazlar hemen geri alınıyor. Üstelik aileler, böyle bir sistemin kurulması için şirketlerden herhangi bir para almıyor; şirketler, ailelere sadece çok yüksek değeri bulunmayan küçük ev aletleri hediye ediyor.
Reyting ölçümlerini kim yapıyor?
Reyting ölçümleri dünya genelinde birçok ülkede Nielsen adlı araştırma şirketi tarafından yapılıyor. 1989 yılında AGB Anadolu AŞ adıyla ülkemizde ölçümlere başlayan şirket, çalışmalarına ilk olarak 150 hane ile İstanbul'da başlamıştı. Günümüzde AGB Nielsen adıyla hizmet vermekte olan şirket, 2011 yılına kadar çalışmalarını devam ettiriyordu ancak daha sonra Nielsen hakkında ortaya çıkan bazı şaibeli durumlar sebebiyle ölçüm işlemleri için yetki, TNS adlı şirkete devredildi.
Reyting ölçümleri hakkında en çok merak edilenleri derlediğimiz yazımızın sonuna geldik. Bu ve bunun gibi birçok kişi tarafından merak edilen soruların cevapları için takipte kalın :)
