ABD’li astrofizikçi Carl Sagan, bir zamanlar Güneş için “yalnızca sıradan, vasat bir yıldız” kelimelerini kullanmıştı. Samanyolu Galaksisi’nde bulunan yüz milyarlarca yıldızın çoğu tekdüze ve sıradan ancak yıllar içerisinde astronomlar göze çarpan ve ilginç yıldızlarla da karşılaştı. Biz de bu yazımızda astronomların, dolayısıyla tüm astroloji dünyasının ilgisini çeken, en sıra dışı yıldızları listeleyeceğiz.
10. Przybylski's Star
Centaurus takımyıldızının içerisinde en yakın komşu yıldız sistemimizi oluşturan üç yıldızı, Alpha Centauri grubunu görebilirsiniz. Bunlar, bahsettiğimiz gibi sıradan yıldızlar olsa da güney yıldız takımı içerisinde, gözle görülemeyen ve oldukça ilginç bir yıldız mevcut.
Przybylski's Star ya da HD 101065 olarak adlandırılan bu yıldız, Güneş’in dört katı kadar bir kütleye sahip. Normal şartlar altında yıldızlar, birer füzyon motoru olarak işlerler ancak Przybylski' Star, normalde yıldızlar içerisinde görmeyi beklemediğiniz elementleri oluşturuyor. Dahası, bu yıldız genelde süpernovaların oluşturduğu ağır elementleri oluşturuyor gibi görünüyor. Tabii ki tüm bunlarla birlikte yıldız ‘favori astrofizik enigması’ olarak adlandırılıyor.
9. Tabby's Star
1200 ışık yılı ötedeki Cygbus takımyıldızı içerisinde yer alan ve Güneş’in kütlesinden 1,4 kat daha büyük olan bu yıldızın astronomların ilgisini çekmesinin sebebi oldukça garip. Standart yıldızların önünden bir gezegen geçtiği zaman yayılan ışık yüzde bir oranında düşüş gösterir. Tabby's Star'da ise bu durum çok farklı gelişti. Yıldızın önünden geçen bir nesnenin sonucunda yıldızın ışığı yüzde yirmi oranında düşüşe uğradı.
Hâlâ gizemini koruyan bu yıldız hakkında araştırmalar devam ediyor.
8. PSR J1719-1438b
Nötron yıldızları, süpernovaların yoğun kalıntılarından oluşur ve içerisinde yoğun miktarda nötronu barındırır. Bu yıldızların ne kadar yoğun olduğunu açıklamak için şunu söyleyebiliriz: Nötron yıldızları, Güneş’in kütlesini küçük bir şehir boyutuna sığdırabilecek yoğunluktadır.
PSR J1719-1438b ise bir nötron yıldızı olmaktan ziyade bir pulsar (atarca yıldızı) gezegen olarak adlandırılabilir. Bu yıldız ile gezegen arasında kalmış gök cisminin büyük bir kısmı karbondan oluşuyor ve yoğun bir basınç altında kalarak oluştuğu için ‘elmas gezegen’ olarak da biliniyor. Ancak dahası da var. Bu gök cismi bir gezegen olarak yaşamına başlamadı. Kendisinden daha büyük bir yıldız patlarken aynı yörüngede bulunan bu yıldız, patlayan yıldız süpernovaya ulaşınca ortaya çıkan gazları etrafında topladı ve yoğunlaştırdı.
Şu an için bu gök cisminin ne olduğu konusunda tam olarak bir fikir olmasa da hiçbir şekilde gezegen olmadığı biliniyor.
7. HD 140283
Bilimsel verilere göre evren 13,8 milyar yaşında. Buraya kadar her şey fazlasıyla güzelken önümüze çıkan bu yıldızla tüm hesaplar bozuluyor. HD 140283, görünüşe göre 14,4 milyar yaşında. Bu da ciddi bir sorun.
6. HE 0437-5439
Bu yıldız, astrofizik alanında hız canavarı olarak da adlandırılıyor. Birçok yıldızın galaksimizin merkezinde, belirli bir yörünge etrafında döndüğünü biliyoruz ancak HE 0437-5439, 2.574.950 km/sa hızda hareket ederek diğerlerinden farklı bir etkinlik gösteriyor.
5. Vega
Vega, tek bir şey hariç ‘standart’ olarak adlandırabileceğimiz yıldızlardan biri. Büyük, parlak ve genç bir yıldız ancak olması gerektiğinden çok daha parlak. İşin kötüsü, olayın içine girdikçe Vega daha da karmaşık hale geliyor. Örneğin, yıldız yuvarlak olarak görünmüyor. Bilim insanları, yıldızın fazlasıyla hızlı dönmesi sonucunda şeklinin bozulduğunu bildiriyor. Tabii ki yıldızın bu kadar hızlı dönmesi kendine de zarar veriyor ve bilim insanları hâlâ bunun nedenini araştırıyor.
4. HV 2112
Bir yıldızın içine yıldız koyarsanız ne olur? Yüksek ihtimalle HV 2112 gibi bir şey ancak biz de pek emin değiliz.
1977 yılında fizikçi Kip Thorne ve Anna Żytkow, Thorne- Żytkow nesnesi (TZO) isimli bir yıldız sınıfı teorisini ortaya attı. Bu durumun oluşması için bir nötron yıldızının başka bir yıldızı yutması gerekiyordu.
Galaksinin ötelerinde devasa, kırmızı bir yıldız mevcut ancak biraz ilginç gözüktüğünü belirtmekte fayda var. Bu teorinin gerçek olup olamayacağını bu yıldız üzerinden test eden bilim insanları, HV 2112’yi keşfedilen ilk TZO olarak isimlendirdi.
3. Mira
Mira bazen göremeyeceğiniz kadar sönük bir yıldız olsa da bazen de en parlak yıldızlardan biri haline geliyor. Bu ilginç parlaklık değişiminin yanı sıra yıldızın kuyruklu yıldız benzeri bir kuyruğu olduğunu belirtmekte de fayda var.
2. EBLM J0555-57Ab
Kızılötesi sensörlerin ve teleskopların gelişmesi sonucunda astronomlar, galaksimizdeki en küçük yıldızlar hakkında daha çok bilgiye sahip.
Bahsi geçen yıldız ise Güneş’in kütlesinin yüzde 8,1’i kadar bir kütleye sahip ancak çapı Satürn kadar.
1. UY Scuti
Güneş’in fazla büyük bir yıldız olmadığını biliyoruz ancak size Güneş’ten 5 milyar kat daha büyük bir yıldız olduğunu söylesek ne derdiniz? Okuduğunuz şey fazlasıyla ilginç olsa da hepsi bununla sınırlı değil. Galaksimizdeki en büyük yıldız olan UY Scuti, en büyük kütleye sahip olan yıldız değil. Galaksimizdeki en büyük kütleli yıldız Güneş’in 120 katı bir kütleye sahipken UY Scuti Güneş’in 8 katı kütleye sahip. Yani bu da galaksimizin en büyük yıldızının yoğunluğunun aslında oldukça düşük olduğunu gösteriyor.
Hayal dahi edemeyeceğimiz büyüklükteki galaksimizin içerisinde bulunan en ilginç yıldızları listelediğimiz yazımızın sonuna gelmiş bulunuyoruz. Uzayın derinliklerinden bilgileri sizler için toplayacağımız başka bir yazımızda görüşünceye dek hoşça kalın.
