Sevimlilikleri, çeviklikleri ve büyüleyici güzellikleriyle kediler, uzun yıllardır insanlarla beraber uyum içinde yaşayan mükemmel canlılardır. Pek çok türü bulunan kediler ayrıca dünyanın neresine giderseniz gidin karşılaşabileceğiniz, en yaygın görülen hayvan türlerinden de birisidir.
Kediler, yaşadıkları iklim ve bölgenin şartlarına göre de değişiklik gösterebilir. Bu yazımızda, doğa gözlemcisi ve tıp doktoru Pedram Türkoğlu'nun derlemesini yaptığı tweet'ten ilhamla Türkiye topraklarında yaşayan güzeller güzeli kedi tülerini sizler için derledik. Keyifli okumalar.
Türkiye'de yaşayan kedi türleri
Evcil Kedi (Felis catus)
Kendilerine has kişilikleriyle hepimizin tanıyıp sevdiği kediler; anatomik açıdan güçlü, esnek bedenleri ve hızlı refleksleri ile diğer kedigillere benzerler. Tarih boyunca kutsal görülüp tapılan kediler, sıcakkanlı tavırlarıyla yüzyıllardır insanlara arkadaşlık etmiştirler.
70’ten fazla ırkı olduğu tahmin edilen kediler; sosyal bir tür olmaları ve yüksek üreme oranlarıyla da bilinirler.
Yaban Kedisi (Felis silvestris)
Doğal yayılımı Batı Avrupa’dan Orta ve Doğu Avrupa’ya, oradan da Orta Asya’ya uzanan Yaban kedisinin bir alt türü olan Afrika yaban kedisi, evcil kediler atası olarak bilinir. Avrupa yaban kedisi (Felix silvestris silvestris), Afrika yaban kedisi (Felis silvestris lybica) ve Asya yaban kedisi (Felis silvestris ornata) olmak üzere üç alt türe ayrılmaktadır.
Yaban kedisine başta Türkiye’nin kuzeyi olmak üzere güney ve batı kısımlarında da rastlamak mümkündür.
Saz Kedisi (Felix chaus)
Saz veya Sazlık kedisi, uzun bacakları ve kısa bir kuyruğu olan bir yaban kedisidir. Kulaklarının ucunda bulunan siyah tüyler sebebiyle vaşağa benzeyen Sazlık kedisi, bu sebeple bataklık vaşağı olarak da bilinir. Nemli ve sulak alanlarda yaşamayı tercih eden Sazlık kedisi, Türkiye’de Eğirdir Gölü, Nallıhan, Manavgat Çayı, Akyatan Gölü ve Porsuk Çayı’nda görülmüştür.
Nesli tehlike altında olan Sazlık kedisi, ülkemizde en son Adana, Yumurtalık’ta görüntülenmiştir. Ancak petrokimya ve çarpık yapılaşma sebebiyle Sazlık kedisinin Türkiye’deki bu son doğal yaşam alanı da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Karakulak (Caracal caracal)
Dış görünüşüyle vaşağa benzeyen, hatta yanlış bir şekilde Step ve Mısır vaşağı gibi isimlerle anılan Karakulak, Afrika altın kedisi ve serval ile yakın akraba olan bir türdür. Türkiye’de Karakulak’ın Güney Toroslar, Konya Havzası ve Güneydoğu Anadolu’da yaşadığı düşünülmektedir.
İnsanlara kolayca uyum sağlamasıyla bilinen Karakulak; evcilleştirilebilir olmalarıyla da bilinir. Ancak belirtmekte fayda var- tam bir saklanma ustası olan Karakulak’a doğada rastlamak için ekstra şanslı olmanız gerekir. Anadolu’nun bazı yerlerinde fotokapanlarla takip edilmekte olan Karakulak’ın sayısı oldukça az olduğundan avlaması kesinlikle yasaktır.
Vaşak (Lynx lynx)
Orta büyüklükteki etçil, omurgalı ve yabani bir tür olan vaşak, kedilere olan benzerliğinin yanında onlardan yaklaşık 5 ila 6 kat daha ağırdır. Vahşi olmalarına rağmen evcilleştirilebilen vaşaklar, genellikle çam ormanları ve açık ormanlık arazilerde yaşamlarını sürdürür. Türkiye’de ise vaşaklara Tunceli, Antalya, Ardahan, Bolu, Çankırı, Kars, Kastamonu, Erzurum, Sivas, Artvin ve Rize'de rastlamak mümkündür. Çok iyi birer dağcı olan vaşaklar, evcil kedilerin aksine harika yüzücülerdir.
Ancak maalesef ki vaşaklar da insanlığın tehdidi altında yok olmak üzere olan türlerden birisidir. Ne yazık ki bu güzel canlılar, World Conservation Union’ın (Dünya Koruma Birliği) açıkladığı nesli tehlike altındaki 120 memeli türü listesinde yer almakta.
Anadolu Parsı (Panthera pardus tulliana)
Bilimsel adı Panthera pardus tulliana olan Anadolu parsı; Orta Doğu ve Batı Asya’da yaygın görülen İran parsının (Panthera pardus saxicolor) Anadolu’da yaşamakta olan bir ırkıdır. Uzun bir süre bir pars alt türü olarak kabul edilen Anadolu parsı, batı ve orta Asya pars türlerinden genetik olarak pek farklı olmadığının keşfedilmesinin ardından İran parsının bir alt türü olmuştur.
Yıllardır Türkiye’de görülmeyen ve nesli tükendiği düşünülen Anadolu parsı kısa bir süre öncesinde termal kameralara yakalanmış; bu büyüleyici canlının tehlike altında da olsa varlığını sürdürmeye devam ettiği anlaşılmıştı.
