Yalan haberler, küresel çapta büyük bir sorun olmaya başladı. Sosyal medya sayesinde hızla yayınlan, profesyonel şekilde kurgulanmış bazı içerikler, insanları çok ciddi derecede aldatabiliyor. Terör olayları gibi kritik meselelere ilişkin, pek çok sahte fotoğrafla desteklenen bu haberlerle kitlesel algı yönetimi yapmak kolaylaşıyor.
Bireysel kullanıcılar olarak, sosyal medyanın yalanlarla dolu dünyasındaki haberlere güvenimizi iyiden iyiye azalmış durumda. Çok tartışmalı, gündeme oturan bir haberin gerçekliğini sorgulamak için gereken şey vicdanımız değil, gerçeklerin kendisi olmalı. İnternetin ortaya çıkardığı sorunu, yine internetin içerisinde yer alan bir araç çözüyor.
TinEye.com, şüphe duyduğunuz herhangi bir görselin, internet ortamında ilk olarak nerede yer aldığına yakından bakıyor. Bunun için sosyal medya sitelerinden arındırılmış bir arama sistemine sahip olan site, saniyeler içerisinde milyonlarca görseli tarayıp, sizin yüklediğinize benzeyenleri karşınıza getiriyor. Sıralamanın tepesinde her zaman görselin ilk ortaya çıktığı site yer alıyor.
Bunlara ek olarak, eğer ilgili görselde herhangi bir oynama ya da manipülasyon yapıldıysa, orijinal görüntü ortaya çıktığı için, neyin doğru, neyin gerçek olduğunu anlamak kolaylaşıyor. Bir haber doğrulamaktan ziyade, ilgili görselleri aratarak, kaynak doğrulaması da yapılabiliyor.
Bir örnek üzerinden konuyu sizin için görüntülü şekilde anlatmak istedik:
1. Gerçekliğinden şüphelendiğiniz görseli cihazınıza indirin:
2. Görüntüyü TinEye.com üzerindeki arama bölümünde yer alan "ok" sembolüne tıklayarak yükleyin. Sonuçlar karşınıza çıksın:
Bu örnek için 27 farklı kaynaktan sonuç listesi sundu. Site aynı zamanda yüklediğiniz görselleri ayrı bir yerde kaydetmediğini söylüyor. Örnek görsele ilişkin 27 sonuç, orijinal kaynak olan Kanal D'nin arka sokaklar dizisine ilişkin internet sitesini de içeriyordu.
Aşağıda, görselin orijnal versiyonuyla montajlı versiyonunu karşılaştırıyoruz:
- Bunu yapmak için sonuç listesinde karşınıza çıkan bir görselin üzerine tıklayarak, "Compare" butonuna tıklamalısınız. Ardından "Switch" butonuyla yüklediğiniz görselle sonucu karşılaştırabilirsiniz.
Görselin Mark Zuckerbergli montajlanmış hali, ilk defa Webtekno'nun sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştı. Zamanla internet sitelerinde de yayılmaya başladı:
Elinizde örnek görseller varsa, siz de daha farklı analizlerle sonuç değerlendirmesi yapabilirsiniz. Görselin sahte olup olmadığını anlamak için ortaya çıkan tüm varyasyonları değerlendirmek gerekiyor.
