Önemli bir zihin egzersizi olan bu bilmece ile hayatta farklı aktörlerin her birinin çıkarlarını hesaba katarak ince oyunlar kurmaya dair kaslarını güçlendirebilirsin.
Korsan bilmecesi, ekonomideki oyun teorisi kavramına dair bazı ilginç kavramları içeriyor, hatta "Nash dengesi"ne güzel bir örnek. Bu korsan bilmecesini tüm aktörlerin farklı motivasyonlarını hesaba katarak ve ince stratejiler kurarak çözmen gerekiyor.
Korsanların arasında 100 altın olan bir sandık buluyor. Bu altınları korsan yasalarına uygun şekilde paylaşmaları gerek.
Korsanların isimleri Amaro, Bart, Charlotte, Daniel ve Eliza. Altınların paylaşılması konusundaki korsan yasaları ise şöyle:
Kaptan olan Amaro, altınların nasıl dağıtılması gerektiğine dair bir fikir sunacak ve her bir korsan, bu öneriye evet ya da hayır oyu kullanacak.
Eğer bu oylama eşit oyla sonuçlanır ve herkes Amaro’nun önerisini kabul ederse altınlar bu kurala göre paylaşılacak.
Hayır oyu fazla çıkarsa Amaro güverteden atılacak ve sıradaki kaptan, yani Bart yeni bir öneri sunacak.
Yine oylama eşit oyla kabul edilirse altınlar Bart’ın planına göre bölüşülecek. Planı reddedilirse o da güverteden atılacak.
Eğer Bart’ın planı da reddedilirse o da güverteden atılacak ve yerine Charlotte, onun planı da kabul edilmezse yerine Daniel ve sonra Eliza geçecek.
Amaro ne yaparsa güverteden atılmaktan kurtulabilir ve belli bir miktar altına sahip olabilir?
Unutma: Her bir korsan, olabilecek en fazla sayıda altın almak isteyecektir!
Ancak eğer iş birliği yapmayıp sırf zevk için kendilerinden önceki kaptanları atarlarsa durum kendi aleyhlerine de dönebilir. Korsanlar bu tip durumlarda mantıklı düşünme konusunda çok iyilerdir ve diğerlerinin de aynı şekilde davranacağını bilirler.
Eğer buraya kadar cevabını düşündüysen biraz da birlikte düşünelim.
Amaro’nun hayatta kalabilmek için aklına gelen ilk teklif, altınların çoğunu diğer korsanlara rüşvet olarak vermek olur. Ama belki de bundan çok daha iyi ihtimaller de vardır.
Her bir korsan, diğerinin çok zekice akıl yürüteceğini bildiğinden, oylamada yalnızca ilk sunulan teklifi değil diğer ihtimalleri de hesaba katacaktır.
Kaptanlık sırası önceden belli olduğu için her korsan diğerinin hamlelerini tahmin ederek onu alt edecek planlar geliştirebilir.
Olası senaryoları en son sırada olan Eliza’nın aklından geçecek fikirlerden başlayarak geriye doğru incelersek Amaro’nun altınların büyük kısmını diğer korsanlara rüşvet olarak vermesi gerektiğini fark ederiz.
Ama aynı şeyi kendisinden sonraki korsanlar da yapabilir ve bu durumda korsan sayısı azalacağından her bir korsana daha fazla altın kalabilir. Amaro için tüm bu ihtimalleri dengeleyecek bir çözüm bulabilir misin?
