Ne Kimyasal Dolu Bir İlaç Ne de Sert Bir Terlik Darbesi: Tahtakurularından Kurtulmak Neden Neredeyse İmkânsız?

Sahiden, herhangi bir tahtakurusunu öldürmeyi başarabilen var mı? Muhtemelen cevabınız hayır. Peki bu canlılar nasıl bu kadar güçlü? Neden bir türlü ölmüyorlar?

Sert bir terlik darbesi veya kimyasal dolu bir ilaç. Tahtakurularından kurtulmak ne yazık ki bu yöntemlerle mümkün değil.

İyi de neden?

Aslında 1960’lı yıllarda çeşitli böcek ilaçları sayesinde tahtakurularını neredeyse tamamen ortadan kaldırmıştık.

Ne Kimyasal Dolu Bir İlaç Ne de Sert Bir Terlik Darbesi: Tahtakurularından Kurtulmak Neden Neredeyse İmkânsız?

Fakat bu geçici başarı, beklenmedik bir direniş hikâyesine dönüştü ve bu canlılar, o zamandan bu zamanlara bilim insanlarını oldukça şaşırtacak seviyede böcek ilaçlarına karşı direnç geliştirdi.

Bu direnç, şimdilerde öylesine güçlü ki içeriği fark etmeksizin hangi böcek ilacı kullanılırsa kullanılsın, tahtakuruları hayatta kalmayı bir şekilde başarıyor. Bunun en temel sebebi ise zaman içinde böcek ilaçlarına karşı direnç kazanmalarına katkı sağlayan genetik mutasyonları.

Ayrıca Hiroshima Üniversitesi’nden Hidemasa Bono liderliğindeki bir ekip, bu direncin ardındaki genetik sırları gün yüzüne çıkarmak için bazı çalışmalar yaptı.

Ne Kimyasal Dolu Bir İlaç Ne de Sert Bir Terlik Darbesi: Tahtakurularından Kurtulmak Neden Neredeyse İmkânsız?

Ekip, bu sorunun cevabını aramak için böcek ilaçlarına dirençli bir tahtakurusunun genomonu incelemekte karar kıldı. Ayrıca bu genom, 2010’da bir otelden toplanan ve 1950’lerden kalma tahtakurularının genomlarıyla karşılaştırıldı.

“Uzun okuma dizelemesi” ismi verilen bir teknik sayesinde, bu 3 farklı tahtakurusunun genetik yapılarındaki mutasyonlar zaman içinde incelendi ve böylece direncin genetik temelleri de anlaşıldı.

Araştırma sonuçları ise şaşırtıcıydı.

Ne Kimyasal Dolu Bir İlaç Ne de Sert Bir Terlik Darbesi: Tahtakurularından Kurtulmak Neden Neredeyse İmkânsız?

Sonuçlar otellerde bulunan tahtakurularının, yaygın böcek ilaçlarından piretroidlere karşı, doğal ortamdaki benzerlerine göre tam 19 bin kat daha fazla direnç geliştirdiğini ortaya çıkardı.

Ayrıca çalışma sonucunda bu direnci sağlayan 729 farklı gen tespit edildi. Yine bu genlerin bir kısmı, DNA hasarının onarılması, hücrelerin büyüme ve bölünme süreçlerinin düzenlenmesi ve ayrıca insülin metabolizması gibi hayati öneme sahip işlevlerle doğrudan ilişkiliydi.

Uzmanlara göre de bu araştırma ve çalışmalar, gelecekteki haşere kontrol stratejileri için büyük bir gelişme olarak kabul ediliyor ve bu sayede tahtakurularının ve diğer böcek çeşitlerinin, insan sağlığına zarar vermeden yok edilmesinde bir nevi bir kapı aralıyor.