Optik illüzyonlar hayatın pek çok yerinde karşımıza çıkabilir. 3 boyutlu dünyada nesnelerin yerleşimi ve boyut farkları ile oluşan optik illüzyonlar, iki boyutlu çizimlerde ise daha çok bakış açısı üzerinden bir yanılsama sağlar.
Klasik ördek-tavşan illüzyonunu hatırlamayan yoktur. Hatırlamayanların aşağıdaki resme bakarak hatırlayabilecekleri görselde bazen bir ördek bazen de bir tavşan görüyoruz. Gerçek şu ki, resimde her ikisi de var.
19.yy’da çizilen ördek-tavşan resmi optik illüzyonun en bilinen örneklerinden biri ama en eskisi değil. En eski optik illüzyonlardan biri 1973 yılında Fransa’nın güneyindeki La Montagne Noire’deki kazıda ortaya çıkarılan 14.000 yıllık bir av aletinin üzerinde yer alıyordu.
Binlerce yaşındaki av aletinin üzerine yerleştirilmiş bir figürün sol üst köşesindeki çıkıntıya dikkat edilerek bakıldığında bir mamut görülüyor. Ancak figürün sol alt kısmına bakıldığında ise başını eğmiş uzun boynuzlu bir bizon görülüyor.
14.000 yıllık optik illüzyon figürü üzerinde çalışma yapan Alberta Üniversitesi’nden sinirbilimci Kyle Mathewson, mamut ve bizonun aynı temel hatlara sahip olması nedeniyle figürün bu şekilde ikili bir görüş sağladığını söylüyor.
Beynimizin görsel korteksi, bu aynı hatları ilk olarak düşük seviyeli bir bilgi olarak adlandırır. Daha sonra kürk ve dişler gibi özellikleri ayıran daha yüksek bir nöron işlemine çevirir. Bu şekilde iki farklı sonuç ortaya çıkaracak veriler beyin tarafından elde edilir. Dikkatli bakılmazsa beyin görsel korteksi ilk elde ettiği verilerle figürün ne olduğuna karar verir.
