Tarih, şimdiye dek bilinen haliyle binlerce, milyonlarca önemli olaya ve ana şahit oldu. Bu olayların bazıları NASA’nın yaptığı keşifler gibi evrenin ve insanlığın kaderine doğrudan etki ederken bazıları ise devletler arası antlaşmalar gibi toplumları etkisi altına aldı.
Tarihte Bu Hafta adıyla her hafta sizlerle buluşturduğumuz bu seride, içinde bulunduğumuz hafta tarihte neler yaşandığını, haftanın her günü için iki önemli olayı seçerek derliyoruz. Bu hafta, 1925’te Şapka ve Kıyafet Devrimi’nin gerçekleşmesinden Türkiye İş Bankası’nın kurulması gibi birçok tarihi gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 22-28 Ağustos haftasında gerçekleşen bazı önemli olaylar:
Tarihte Bu Hafta:
22 Ağustos:
1926: Yunanistan yönetimi, Yeoryos Kondilis yönetimindeki darbe sonucunda düştü:
1896’da Yunan ordusuna gönüllü olarak katılan ve başarılı bir askeri kariyerin sonucunda üst rütbelerde görev alan Yeoryos Kondilis, 1923’te siyasete atıldı. 1924 yılında birkaç ay boyunca bakan olarak görev yapan Kondilis, 1926’da dönemin lideri Theodoros Pangalos’un diktatörlüğüne yaptığı darbeyle yeni bir hükümetin adımlarını atmış oldu.
1969: ABD’de meydana gelen Camille Kasırgası, 256 kişinin ölümüne sebep oldu:
ABD tarihinin görmüş olduğu en etkili kasırgalardan biri olan Camille Kasırgası, ilk olarak 14 Ağustos 1969’da Küba’da fark edildi. Günler içinde 280 km/s hıza ulaşan Camille, Kategori 5 olarak tanımlanan dört kasırgadan biri olma özelliğini taşıyor. Camille Kasırgası, 22 Ağustos’ta etkisini yitirdiğinde beraberinde 256 kişiyi götürdü ve 10 milyar dolar civarında maddi hasar meydana getirdi.
23 Ağustos:
1305: Cesur Yürek filminin ilham kaynağı olan William Wallace, idam edildi:
1995’te vizyona giren ve Mel Gibson tarafından yönetilen Cesur Yürek filminin ilham kaynağı olan tarihi kişilik William Wallace, Kral 1. Edward döneminde İskoçya’da doğdu. İngiltere’ye karşı gerçekleştirilen direnişte büyük rol oynayan Wallace, bu bağlamda İskoçya’nın ulusal kahramanı ilan edildi. 5 Ağustos 1305’te İngiliz ordusuna teslim edilen William Wallace, vatan hainliğiyle suçlanarak 23 Ağustos’ta çıkarıldığı mahkeme sonrasında idam edildi.
1925: Şapka ve Kıyafet Devrimi, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Kastamonu’da başlatıldı:
Mustafa Kemal Atatürk tarafından düzenlenen ve Türk halkının çağdaş dünyaya ayak uydurmasının yalnızca bir adımı olan Şapka ve Kıyafet Devrimi, halka ilk kez Mustafa Kemal Atatürk’ün Kastamonu ziyareti sırasında anlatıldı. Kastamonu’ya beyaz bir şapka takarak gelen Atatürk, halkı teşvik etmek için tüm devlet kurumlarında da kanunun uygulanmasını uygun gördü.
24 Ağustos:
1995: Microsoft, Windows 95’i tanıttı:
Teknoloji dünyasının dev ismi Microsoft’un 1995’te dünyaya tanıttığı Windows 95, satışa çıktığı dönem son derece büyük bir başarı elde etti. Microsoft’un ilk 32 Bit işletim sistemi olan Windows 95, bugün tüm kullanıcıların işine yarayan “sağ tık” işlevini barındıran ilk işletim sistemi olma özelliğini taşıyor. Bu işletim sisteminin sistem gereksinimleri ise 4 MB RAM, 50 MB depolama alanı ve 16 MHz 32 Bit işlemciydi.
2011: Steve Jobs, kurucusu olduğu Apple’dan istifa etti:
Teknoloji dünyasının dahi ismi Steve Jobs, 1976’da üç kurucusundan biri olduğu Apple’dan takvimler 24 Ağustos 2011’i gösterdiğinde istifa etti. Apple’ı bir dev haline getirdikten sonra tüm sevenlerini üzecek kararını bir mektupla açıklayan Jobs, mektubunu noktalarken CEO olarak seçilmesi için ise Tim Cook’u önerdi. Kurul, Jobs’ın talebini kabul ederek istifanın ardından Apple’ın CEO’su olarak Tim Cook’u seçti.
25 Ağustos:
1980: Zimbabve, Birleşmiş Milletler’e katıldı:
Denize kıyısı olmayan bir Afrika ülkesi olan Zimbabve Cumhuriyeti, 1893’te kurulan sömürge düzeniyle birlikte İngiliz göçmenlerin durak noktası haline geldi. Kurulan bu sistemle birlikte 1911’de Kuzey Rodezya ve Güney Rodezya olarak ikiye ayrılan bölge, 1965 yılında azınlık bir grup tarafından kurulan hükümet ile birlikte tek taraflı bağımsızlık elde etti. Tam bağımsızlığını 1980’de elde eden Zimbabve, bu tarihten itibaren Birleşmiş Milletler üyesi bir Afrika ülkesi olarak tarihteki yerini tazeledi.
2012: Ay’a ilk ayak basan insan olarak tarihe geçen Neil Armstrong, 82 yaşında hayatını kaybetti:
Amerikalı astronot, uzay mühendisi ve profesör Neil Armstrong, üniversite eğitimini Uzay Mühendisliği bölümünde tamamladıktan sonra NASA’ya başvurarak kariyerinin ilk adımını attı. İlk uzay yolculuğunu Gemini 8 aracıyla gerçekleştiren Armstrong, 20 Temmuz 1969’da Apollo 11 ile çıktığı görevde Ay’a ayak basan ilk insan oldu. Adını tarihe altın harflerle yazdıran Armstrong, Ağustos 2012’de geçirdiği ameliyattan birkaç hafta sonra hayatını kaybetti.
26 Ağustos:
1071: Sultan Alp Arslan’ın yönetimindeki Selçuklu ordusu, Bizans ordularına karşı galip geldi.
26 Ağustos 1071’de Büyük Selçuklu ve Bizans arasında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi, Türk'lerin Anadolu tarihinin başlangıcı olarak tarihe geçti. Türklere Anadolu’nun kapılarını açan tarihi olay, Haçlı Seferleri ve Osmanlı İmparatorluğu’na uzanan koca bir tarihin başlangıcı oldu.
1924: Türkiye İş Bankası kuruldu:
Cumhuriyet tarihinin ilk ulusal bankası olma özelliğini taşıyan Türkiye İş Bankası, 1924’te Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla kuruldu. Bireysel ve ticari bankacılık hizmeti sunan en büyük özel banka olan Türkiye İş Bankası, kurulduğu dönemde bankacılığa ek olarak ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda yatırımlar yaparak da faaliyetlerini genişletti.
27 Ağustos:
1859: Dünyanın ilk petrol kuyusu Pennsylvania’da açıldı:
Albay Edwin Drake tarafından Pennsylvania’nın Rouseville şehrinde açılan ilk petrol kuyusu, günümüz petrol sanayisinin doğum yeri olarak kabul ediliyor. Zaman içinde bölgenin çevresinde keşfedilen yeni petrol damarlarıyla birlikte hem dünya hem de petrol sanayisi bambaşka bir boyut kazandı. Kömürden daha başarılı bir yakıt türü olarak o dönem taşımacılık sektörünün de hızla gelişmesine yardımcı olan bu girişim, bir diğer yandan ise büyük bir problem olarak tarihe geçti.
2003: Mars, Dünya’ya son 60.000 yıl içindeki en yakın pozisyonunda kayıtlara geçti:
Kızıl gezegen, takvimler 27 Ağustos 2003’ü gösterdiğinde gezegenimizle arasındaki mesafeyi son 60.000 yılın en kısa haline getirerek tarihe geçti. Bu rekora benzer bir değeri 2018’de kaydeden NASA, bir sonraki yaklaşımın 2035’te gerçekleşmesini öngörüyor. Mars’ın 2018’de gerçekleştirdiği son yaklaşımında Dünya ile arasındaki mesafe 57,6 milyon kilometreye kadar inmişti.
28 Ağustos:
1963: Martin Luther King, Sivil Haklar Yürüyüşü için toplanan 300.000 kişiye konuşma yaptı:
Amerikalı aktivist Martin Luther King’in ikonik konuşmasını gerçekleştirdiği Sivil Haklar Yürüyüşü, Amerika tarihinin en kapsamlı konuşması olarak tarihe geçti. Konuşmasında sivil haklarına, ırkçılığa ve köleliğe dikkat geçen King, modern Amerika’yı şekillendiren isimlerden biri olarak kabul ediliyor. Bahsi geçen konuşma, yapılan bir ankette 20. yüzyılın en iyi konuşması olarak seçildi.
2020: Black Panther karakteriyle akıllara kazınan aktör Chadwick Boseman, 43 yaşında hayatını kaybetti:
MCU’da Black Panther karakterine hayat veren ve birçok ünlü yapımda boy gösteren Chadwick Boseman, 28 Ağustos 2020’de tüm sinema dünyasını hüzne boğarak aramızdan ayrıldı. Henüz 43 yaşındayken hayatını kaybeden Boseman, kolon kanserine yenik düşmüştü.
Tarihte Bu Hafta adlı yazı serimizin 22-28 Ağustos kısmı bu şekildeydi. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşan bu seriyle ilgili öneri ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.
