2019 yılından beri hayatımızın içerisinde olan COVID-19 pandemisi, artık pek çok ülke için ana gündem maddesi değil. Ancak virüsün merkez üssü olarak bilinen Çin'de durumlar hayli farklı. Ülkede hala çok ciddi kısıtlamalar var ve bu durum, başta teknoloji dünyası olmak üzere hemen her sektörü doğrudan etkiliyor.
Bilindiği üzere Çin, dünyanın bir numaralı teknoloji üreticisi. Bugün Apple veya Samsung gibi şirketlerin neredeyse tamamı Çin ile iş yapıyor. Yaşanan son gelişmeler ise son kısıtlama kararlarının en çok da Apple'ı etkileyeceğini gözler önüne seriyor. Zira Apple'ın en önemli tedarikçilerinden bir tanesi olan Foxconn'un Çin'in Zhengzhou bölgesinde bulunan fabrikasının olduğu çevre, Çin hükümeti tarafından karantinaya alınmış durumda.
Güncelleme: Foxconn tesislerinin olduğu bölgede karantina uygulaması kaldırıldı:
CNN tarafından paylaşılan bilgilere göre Foxconn tesislerinin bulunduğu Zhengzhou bölgesindeki karantina uygulaması, 30 Kasım itibarıyla sona erdi. Haber, Apple'ın işleri için olumlu bir gelişme olarak aktarılsa da Foxconn'da bazı sorunlar halen sürmeye devam ediyor.
Neler yaşanmıştı?
Fabrika çalışanları ile polis arasında çatışmalar yaşanıyor!
*Fabrikanın bulunduğu bölgeden gelen bir görüntü.
Bölgeden gelen haberlerin korkunç olduğunu söylemek mümkün. Zira Çin'in sosyal medya platformlarında paylaşılan bazı görüntülerde, fabrikadan çıkmak isteyen işçiler ile polisler arasında çatışmaların yaşandığı görülebiliyor. Ayrıca fabrikanın güvenlik görevlileri de işçilerin fabrikadan çıkmasına izin vermiyorlar. Artık ulaşılamayan görüntülerde, şiddetin had safhada olduğu belirtiliyor.
Bir videoda, isyan eden çalışana yönelik şiddet görülebiliyor:
Görünen o ki fabrika işçileri üzerinde ciddi bir bastırma politikası uygulanıyor. Zira TechCrunch editörlerinin de dahil olduğu bir canlı yayın sırasında avazı çıktığı kadar bağıran Foxconn çalışanı "Lütfen olayları yaymamıza ve ulusal manşetlere çıkarmamıza yardımcı olun!" şeklinde isyan ediyordu. Ancak Çin'deki sosyal ağlarda servis edilen görüntüler zaten anında kaldırılıyor. Sızdırılan bir avuç görüntü ise olayların vahametini gözler önüne seriyor.
Verilen sözlerin tutulmadığı söyleniyor:
BBC editörlerinin izleyebildikleri canlı yayınlarda ise kan donduran ifadeler kullanılıyor. Çalışanların iddialarına göre çatışmalar sırasında ağır yaralı olanlar var ancak hiçbir müdahale yapılmıyor. Ayrıca geçmişte yapılan açıklamalarda günlük yövmiyelerin dört katına çıkarıldığı iddia ediliyordu. Ancak böylesi bir durumun da olmadığı belirtiliyor. Üstelik çalışanlar, günlerdir yemek bile yiyemediklerini ifade ediyorlar.
Reuters'ta yer alan başka bir habere göre ise Foxconn'da yaşanan olaylar yalnızca kısıtlamalardan ibaret değil. Foxconn'un da kabul ettiği üzere giden iş gücünü karşılayabilmek için yeni işe alımlar yapıldı. Ancak çalışanlar, işe yeni başlayanlar arasında COVID pozitif vakalar olduğunu iddia ediyorlar. İddiaya göre testi pozitif çıkan yeni işçiler, sağlıklı işçilerle aynı koğuşlarda kalıyorlardı. Şirket, bu iddiaların asılsız olduğunu beyan ediyor.
Başka bir videoda ise kamuflaj giymiş polislerin işçileri kovaladığı görülüyor:
Peki nasıl oldu da bu hale gelindi?
*Foxconn fabrikasından ailelerinin yanına gitmeye çalışan işçilere ait bir görüntü.
Foxconn'un Zhengzhou'daki fabrikasında 200.000 civarı çalışan var ve bugün kullandığımız iPhone'ların çok büyük bir bölümü de bu fabrikada üretiliyor. Bölgenin karantinaya alınması ise işleri çıkmaza soktu. Alınan kararın açıklanmasıyla gidebilen fabrika çalışanları gitti. Fabrika, karantinanın ilk günlerinde çalışanların gitmesine izin verdi. Ancak gidemeyenler, bir şekilde kaçmaya çalıştılar.
Peki neden kaçmaya çalıştılar?
Çin sosyal medya platformlarına yüklenen bir video, ortalığı karıştırdı. Videoya göre fabrika kampüsündeki 8 işçi, COVID-19'a yakalanmış ve hayatlarını kaybetmişlerdi. Foxconn bu videonun gerçeği yansıtmadığını ve "kötü amaçlı" olduğunu söylese de işçiler, yapılan açıklamaya inanmadılar. Hal böyle olunca da birkaç hafta önce başlayan gerilim, bugün tavan yapmış durumda.
Foxconn, günlük yövmiyenin dört katına çıktığını açıkladı ancak...
Çözüm arayışına giren Foxconn, çalışanlara zam yaptı. Yapılan resmi açıklamaya göre Foxconn işçilerinin günlük yevmiyesi, dört katına çıkarıldı. Şirket, bu hamleyle çalışmaları sürdürebileceğine ve iPhone üretiminin sekteye uğramamasını başaracağına inanıyordu. Ancak gelen son haberler, bu durumun gerçekleşmediğini ileri sürüyor. Foxconn, bu iddiaları da yalanladı.
Bu arada; Foxconn fabrikasının bir kampüste bulunduğu ve işçilerin ciddi bir bölümünün yaşamlarını da bu kampüs içerisinde sürdürdüğü biliniyor. Ancak fabrikada yaşayan işçilerin kaçının COVID-19 yakalandığı, bunların durumunun nasıl olduğuna ilişkin hala hiçbir açıklama yok.
Foxconn, çalışanlara "durmaları için" 2 maaş ikramiye teklif etti
Bugün gelen bilgilere göre çalışanlara zam yaparak protestoları bitriremeyen Foxconn yetkilileri, çalışanlara protestoları durdurmaları karşılığında 8.000 Yuan ve alanı terk etmeleri durumunda da ekstradan 2.000 Yuan olmak üzere toplamda 10.000 Yuan t(yaklaşık 26.046 TL) ikramiye teklif etti. Çalışanların yaklaşık 2 maaşına denk gelen bu rakamı kabul etmediği ve sadece haklarını aradıklarını belirtti. Her ne kadar Çin merkezli haber ajansları ve diğer kaynaklar çalışanların protestolara devam ettiğini belirtse de Foxconn, durumu kontrol altına aldıklarını ve çalışanların "çok yakında" işlerine döneceklerini iddia etti.
