Facebook’un WhatsApp ile Dünya Devletlerini Zora Sokacağı Yeni Planı: Bankacılık

31
15
4
2
0
Google, Facebook, Twitter… Hepsi birer sosyal medya mecrası olarak başladıkları bu yolculuğa teknoloji devi olarak devam ettiler. En büyük gelirleri, ücretsiz olarak hizmet verdikleri kullanıcılarının verilerine dayanan reklamcılık sistemleri oldu. İnsanlar, kendi bilgileri konusunda endişeli olmaya başlayınca para kazanmak için yeni bir yol arandı. Bugün, Facebook’un yeni nesil bankacılık sistemlerini ele alıyoruz.

Bankadan para transferi yaparken ücret kesintisi olması tuhafınıza gitmiyor mu? Cebimize giren paranın bile bir aracısı var. Dünyada çark böyle dönüyor, geleneksel sistemlerle belki %10 - %15’e varan komisyon ücretleri ödeniyor. Herkes elde ettiği kazanca bakıyor. 

Global olarak dolaşımda olan paranın %90’ına yakını dijital veriden ibaret. Bankaların para transfer ederken birkaç tıktan öteye işgücüne gereksinimi kalmadı, yani masrafları azaldı. Her şeye rağmen, buradan ABD’ye 100 bin dolar göndermek isterseniz 5 ila 10 bin dolara yakın işlem ücreti ödüyorsunuz. 

Bu durum günümüz teknoloji devlerine ise bambaşka bir fırsat veriyor. Facebook, Google, Apple gibi şirketler, bir süredir kendi yazılımlarına para gönderme ve alma servisleri üzerinde çalışıyorlar. Bu konuda en net adımlar ise WhatsApp’a sahibi Facebook tarafından atılıyor. 

1. Facebook’un bankacılık sistemleri geleneksel parayla çalışmayacak:

İşlem yükü azaldığı için dünyanın en karlı işlerinden birisi haline gelen para transferi mevzusu, Facebook’u bir süredir araştırma yapmaya itiyordu. 2018’de ilk somut adımı gizli saklı atan firma, daha önce Messenger uygulamasını yöneten David Marcus’u blok zinciri operasyonlarının başına getirdi.

Marcus, Messenger’ı yönettiği sıralarda ABD merkezli kripto para borsası Coinbase’in yönetim kurulunda görev yapıyordu. Aldığı terfinin ardından buradaki görevini bıraktı. 

Facebook, geleneksel ve hala büyük oranda geçerli olan finansal sistemleri karşısına almadan onlara rakip olmaya çalışıyordu. Kripto para sistemlerinin temelinde yatan blok zinciri teknolojisi, güvenli maddi işlemler yapmayı sağladığı için oldukça iyi bir alternatifti. Nitekim Facebook, bir borsa açmak ve yasal sorunlarla uğraşmak yerine başka bir tercih yaptı. 

2. Kripto para ama borsa değil, faizle verilen kredi değil sadece para transferi (şimdilik):

kripto para borsalarının hala güvenlikle ilgili ciddi sorunları var. Dünyada bir elin parmak sayısını geçmeyecek kadar güvenli kripto para borsası varken, geleneksel bankaların sayısı yüz bine yakın. Bu nedenle doğrudan bir rekabetten, eski ile yeninin çatışmasından değil, kökünden değişmeye başlayan ekonomik sistemden söz ediyoruz. 

Facebook, artık her insanın cebinde bir banka şubesi taşıdığını biliyor. Peki ya neden WhatsApp’dan para gönderip almak mümkün olmasın? Apple Pay gibi teknolojileri -Türkiye dışında- şakır şakır işlerken, Facebook bu işe kripto paraları dahil etmek istiyor. Nitekim şirket o kripto para ile borsada değer kazanmayı değil, kullanıcıların para gönderip almasını sağlayacak. 

3. Hindistan’da her şey çoktan başladı:


Hindistan başbakanı Narendra Modi ve Facebook CEO'su Mark Zuckerberg / Fotoğraf: CNBC, 2018

Hindistan nüfusu ve kullanıcı alışkanlıkları dolayısıyla çoğu teknoloji şirketi için pilot ülke konumunda yer alıyor. Ülkede 200 milyonu aşkın WhatsApp kullanıcısı var. Son verilere göre ülkedeki paranın ortalama %2.8 para transfer sistemlerinde dolaşıyor. Oran olarak küçük görünebilir, ancak milyonlarca dolar hergün defalarca kez el değiştiriyor. 

Geleneksel bankalar yüklü miktarda komisyon alırlarken Facebook kripto para dönüşümü sayesinde işlemler hızlandırmak ve küçük küçük komisyonlarla daha çok kazanmak istiyor. Zekice.

4. “Bana müşterilerinin finansal veril bilgilerini ver, ben de sana kullanıcılarımın verilerini sunayım”

Bu cümle 6 Ağustos 2018 tarihli bir Wall Street Journal makalesine ait. Facebook’un ABD’deki bankalarla müşterilerin finansal bilgileri için masaya oturup pazarlık yapmaya başladığı ortaya çıkmıştı. Müşterilerin kart işlemleri, hesap bilgileri dahil ayrıntılı finansal profillerini isteyen bir “sosyal medya devi” neyi amaçlayabilirdi?

Wall Street Journal’a göre Facebook, yeni nesil bir e-ticaret servisi kurma girişiminde bulunacaktı. Bunun için de bankalarla anlaşma yapması şarttı. En azından WhatsApp merkezli para transfer sistemini yaygınlaştırmadan önce, temel atması gerekiyordu. Nitekim ABD pazarı Hindistan gibi deneme tahtası değil, son kullanıcının ağır bastığı bir pazardı. 

Reklamcılık konusunda ABD’de yaptığı hataları Hindistan’da ya da farklı bir “pilot” coğrafyada yapsaydı, bugün Facebook’un itibarı bu kadar sarsılmamış olurdu. Bilinçli tüketicilerin olduğu pazarlardaki hataların geri dönüşü yoktu, bu nedenle Hindistanda para transferi konusunda gerekli testler yapılıp nihai hizmet ortaya çıkarılacaktı. Sonra sıra bu sistemle ABD’deki e-ticaret sistemini bir araya getirmek olacaktı.

5. ABD ve Çin’in finansal teknoloji rekabetindeki Facebook piyonu:

Çin’in arama motoru devi Baidu, e-ticaret devi Alibaba ve pek çok sektöre el atıp Facebook’tan daha değerli olan Tencent Holdings, para transfer sistemlerini deneysellikten öteye taşıdılar. Çin’de Alipay’in yaygın olarak kullanıldığı ortada. Ayrıca ülkede kripto paralara karşı büyük bir bilinç var. Çinli gençler bile ellerindeki telefonla QR kod okutup kripto para transferi konusunda uzman oldular. 

Banka yok, şube yok, beklemek yok, yüklü komisyon yok… Peki ya Çin’in devleri bu tüketici deneyimini dünyaya yayan ilk şirketler olurlarsa? İşte buna engel olmak isteyen ABD’den de bir adım görmemiz çok beklendik bir olay. Facebook’un da bu savaştaki konumu Baidu ve Tencent’ten farksız değil.

Sonuç: Yıllardır konuşulan şey, bir çırpıda olmasa da yavaş yavaş gerçekleşiyor

1900’lü yılların başından bu yana sayısız kez kriz geçiren geleneksel ekonomik sistemler, teknolojik gelişmelerin esiri oldular. Şimdi blok zinciri gibi teknolojilerle aracıların ortadan kalkacağı yeni sistemler konuşuluyor. Her ne kadar günümüzün devleri olsalar da Facebook (ABD) ve Tencent (Çin) gibi devlerin rekabet anlayışı geleneksele dayanıyor. 

İş para olunca, değişimler sabah kalkınca gerçekleşmiş olmuyor. Hala kripto para teknolojilerine güvenmeyen, blok zinciri teknolojisinin temellerini tam olarak kavrayamayan milyarlarca insan var. Bir sistemin tam anlamıyla oturması için onun en önemli unsuru olan insanın tam anlamıyla konuya alışması gerek. 

Kendi finansal uzmanımız olacağımız günler kapıdayken, düşünmek gerek. Parayı verip düdüğü mü çalacağız, yoksa o düdüğü bir parça ağaçtan kendimiz mi üreteceğiz?

31
15
4
2
0
Emoji İle Tepki Ver
31
15
4
2
0